᾿Από τόν μακαρισμό πού διατύπωσε κάποιος ἀπό τούς φαρισαίους πού συμμετεῖχαν στό δεῖπνο ὁ Κύριος πῆρε τήν ἀφορμή νά διηγηθεῖ τήν παραβολή τοῦ δείπνου. ῾Η παραβολή αὐτή διδάσκει ὅτι ἡ εἴσοδος στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν ἀποτελεῖ ἀποκλειστικό προνόμιο τῶν ᾿Ιουδαίων οὔτε κεκτημένο δικαίωμα εἰδικά γιά τήν τάξη τῶν φαρισαίων. ῾Ο Θεός δέν μοιάζει μέ τούς φαρισαίους οἰκοδεσπότες, πού καλοῦν στά συμπόσια μόνο τούς πλούσιους φίλους καί συγγενεῖς τους. Στό συμπόσιο τῆς οὐράνιας βασιλείας του προσκαλεῖ ὄχι μόνο τούς φίλους ᾿Ιουδαίους, ἀλλά καί τούς ἐχθρούς ἐθνικούς, τούς φτωχούς καί τυφλούς πνευματικά.
 ῾Η παραβολή τοῦ δείπνου διαβάζεται ὡς εὐαγγελική περικοπή τήν δεύτερη Κυριακή πρίν ἀπό τά Χριστούγεννα, τήν Κυριακή τῶν προπατόρων. Μοιάζει πολύ μέ τήν παραβολή τῶν βασιλικῶν γάμων, τήν ὁποία παραθέτει ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος (βλ. 22,1-14), ἀλλά δέν εἶναι ἡ ἴδια. ᾿Εκείνη εἰπώθηκε στό ἱερό τοῦ ναοῦ πρός τούς ἀρχιερεῖς καί πρεσβυτέρους τοῦ λαοῦ, αὐτή κατά τήν πορεία τοῦ ᾿Ιησοῦ ἀπό τήν Γαλιλαία πρός τά ᾿Ιεροσόλυμα, στό σπίτι κάποιου φαρισαίου.
  ῾Η παραβολή τῶν βασιλικῶν γάμων ἔχει ἠθικό χαρακτήρα· διδάσκει ὅτι γιά νά παρουσιασθοῦμε στόν Θεό πού μᾶς κάλεσε, πρέπει νά εἴμαστε ἕτοιμοι. ῾Η παραβολή τοῦ δείπνου ἀποκαλύπτει μία θεολογική ἀλήθεια· ῾Ο Θεός ἀπευθύνει τό προσκλητήριό του σέ ὅλους ἀνεξαιρέτως τούς ἀνθρώπους. Γιά τήν ἀνταπόκριση εὐθύνεται ὁ καθένας προσωπικά.

14,15. ᾿Ακούσας δέ τις τῶν συνανακειμένων ταῦτα εἶπεν αὐτῷ· μακάριος ὃς φάγεται ἄριστον ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ.
Μέ τήν ἀνάσταση θά ὁλοκληρωθεῖ ἡ αἰώνια ζωή καί θά συντελεσθεῖ ἡ ἀνταπόδοση. Εὔλογα, λοιπόν, ἀκούσας τις τῶν συνανακειμένων ταῦτα, κάποιος ἀπό τούς συνδαιτυμόνες, ὅταν ἄκουσε ὅσα εἶπε ὁ ᾿Ιησοῦς γιά ἀνταπόδοση καί ἀνάσταση, μεταφέρει τόν λόγο στήν ὕψιστη ἀνταπόδοση πού εἶναι ἡ ἀπόλαυση τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Λέει στόν Κύριο· μακάριος ὃς φάγεται ἄριστον ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ, μακάριος ἐκεῖνος πού θά συμμετέχει στό γεῦμα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. ῾Ο μακαρισμός ἀπηχεῖ τήν ἰουδαϊκή ἀντίληψη ὅτι ὁ Μεσσίας θά εἶναι ἕνας ἔνδοξος ἐπίγειος βασιλιάς, πού θά ἐλευθερώσει τούς ᾿Ιουδαίους ἀπό τόν ζυγό τῆς δουλείας καί θά τούς χορτάσει μέ ἀγαθά καί εὐλογίες.
  ῾Ως γνήσιος φαρισαῖος ὁ ἄνθρωπος πού εἶπε τόν μακαρισμό θά εἶχε ἀσφαλῶς τήν αὐτάρεσκη βεβαιότητα ὅτι ὁ ἴδιος ὁπωσδήποτε θά περιλαμβάνεται δικαιωματικά ἀνάμεσα στούς μακαρίους πού θά καθίσουν στό τραπέζι τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. ῾Ο Κύριος πατάσσει τήν αὐταρέσκεια τοῦ φαρισαίου μέ τήν παραβολή πού διηγεῖται στήν συνέχεια.

14,16. ῾Ο δὲ εἶπεν αὐτῷ· ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλούς.
  Κάποιος ἄνθρωπος ἔκανε δεῖπνο μεγάλο καί κάλεσε πολλούς. Τό δεῖπνον εἶναι μία ὄμορφη ὥρα στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων μετά ἀπό τόν κόπο τῆς ἡμέρας, κατάλληλη γιά ἁπλές ἤ ἐπίσημες συνάξεις καί ἐπικοινωνίες. Σύμφωνα μέ τήν ἑρμηνεία τῆς παραβολῆς, ὁ ἄνθρωπος πού παραθέτει τό δεῖπνο εἶναι ὁ φιλάνθρωπος Θεός. Τό παρατιθέμενο δεῖπνο εἰκονίζει τήν εὐφρόσυνη κοινωνία τῶν ἀνθρώπων μέ τόν Θεό μέσα στήν ᾿Εκκλησία του καί αἰώνια στήν οὐράνια βασιλεία του. Χαρακτηρίζεται μέγα, δηλαδή μεγαλόπρεπο καί πλούσιο, γιά πολλούς λόγους·
α) Εἶναι μεγάλος αὐτός πού κάνει τό δεῖπνο.
β) Εἶναι πολύτιμα τά ἀγαθά πού παρατίθενται.
γ) ῎Εχει μεγάλη διάρκεια· ἐκτείνεται στήν αἰωνιότητα.
δ) ῎Εχουν μεγάλες διαστάσεις οἱ ὠφέλειες πού προκύπτουν ἀπό τήν συμμετοχή στό δεῖπνο.
ε) Εἶναι πολλοί οἱ καλεσμένοι. Στούς πολλοὺς πού κλήθηκαν ἀρχικά νά παρευρεθοῦν συγκαταλέγονται οἱ δώδεκα φυλές τοῦ ᾿Ισραήλ, οἱ ᾿Ιουδαῖοι ὅλων τῶν αἰώνων μέχρι καί τήν ἐποχή τοῦ ᾿Ιησοῦ.

14,17. καὶ ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκλημένοις· ἔρχεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα.
  Οἱ ἄνθρωποι τῆς παραβολῆς εἶχαν δεχθεῖ ἐγκαίρως τήν πρόσκληση γιά τό δεῖπνο, ἀλλά τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου, ὅταν ἔφθασε ἡ ὥρα νά ἀρχίσει τό δεῖπνο ὁ οἰκοδεσπότης ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐτοῦ γιά τήν τελευταία ὑπενθύμιση ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα, εἶναι ὅλα ἕτοιμα. ῏Ηταν μία εὐγενική χειρονομία ἐκ μέρους τοῦ οἰκοδεσπότη. ᾿Ακόμη καί σήμερα στούς ἀνατολικούς λαούς ἐπικρατεῖ ἡ συνήθεια νά γίνεται μία ὑπενθύμιση στούς καλεσμένους λίγο πρίν ἀπό τό δεῖπνο, ὅταν ὅλα εἶναι ἕτοιμα καί πρόκειται νά ἀρχίσει τό γλέντι.
  ῾Η ἑρμηνεία τῆς παραβολῆς ταυτίζει τόν ἀπεσταλμένο δοῦλον μέ τούς κατά καιρούς ἀπεσταλμένους τοῦ Θεοῦ καί εἰδικώτερα μέ τόν Πρόδρομο καί μάλιστα μέ τόν ᾿Ιησοῦ Χριστό, τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος «ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών» (Φι 2,7). ῾Ο ᾿Ιησοῦς Χριστός εἶναι ὁ δοῦλος ἀλλά συγχρόνως καί ὁ οἰκοδεσπότης καί κύριος τοῦ συμποσίου. Οἱ καλεσμένοι, ὁ ἐκλεκτός λαός τῶν ᾿Ιουδαίων, ποικιλοτρόπως εἶχαν εἰδοποιηθεῖ ἤδη ἀπό τήν ἐποχή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου, τήν ὥρα πού ὅλα ἦταν ἕτοιμα, ὅταν πλέον εἶχε φθάσει τό «πλήρωμα τοῦ χρόνου» (Γα 4,4), ἦλθε ὁ ἴδιος ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός γιά νά πεῖ σ᾿ αὐτούς ὅτι ἔφθασε ἡ στιγμή γιά τήν ἀνέκφραστη ἀπόλαυση τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα. Τά ἑτοίμασε ὅλα, λέει ὁ ἅγιος Κύριλλος, «ἁμαρτιῶν ἀπόθεσιν, Πνεύματος ἁγίου μέθεξιν, υἱοθεσίας λαμπρότητα, βασιλείαν οὐρανῶν», ὁ ἴδιος «ὁ Θεὸς καὶ Πατὴρ ἐν Χριστῷ».

14,18-20. Καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες. ῾Ο πρῶτος εἶπεν αὐτῷ· ἀγρὸν ἠγόρασα, καὶ ἔχω ἀνάγκην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. Καὶ ἕτερος εἶπε· ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε, καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. Καὶ ἕτερος εἶπε· γυναῖκα ἔγημα, καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν.
  ῾Η εὐγενική καλωσύνη τοῦ οἰκοδεσπότη δέν συγκίνησε καθόλου τούς καλεσμένους. ᾿Αρνοῦνται νά παρευρεθοῦν στό δεῖπνο καί μάλιστα μέ ἕναν τρόπο ἄκομψο, προσβλητικό καί ὑποτιμητικό. Σάν νά ἦταν συνεννοημένοι μεταξύ τους, ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες, δήλωναν παραίτηση ὅλοι.
  ῾Η παραβολή μνημονεύει τρεῖς περιπτώσεις καλεσμένων, πού φαίνονται ἄνθρωποι εὐκατάστατοι, μεγαλοκτηματίες καί ἐκπροσωποῦν ὅλες τίς κατηγορίες καί ἀξίες τοῦ ὑλιστικοῦ κόσμου. Καί οἱ τρεῖς ἐπαναλαμβάνουν μέ ἔμφαση τήν ἀπάντηση· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον, ἡ ὁποία μεταφράζεται· «Συγχώρεσέ με γιά τήν ἀπουσία μου», ἀλλά οὐσιαστικά σημαίνει· «Παράτα με, ἄφησέ με στήν ἡσυχία μου».
Εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι οἱ ἀσχολίες πού κρατοῦν τούς καλεσμένους μακριά ἀπό τό δεῖπνο εἶναι ἔντιμες καί νόμιμες, δέν εἶναι κατακριτέες οὔτε ἁμαρτωλές. Καταντοῦν, ὡστόσο, ἀπαράδεκτες καί θανάσιμα ἐπικίνδυνες, ἐπειδή τούς ἀπορροφοῦν καί τούς κρατοῦν ἔξω ἀπό τήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Μπορεῖ, πράγματι, κάποιος νά περιπλακεῖ σέ ἔργα ἐπιτρεπτά καί νά χάσει ἐξαιτίας αὐτῶν τήν σωτηρία του, καθώς οἱ μέριμνες, τά πλούτη καί οἱ ἡδονές αὐτῆς τῆς ζωῆς συμπνίγουν τά ἀγαθά σπέρματα καί δέν τά ἀφήνουν νά καρποφορήσουν μέσα του (βλ. Λκ 8,14).
  Παρ᾿ ὅλο πού φαίνονται διαφορετικές οἱ δικαιολογίες μέ τίς ὁποῖες αἰτιολογοῦν τήν ἄρνησή τους οἱ καλεσμένοι, ὅλες ξεκινοῦν ἀπό τήν ἴδια νοοτροπία, ἀπό τήν ἀδιαφορία, καί ἐκφράζουν τήν κακή θέλησή τους. ᾿Ενῶ ἀρχικά δέχθηκαν τήν πρόσκληση, στήν συνέχεια τήν ἀθετοῦν δίχως σοβαρό λόγο. Οὐσιαστικά δίδουν τήν προτεραιότητα σέ διάφορες ὑποθέσεις καί ἀσχολίες ὑποτιμώντας τό δεῖπνο καί τόν οἰκοδεσπότη πού τούς κάλεσε. Οἱ ἀπαντήσεις τους εἶναι ἀνειλικρινεῖς·
  α) ᾿Αγρὸν ἠγόρασα, καὶ ἔχω ἀνάγκην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν, λέει ὁ πρῶτος καλεσμένος. Προφανῶς εἶχε δεῖ τόν ἀγρό πρίν τόν ἀγοράσει. Τώρα θέλει νά τόν ξαναδεῖ γιά νά μελετήσει ἀπό κοντά τήν ἀξιοποίησή του καί νά δώσει τίς σχετικές ὁδηγίες στούς δούλους πού θά ἐπιμελοῦνταν τήν καλλιέργεια τοῦ ἀγροῦ. Δέν ἦταν, λοιπόν, τόσο ἀνυπέρθετη ἡ ἐπίσκεψη· μποροῦσε νά ἀναβληθεῖ γιά κάποια ἄλλη ὥρα, μετά τό δεῖπνο.
  β) Ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε, καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ῾Ο δεύτερος προσκεκλημένος προβάλλει ὡς ἐμπόδιο μία μεγάλη καί ὄχι συνηθισμένη ἀγορά πού ἔκανε, πέντε ζεύγη βοδιῶν! ᾿Επείγεται νά τά δοκιμάσει, νά διαπιστώσει τήν δύναμη, τήν ἀντοχή, τήν εὐπείθειά τους. Θεωρεῖ καί αὐτός λιγώτερο σημαντική τήν συμμετοχή του στό δεῖπνο.
  γ) Γυναῖκα ἔγημα καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν· ῾Ο τρίτος προσκεκλημένος ἦταν νεόνυμφος καί αὐτό χρησιμοποιεῖ ὡς πρόφαση γιά τήν ἀποχή του ἀπό τό δεῖπνο. Δέν μποροῦσε βέβαια νά παραστεῖ μαζί μέ τήν γυναίκα του, διότι στά ἀρχαῖα συμπόσια συμμετεῖχαν μόνον ἄνδρες. ῎Επρεπε νά τήν ἀφήσει γιά λίγο μόνη, ὥστε νά παρευρεθεῖ στό συμπόσιο, ἄν τό ἤθελε. ᾿Εκεῖνος ὅμως ἀρνεῖται, πιθανόν διότι παρερμήνευσε ἕναν νόμο τοῦ Δευτερονομίου κατά τόν ὁποῖο· «ἐὰν δέ τις λάβῃ γυναῖκα προσφάτως, οὐκ ἐξελεύσεται εἰς πόλεμον, καὶ οὐκ ἐπιβληθήσεται αὐτῷ οὐδὲν πρᾶγμα· ἀθῷος ἔσται ἐν τῇ οἰκίᾳ αὐτοῦ ἐνιαυτὸν ἕνα, εὐφρανεῖ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, ἣν ἔλαβεν» (Δε 24,5). Αὐτό ὅμως δέν σήμαινε ὅτι ἀπαγορευόταν νά παρευρεθεῖ στό δεῖπνο.
  ῞Ολες οἱ παραπάνω ἀπαντήσεις μεγαλοποιοῦν ἀσήμαντους λόγους, προκειμένου νά ἀποκρύψουν τήν ἔλλειψη τῆς διαθέσεως γιά συμμετοχή στό δεῖπνο. ῾Υποδηλώνουν τήν προσκόλληση τοῦ ἀνθρώπου στά γήινα καί πρόσκαιρα καί τήν ἀδιαφορία του γιά τά οὐράνια καί αἰώνια ἀγαθά πού τοῦ προσφέρει ἡ θεϊκή ἀγάπη.

14,21. Καὶ παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἀπήγγειλε τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα. Τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπε τῷ δούλῳ αὐτοῦ· ἔξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ῥύμας τῆς πόλεως, καὶ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπήρους καὶ χωλοὺς καὶ τυφλοὺς εἰσάγαγε ὧδε.
  ῾Ο δοῦλος τῆς παραβολῆς παραγενόμενος, ὅταν ἐπέστρεψε ἀπό τήν ἀποστολή του, ἀπήγγειλε τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα, μετέφερε μέ ἀκρίβεια στόν κύριό του, ὅπως εἶχε ὑποχρέωση, τίς ἀπαντήσεις πού ἔλαβε. ᾿Εκεῖνος, ὀργισθεὶς εἶπε τῷ δούλῳ αὐτοῦ, ἐξοργισμένος γιά τήν κατάδηλη περιφρόνηση καί ἀγνωμοσύνη τῶν καλεσμένων, ἔδωσε νέα ἐντολή στόν δοῦλο του. ᾿Απαιτεῖ μάλιστα νά τήν πραγματοποιήσει ταχέως, νά τακτοποιηθοῦν ὅλα καί νά πραγματοποιηθεῖ τό δεῖπνο χωρίς καθυστέρηση, ὥστε καί ἄν θελήσουν ἀργότερα νά ἔρθουν ἐκεῖνοι πού ἀρνήθηκαν, νά μήν μποροῦν πλέον.
  Λέει στόν δοῦλο του ὁ οἰκοδεσπότης· ἔξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ῥύμας τῆς πόλεως, πήγαινε γρήγορα στίς πλατεῖες καί στά στενά δρομάκια τῆς πόλεως, σέ δημόσια μέρη, δηλαδή, ὅπου σύχναζαν πολλοί ἄνθρωποι ὅλων τῶν τάξεων. ᾿Από ἐκεῖ εἰσάγαγε ὧδε, νά ὁδηγήσεις ἐδῶ, στό δεῖπνο, τοὺς πτωχούς, τούς ταλαίπωρους ἐπαῖτες, καὶ ἀναπήρους καὶ χωλούς καὶ τυφλοὺς, ἀνθρώπους ταπεινούς, ἀδύναμους καί καταφρονεμένους. Αὐτοί θά ἀντικαταστήσουν στό δεῖπνο τούς ἀξιοπρεπεῖς γαιοκτήμονες καί προύχοντες πού ἀρνήθηκαν νά ἀνταποκριθοῦν στήν τιμητική πρόσκληση τοῦ οἰκοδεσπότη.
  ῾Ο Κύριος «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α´ Τι 2,4). Τό προσκλητήριό του εἶναι οἰκουμενικό, ἀπευθύνεται σέ ὅλους. Εἶναι, λοιπόν, βέβαιο, ὅτι καί ἄν οἱ πρῶτοι καλεσμένοι ἀνταποκρίνονταν στήν πρόσκληση, ὁ οἰκοδεσπότης θά καλοῦσε καί τούς καταφρονεμένους. Προηγήθηκε ὅμως ἡ πρόσκληση πρός τίς τάξεις πού ἀρνήθηκαν, ὥστε νά φανεῖ ἡ προσωπική τους εὐθύνη καί νά εἶναι ἀναπολόγητοι. ῾Η κίνηση αὐτή τοῦ οἰκοδεσπότη δηλώνει ὅτι στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ γίνονται δεκτοί ἄνθρωποι φτωχοί, ἄσημοι καί ἀσθενεῖς, μέ τήν προϋπόθεση, βέβαια, ὅτι θά ἀνταποκριθοῦν στό κάλεσμά του. ᾿Αντί τῶν ἐπιφανῶν ᾿Ιουδαίων καί τῶν προκρίτων φαρισαίων, πού περιφρόνησαν τό κάλεσμα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, θά παρακαθήσουν στό δεῖπνο τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ οἱ φτωχοί καί περιφρονημένοι, ὁ «ἄμ χαάρετς», ὁ λαός τῆς γῆς, πού πρόθυμα δέχθηκαν τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου. «Τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου καὶ οἱ ἐξουθενωμένοι, οὗτοι ἐκλήθησαν», σχολιάζει ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος (πρβλ. Α´ Κο 1,27).

14,22-23. Καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος· κύριε, γέγονεν ὡς ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστί. Καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον· ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ ὁ οἶκός μου.
  ᾿Επιστρέφοντας τήν δεύτερη φορά ὁ δοῦλος ἀνακοινώνει ὅτι ἐκτελέσθηκε ἡ διαταγή τοῦ κυρίου του, ἀλλά ὑπάρχει ἀκόμη χῶρος καί γιά ἄλλους· κύριε, γέγονεν ὡς ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστί. ῾Ο οἰκοδεσπότης τόν στέλνει τώρα εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμούς, στούς δρόμους καί σέ ὑπαίθριους περιφραγμένους χώρους, δηλαδή πάλι σέ μέρη πολυσύχναστα. ᾿Εδῶ βλέπουν οἱ ἅγιοι πατέρες τήν στροφή τοῦ εὐαγγελίου στά ἔθνη.
  ῾Η ἐντολή ἀνάγκασον εἰσελθεῖν δέν σημαίνει ἀσφαλῶς ἄσκηση βίας· τονίζει τήν ἐπίμονη προσπάθεια πού ὀφείλει νά καταβάλει ὁ δοῦλος, ὥστε νά πείσει τούς ἀνθρώπους νά δεχθοῦν τήν ἀπίστευτη καί ἀπροσδόκητη πρόσκληση ξεπερνώντας κάθε δισταγμό. ῾Η ἐπιθυμία τοῦ οἰκοδεσπότη, ἵνα γεμισθῇ ὁ οἶκός μου, φανερώνει τήν γενναιόδωρη ἀγάπη του καί ἐπιβεβαιώνει ὅτι ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ δέν ἀνέχεται τά κενά, ὅπως καί ἡ φύση. ῎Αν ἀρνήθηκαν νά συμμετέχουν στήν χαρά τῆς βασιλείας ἐκεῖνοι πού ἐπί αἰῶνες ἑτοιμάζονταν γι᾿ αὐτήν, θά βρεῖ ὁ Θεός ἄλλους, δέν θά μείνει ἄδειος ὁ παράδεισος!
  Μετά τόν φτωχό καί περιφρονημένο λαό τοῦ ᾿Ισραήλ δέχονται τήν πρόσκληση τῆς σωτηρίας τά εἰδωλολατρικά ἔθνη, πού οἱ φαρισαῖοι μέ βδελυγμία τά περιφρονοῦσαν. ᾿Αποξενωμένα ὥς τότε ἀπό τίς δωρεές τοῦ Θεοῦ (βλ. ᾿Εφ 2,12) ἦταν βυθισμένα ἐπί αἰῶνες στό σκοτάδι τῆς εἰδωλολατρίας. Τό ἐπίμονο ὅμως κήρυγμα τῶν ἀποστόλων, ἡ ἀνυπέρβλητη δύναμη τοῦ θεόπνευστου εὐαγγελικοῦ λόγου τούς «ἀνάγκασαν» νά εἰσέλθουν στούς κόλπους τῆς ᾿Εκκλησίας.

14,24. Λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου.
  ῾Ο τελευταῖος λόγος τοῦ οἰκοδεσπότη εἶναι κατηγορηματικός· λέγω γὰρ ὑμῖν, σᾶς βεβαιώνω, ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου, κανείς ἀπό ἐκείνους τούς πρώτους καλεσμένους πού περιφρόνησαν τήν πρόσκλησή μου δέν θά γευθεῖ τό δεῖπνο μου. ᾿Αποκλείονται ἀπό τό δεῖπνο ὅλοι ἐκεῖνοι πού ἀρνήθηκαν νά ἀνταποκριθοῦν στό κάλεσμα τοῦ οἰκοδεσπότη. Οἱ ἀλαζόνες φαρισαῖοι, πού νόμιζαν ὅτι ὡς ἐκλεκτοί ἀπόγονοι τοῦ ᾿Αβραάμ ἔχουν κεκτημένα δικαιώματα στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ, διαψεύδονται πλήρως.
  Τό λέγω γὰρ ὑμῖν μεταφέρει τήν παραβολή στήν πραγματικότητα. ῾Ο ᾿Ιησοῦς, πού εἶπε τήν παραβολή ὡς ἀπάντηση στόν μακαρισμό τοῦ αὐτάρεσκου φαρισαίου (στ. 15), ἀποκαλύπτει ὅτι εἶναι ὁ οἰκοδεσπότης τοῦ δείπνου. Δηλώνει ξεκάθαρα ὅτι δέν πρόκειται νά γευθοῦν τά ἀγαθά τῆς βασιλείας του οἱ συνδαιτυμόνες του φαρισαῖοι, ἄν ἀδιαφορήσουν γιά τήν πρόσκληση πού Αὐτός τούς ἀπευθύνει.
  ῾Ομοίως κατηγορηματική θά ἀντηχήσει κατά τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως ἡ ἀμετάκλητη ἀπόφαση τοῦ Κυρίου, ὅτι ἀποκλείονται γιά πάντα ἀπό τήν βασιλεία του ὅλοι ὅσοι περιφρόνησαν καί ἀρνήθηκαν τό κάλεσμά του.

Στεργίου Σάκκου, Ἑρμηνεία στό Κατά Λουκᾶν Εὑαγγέλιο, τ. Β΄, σελ. 290-297

Ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς καί τό ἔργο του;
  Στήν εὐαγγελική περικοπή (Μθ 9,1-8) πού ἀκούσαμε σήμερα ὁ Κύριός μας παρουσιάζει ποιός εἶναι καί ποιό εἶναι τό ἔργο του, ἡ ἀποστολή του στόν κόσμο.
  Στό πρῶτο ἐρώτημα ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ἄνθρωπος, ὅπως ἐμεῖς, ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά ἀναμάρτητος, ὅπως τό κηρύττει ἡ ἁγία Γραφή. Δέν εἶναι ὅμως μόνο ἄνθρωπος, εἶναι καί Θεός, Θεάνθρωπος. Εἶναι, ὅπως λέει ἡ Ἐκκλησία μας σέ ἕνα τροπάριο, «ἄνθρωπος τὸ φαινόμενον, Θεὸς τὸ κρυπτόμενον».
  Ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἄνθρωπος τό βλέπουν, τό γνωρίζουν οἱ ἄνθρωποι. Ὅτι εἶναι Θεός πῶς φαίνεται, πῶς ἀποδεικνύεται; Στή σημερινή περικοπή βρίσκουμε ἀποδείξεις, διαπιστευτήρια.
  Πρῶτα-πρῶτα ἀπόδειξη τῆς θεότητας τοῦ Ἰησοῦ εἶναι ὅτι εἶναι καρδιογνώστης. Τήν ὥρα πού κάνει τή θεραπεία, οἱ γραμματεῖς μέσα στήν καρδιά τους σκέπτονται κάτι. Καί αὐτό τό γνωρίζει ὁ Κύριος καί τό ἀποκαλύπτει· «Ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;». Καρδιογνώστης εἶναι μόνον ὁ Θεός, αὐτός «ἐτάζει νεφροὺς καὶ καρδίας» ὅπως τό λέγει ὁ προφήτης Ἠσαΐας καί τό ἐπαναλαμβάνει καί ἡ Ἀποκάλυψη. Καί μόνο μέ τό στοιχεῖο αὐτό θά μποροῦσαν νά καταλάβουν ποιός εἶναι αὐτός ὁ ἄν-θρωπος πού εἶναι ἀνάμεσά τους, ὅτι εἶναι ὄντως ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου, θεάνθρωπος.
  Ἄλλη ἀπόδειξη εἶναι ἡ θεραπεία. Φέρνουν στόν Ἰησοῦ ἕναν ἄνθρωπο παράλυτο. Καί ὅπως λέγει ὁ Μᾶρκος «ἀπεστέγασαν τὴν στέγην» (2,4) καί τόν κατέβασαν μέ σχοινιά, ὅπως κατεβάζουμε τό φέρετρο στό μνῆμα, μπροστά στόν Ἰησοῦ στό δωμάτιο πού κήρυττε. Καί ὅταν εἶδε ὁ Ἰησοῦς τήν πίστη αὐτῶν, τοῦ παραλυτικοῦ καί τῶν ἀνθρώπων πού τόν ἔφεραν, εἶπε στόν παραλυτικό: «θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Κύριε, δέν ἦλθε ὁ ἄνθρωπος νά ἐξομολογηθεῖ καί νά ζητήσει ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, ἦλθε γιά νά ζητήσει τή θεραπεία του. Ὁ Κύριος ὅμως ὡς ἰατρός ψυχῶν καί σωμάτων, πού τό βλέμμα του εἶναι ἀνώτερο ἀπό τίς ἀκτίνες ρέντγκεν, μπαίνει μέσα στήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, τήν ἐξετάζει καί διακρίνει τήν αἰτία τῆς παραλυσίας πού εἶναι ἡ ἁμαρτία. Γι᾽ αὐτό λέγει «τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου», κόβει τή ρίζα τοῦ κακοῦ.
  Οἱ φαρισαῖοι ὅμως καί οἱ γραμματεῖς ταράσσονται. Μόνον ὁ Θεός ἔχει δικαίωμα νά συγχωρήσει ἁμαρτίες, ἔτσι γράφει ἡ ἁγία Γραφή. Συνεπῶς ἕνα ἀπό τά δύο συμβαίνει: ἤ ὁ Χριστός εἶναι Θεός καί ἔχει δικαίωμα νά συγχωρήσει ἁμαρτίες ἤ, ἄν δέν εἶναι Θεός καί συγχωρεῖ ἁμαρτίες, εἶναι βλάσφημος. Ὁ Ἰησοῦς ἀπαντᾶ στόν λογισμό τῶν φαρισαίων· «τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἢ εἰπεῖν, ἔγειρε καὶ περιπάτει;». Καί τά δύο εἶναι ἀδύνατα ἀνθρωπίνως, ἀλλά ὁ Ἰησοῦς λέγει στόν παραλυτικό· «ἐγερθεὶς ἆρόν σου τὴν κλίνην καὶ ὕπαγε εἰς τὸν οἶκόν σου». Καί ἀμέσως ὁ παραλυτικός ἔγινε καλά.
  Οἱ ἄνθρωποι πού βλέπουν ὅτι μέ ἕνα του λόγο ὁ Ἰησοῦς θεραπεύει τόν παραλυτικό, βεβαιώνονται ὅτι καί οἱ ἁμαρτίες του συγχωρήθηκαν. Ἄρα ἔχει δικαίωμα ὁ Ἰησοῦς νά συγχωρεῖ ἁμαρτίες καί ἑπομένως δέν εἶναι βλάσφημος, εἶναι Θεός. Ἡ συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν, τό ὅτι εἶναι καρδιογνώστης καί ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ φανερώνουν πράγματι ποιός εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Εἶναι Θεός ἀληθινός ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦ, ὁμοούσιος μέ τόν Θεό Πατέρα.
  Ποιό εἶναι ὅμως τό ἔργο του καί ἡ ἀποστολή του στόν κόσμο; Ὅπως τό λέει ὁ ἴδιος, τό τονίζουν οἱ ἀπόστολοι καί τό διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μας, ἀποστολή του εἶναι νά καταλύσει τά ἔργα τοῦ διαβόλου, νά σώσει τό ἀπολωλός, τόν ἄνθρωπο. Ἐμένα τόν ἁ-μαρτωλό, ἐσένα τόν συναμαρτωλό ἀλλά καί ὅλο τόν κόσμο νά μᾶς σώσει ἀπό τήν ἁμαρτία.
  Τό μεγαλύτερο κακό στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι ἡ ἁμαρτία. Χειρότερο ἀπό τή φτώχια καί τήν πείνα, μεγαλύτερο ἀπό τήν ἀρρώστια, τρομερότερο ἀπό τόν πόλεμο, ἀπό τόν σεισμό καί ἀπό τήν πυρκαγιά, πιό μεγάλο καί ἀπό τόν θάνατο. Διότι ἡ ἁμαρτία εἶναι αἰώνια καί ὅλα τά ἄλλα κακά ἔχουν πολλές φορές τή ρίζα καί τήν προέλευσή τους στήν ἁμαρτία. Καί ἀπό τήν ἁμαρτία δέν μπορεῖ κανένας νά σώσει τόν ἄνθρωπο, οὔτε ἡ ἐπιστήμη καί ἡ τέχνη οὔτε οἱ φιλοσοφίες καί οἱ θρησκεῖες. Ὅλες οἱ προσπάθειες πού ἔγιναν ἀπέτυχαν. Μόνον ὁ Ἰησοῦς Χριστός μπορεῖ νά μᾶς σώσει ἀπό τήν ἁμαρτία.
  Καί ὁ τρόπος πού μᾶς σώζει; Πολύ καταπληκτικός. Δέν μᾶς σώζει μέ τή θεϊκή του παντοδυναμία, δηλαδή δέν βγάζει διαταγή νά σωθοῦμε ἀπό τήν ἁμαρτία, γιατί τότε θά παύαμε νά εἴμαστε ἐλεύθεροι ἄνθρωποι καί θά ἤμασταν ἀθῶα περιστέρια καί προ-βατάκια. Μᾶς σώζει μέ τή θυσία του, μέ τό αἷμα του. Ναί, «τὸ αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ... καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας» (Α´ Ἰω 1,7).
  Τό μήνυμα τῆς περικοπῆς εἶναι τόσο ἐπίκαιρο, τόσο δυνατό γιά μένα καί γιά σᾶς, γιά ὅλους μας. Ἀπό τό μεγαλύτερο κακό πού λέγεται ἁμαρτία μόνον ἡ Ἐκκλησία, πού διαχειρίζεται τήν αἰώνια ζωή, πού μᾶς προσφέρει τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ μπορεῖ νά μᾶς σώσει. Τό φάρμακο τῆς σωτηρίας ἕνα: τά δάκρυα τοῦ ἁμαρτωλοῦ καί τοῦ Χριστοῦ τό αἷμα.

Στ. Ν. Σάκκος
Κυριακή 30-7-1989, Μόναχο

   Τήν ΣΤ´ Κυριακή τοῦ Ματθαίου διαβάζεται ἡ εὐαγγελική περικοπή, ἡ ὁποία ἐξιστορεῖ τή θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ τῆς Καπερναούμ (Μθ 9,1-8). ῾Ο Χριστός θεράπευσε πολλούς παραλυτικούς, ὅπως ἀναφέρεται καί στά τέσσερα Εὐαγγέλια. ῾Η θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ τῆς Καπερναούμ τοποθετεῖται καί ἀπό τούς τρεῖς πρώτους εὐαγγελιστές (βλ. Μρ 2,3-12· Λκ 5,17-26) μετά ἀπό τήν κλήση τῶν πρώτων μαθητῶν στή λίμνη τῆς Τιβεριάδος καί λίγο πρίν ἀπό τήν κλήση τοῦ Ματθαίου. ᾿Ιδιαίτερα στό κατά Ματθαῖον σημειώνεται μέ μεγαλύτερη ἀκρίβεια ὅ,τι συνέβη στήν Καπερναούμ μετά τήν ἐπιστροφή τοῦ ᾿Ιησοῦ ἀπό τή χώρα τῶν Γεργεσηνῶν. ῾Η διήγηση τοῦ Ματθαίου εἶναι πιό σύντομη καί λιτή ἀπό αὐτή τῶν ἄλλων εὐαγγελιστῶν.

῾Ο ᾿Ιησοῦς συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες τοῦ παραλυτικοῦ (9,1-2)
9,1. Καί ἐμβάς εἰς πλοῖον διεπέρασε καί ἦλθεν εἰς τήν ἰδίαν πόλιν.
  Τόν στίχο αὐτό τόν συναντοῦμε καί προηγουμένως, ὡς κατακλείδα τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς πού διαβάζεται τήν Ε´ Κυριακή τοῦ Ματθαίου.
  ῾Ο Κύριος ὑπακούοντας στήν παράκληση τῶν Γεργεσηνῶν μπῆκε στό πλοῖο, διέπλευσε τή λίμνη καί ἦρθε εἰς τήν ἰδίαν πόλιν, τήν Καπερναούμ, ἡ ὁποία ἦταν τό κέντρο καί τό ὁρμητήριο τῆς δράσεώς του στήν περιοχή τῆς Γαλιλαίας.
  «Δική του πόλη ἐδῶ ὀνομάζει τήν Καπερναούμ, διότι στή Βηθλεέμ γεννήθηκε, στή Ναζαρέτ μεγάλωσε καί στήν Καπερναούμ διέμενε συνεχῶς», βεβαιώνει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος.

9,2. Καί ἰδού προσέφερον αὐτῷ παραλυτικόν ἐπί κλίνης βεβλημένον· καί ἰδών ὁ ᾿Ιησοῦς τήν πίστιν αὐτῶν εἶπε τῷ παραλυτικῷ· θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου.
  ῞Οπως μᾶς πληροφοροῦν οἱ ἄλλοι δύο εὐαγγελιστές ὁ ᾿Ιησοῦς κήρυττε σ᾿ ἕνα σπίτι ὅπου εἶχε συγκεντρωθεῖ τόσο μεγάλο πλῆθος κόσμου, ὥστε νά δημιουργηθεῖ ἀδιαχώρητο.
  Καί ἰδού προσέφερον αὐτῷ παραλυτικόν: ῾Ο εὐαγγελιστής Ματθαῖος συνηθίζει στό εὐαγγέλιό του νά εἰσάγει τά γεγονότα μέ τήν ἔκφραση καί ἰδού, μέ σκοπό νά διεγείρει τήν προσοχή τῶν ἀναγνωστῶν του γιά αὐτά πού πρόκειται νά ἐξιστορήσει.
  Αὐτοί πού προσέφερον, ὁδήγησαν τόν παραλυτικόν μπροστά στόν ᾿Ιησοῦ, εἶναι οἱ ἀναφερόμενοι ἀπό τούς ἄλλους εὐαγγελιστές τέσσερις συνοδοί πού σήκωσαν τόν παραλυτικόν, τόν μετέφεραν στή στέγη καί ἀπό ἐκεῖ τόν κατέβασαν μέσα στό σπίτι, στό σημεῖο πού στεκόταν ὁ ᾿Ιησοῦς. Εἶναι φανερό ὅτι μέ τήν ἐνέργειά τους αὐτή ζητοῦν ἀπό τόν Κύριο νά τόν θεραπεύσει.
  Οἱ εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Μᾶρκος χρησιμοποιοῦν πάντοτε τή λέξη παραλυτικός (βλ. Μθ 4,24· 8,6· Μρ 2,3. 4. 9), ἐνῶ ὁ Λουκᾶς ὡς γιατρός, καί στό Εὐαγγέλιο καί στίς Πράξεις, προτιμᾶ τή λέξη «παραλελυμένος» (5,18. 24· Πρξ 8,7· 9,33), διότι ἔτσι συναντᾶται στήν ἰατρική ὁρολογία τῆς ἐποχῆς. Τό ὅτι μεταφέρουν τόν ἀσθενῆ ἐπί κλίνης βεβλημένον, πάνω σέ κρεβάτι, εἶναι ἐνδεικτικό τῆς σοβαρῆς καί ἀθεράπευτης παράλυσής του.
῾Ο ᾿Ιησοῦς ἰδών, εἶδε εἴτε ὡς καρδιογνώστης εἴτε ἀπό τίς ἐνέργειες τίς ὁποῖες ἔκαναν οἱ συνοδοί γιά νά φθάσουν ὥς τόν διδάσκαλο, τήν πίστιν αὐτῶν καί τήν βραβεύει. Διακρίνει ὅμως καί τήν πίστη τοῦ ἴδιου τοῦ παραλυτικοῦ, τόν ὁποῖον ὀνομάζει τέκνον. «᾿Εάν ὁ παράλυτος δέν πίστευε, ὁ ᾿Ιησοῦς δέν θά τόν ὀνόμαζε τέκνον. ῾Η πίστη στόν Χριστό δίνει τό χάρισμα τῆς υἱοθεσίας καί κάνει τόν ἄνθρωπο τέκνο τοῦ Θεοῦ (βλ.᾿Ιω 1,12)», ἐπισημαίνει ὁ Θεοτόκης.
  ῏Ηταν ἐξίσου τολμηρό καί γιά τούς συνοδούς νά ἐπιχειρήσουν ὅ,τι ἐπιχείρησαν, καί γιά τόν παραλυτικό νά ὑποστεῖ αὐτή τήν ταλαιπωρία. Σίγουρα ἡ ἀπόπειρα νά φτάσουν μπροστά στόν ᾿Ιησοῦ, δέν ἦταν οὔτε ἄνετη οὔτε ἀνώδυνη οὔτε ἀκίνδυνη. ῾Η πίστη τους ὅμως τούς ἔσπρωξε νά πραγματοποιήσουν αὐτό πού σκέφτηκαν, παραμερίζοντας κάθε ἐμπόδιο πού ὀρθωνόταν μπροστά τους.
  Θάρσει (πρβλ. Μθ 9,22· 14,27· Μρ 10,49· Πρξ 23,11): ῾Ο ᾿Ιησοῦς πού στέκει δίπλα του ὄχι μόνο τοῦ δίνει θάρρος καί δέν τόν ἀφήνει νά ἀπελπιστεῖ, ἀλλά τόν ἐλευθερώνει καί τόν λυτρώνει ἀπό ὅ,τι τόν βασανίζει καί τόν ταλαιπωρεῖ. Τό θάρσει πού ἀπευθύνει ὁ ᾿Ιησοῦς πρός τόν παράλυτο, ἀποτελεῖ ἕνα ἐνθαρρυντικό καί παρήγορο μήνυμα πρός τόν κάθε ἄνθρωπο πού δοκιμάζεται στή ζωή του ἀπό τά πολύπλευρα καί πολυποίκιλα κακά πού ὑπάρχουν μέσα στόν κόσμο. Κανείς ἐπίσης δέν πρέπει νά ἀποθαρρύνεται ὅταν ἔχει δίπλα του ἀδελφούς πού πιστεύουν στόν Χριστό καί ἐκφράζουν τήν πίστη τους μέ ἔργα ἀγάπης καί θυσίας.
  ῾Ο ᾿Ιησοῦς μέ τή φράση ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου δέν καθορίζει τό αἴτιο τῆς ἀσθενείας οὔτε ἀναφέρεται στίς ἁμαρτίες τοῦ ἀνθρώπου ὡς αἰτία τῆς ἀσθενείας του. ῾Απλῶς συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες πού ἔχει ὁπωσδήποτε ὁ ἄνθρωπος.
  ᾿Αποτελεῖ ἀναντίρρητη ἀλήθεια ἡ διδασκαλία τῆς ἁγίας Γραφῆς ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶναι ἡ βαθύτερη αἰτία τῆς ἀρρώστιας. ῾Ο ᾿Ιησοῦς τόσο στήν περικοπή μας ὅσο καί ὅταν θεράπευσε τόν παραλυτικό τῆς Βηθεσδά (᾿Ιω 5,14) συνέδεσε τήν ἀσθένεια μέ τήν ἁμαρτία. Τό φυσικό κακό εἶναι συνέπεια τοῦ πρώτου ἠθικοῦ κακοῦ στόν ἄνθρωπο, δηλαδή τῆς προπατορικῆς ἁμαρτίας (βλ. Γέ 3,17ἑ). Γιά τή διόρθωση καί τήν τελείωση τοῦ ἀνθρώπου ὁ Θεός μεταχειρίζεται ὡς ὄργανο τῆς παιδαγωγικῆς του σοφίας τήν ἀσθένεια, σέ ὅποια περίπτωση τήν θεωρεῖ ἀναγκαία καί χρήσιμη. ῾Ωστόσο ὁ ᾿Ιησοῦς μᾶς δίδαξε ὅτι ἡ ἀρρώστια δέν προέρχεται πάντα ἀπό προσωπικές ἁμαρτίες, ὅπως ὑποστήριζαν πολλοί ραββίνοι. Γιά τόν ἐκ γενετῆς τυφλό ὁ Κύριος εἶπε· «οὔτε οὗτος ἥμαρτεν οὔτε οἱ γονεῖς αὐτοῦ, ἀλλ᾿ ἵνα φανερωθῇ τά ἔργα τοῦ Θεοῦ ἐν αὐτῷ» (᾿Ιω 9,3).
  ῾Ο πρῶτος ἄνθρωπος βγῆκε ἀπό τά χέρια τοῦ Θεοῦ ὑγιής καί τέλειος σωματικά. ᾿Αλλά ἀπό τότε πού καταπάτησε τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἡ ἁμαρτία τάραξε τήν ὕπαρξή του καί διαπότισε κάθε κύτταρο τοῦ σώματός του μέ τό μικρόβιο τῆς φθορᾶς. ῾Η ἁμαρτία, ἐνῶ ξεκινᾶ ἀπό τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου, ἐπηρεάζει καί τό σῶμα, διότι ὑπάρχει στενή σχέση καί ἀλληλεπίδραση μεταξύ ψυχῆς καί σώματος. Αὐτό τό διαπιστώνουμε καί μόνοι μας στόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας. ῾Ο θυμός, ἡ ὀργή, ὁ φθόνος εἶναι καθαρά πνευματικές ἁμαρτίες, ὅμως ἐπηρεάζουν πολύ καί τήν ὑλική ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου. ῎Αν σκεφθοῦμε καί τίς τόσες ἄλλες ἁμαρτίες πού φθείρουν ἄμεσα τό σῶμα, π.χ. τόν ἀλκοολισμό, τό κάπνισμα, τά παρά φύσιν πάθη, τά ναρκωτικά, θά καταλήξουμε στό συμπέρασμα στό ὁποῖο ἔφθασε ὁ ἅγιος Χρυσόστομος· «Τά πλείονα τῶν ἀρρωστημάτων ἐξ ἁμαρτημάτων εἰσί τῶν ἡμετέρων». Στόν μικρό καί στόν μεγάλο Παρακλητικό Κανόνα πρός τήν ῾Υπεραγία Θεοτόκο ψάλλουμε· «᾿Από τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ τό σῶμα, ἀσθενεῖ μου καί ἡ ψυχή...». Γι᾿ αὐτό ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς προειδοποιεῖ· «Τά ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ρω 6,23) καί «εἴ τις τόν ναόν τοῦ Θεοῦ (τό σῶμά του) φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ Θεός» (Α´ Κο 3,17).
  ῾Η ὑγεία μας εἶναι τό πολυτιμότερο ἐπίγειο ἀγαθό καί πρέπει νά φροντίζουμε ὥστε νά μήν τή φθείρουμε. ᾿Αλλά πάνω κι ἀπό τήν ὑγεία τοῦ σώματός μας εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας, ἡ θεραπεία της ἀπό τήν ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας. Αὐτή ἡ θεραπεία ἐπιτελεῖται μέ τήν καθημερινή μας μετάνοια καί τή χάρη τῶν μυστηρίων τῆς ᾿Εκκλησίας. ῾Ο Θεός, τόν ὁποῖο προσβάλλουμε καί πληγώνουμε μέ τίς ἁμαρτίες μας, δέχεται νά μᾶς συγχωρήσει, νά μᾶς ξεπλύνει καί νά μᾶς θεραπεύσει ἀπό τή φοβερή ἀσθένεια τῆς ἁμαρτίας, ἄν ἐμεῖς μέ τή μετάνοια τοῦ τό ζητήσουμε.
  ῾Ο Χριστός ἐξαλείφει τίς ἁμαρτίες μας μέ τή δύναμη τῆς σταυρικῆς θυσίας του. ῞Οσους ἁμαρτωλούς συγχωροῦσε προτοῦ σταυρωθεῖ, ὅπως τόν παραλυτικό, τούς συγχωροῦσε προκαταβολικά, μέ τή δύναμη τῆς θυσίας του πού ἔγινε κατόπιν.

῾Ο ᾿Ιησοῦς διαβάζει τίς σκέψεις τῶν γραμματέων (9,3-5)

9,3. Καί ἰδού τινες τῶν γραμματέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλασφημεῖ.

  Καί ἰδού τινες τῶν γραμματέων: ῾Ο εὐαγγελιστής Λουκᾶς ἀναφέρει ὅτι κοντά στόν ᾿Ιησοῦ κάθονταν Φαρισαῖοι καί δάσκαλοι τοῦ νόμου· «Καί ἐγένετο ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν καί αὐτός ἦν διδάσκων, καί ἦσαν καθήμενοι Φαρισαῖοι καί νομοδιδάσκαλοι οἵ ἦσαν ἐληλυθότες ἐκ πάσης κώμης τῆς Γαλιλαίας καί ᾿Ιουδαίας καί ᾿Ιερουσαλήμ» (5,17). Οἱ εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Μᾶρκος δέν τό γράφουν αὐτό ἀπό τήν ἀρχή, ἀλλά στή συνέχεια κάνουν λόγο γιά τήν παρουσία τῶν γραμματέων.
  Γραμματεῖς, νομικοί ἤ νομοδιδάσκαλοι στά χρόνια τοῦ Χριστοῦ λέγονταν αὐτοί πού μελετοῦσαν καί ἑρμήνευαν τόν μωσαϊκό νόμο καί τόν δίδασκαν καί στούς ἄλλους, δηλαδή οἱ σημερινοί θεολόγοι. ῾Ο μωσαϊκός νόμος εἶχε θέση καί θρησκευτικῆς καί πολιτικῆς νομοθεσίας, διότι ὁ ἰσραηλιτικός λαός εἶχε θεοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης. ῎Ετσι ὁ νομικός ἦταν ἕνα εἶδος θεολόγου καί νομικοῦ συγχρόνως. Οἱ γραμματεῖς ἀνῆκαν κυρίως στήν τάξη τῶν φαρισαίων. Οἱ μορφωμένοι, δηλαδή, φαρισαῖοι ὀνομάζονταν νομικοί ἤ γραμματεῖς.
  Μετά ἀπό τήν πρώτη δράση τοῦ ᾿Ιησοῦ στή Γαλιλαία, καθώς ἡ φήμη του ἐξαπλωνόταν συνεχῶς, ἀναστατώθηκαν οἱ γραμματεῖς καί οἱ φαρισαῖοι ὅλης τῆς περιοχῆς, καί, ὅπως συμπληρώνει ὁ Λουκᾶς, ἦρθε ἀκόμη καί ἀντιπροσωπεία ἀπό τά ᾿Ιεροσόλυμα. Σκοπός τους ἦταν νά ἀκούσουν τί λέει αὐτός ὁ νέος διδάσκαλος, πού δέν πέρασε ἀπό τίς σχολές τους, γιά νά τόν παγιδεύσουν, νά χαλκεύσουν κατηγορίες εἰς βάρος του. ῏Ηρθαν νά κρίνουν, νά δοκιμάσουν τόν νέο ἱεροκήρυκα τῆς Γαλιλαίας
  ῾Ο ᾿Ιησοῦς, ἐνῶ ξέρει ὅτι μέσα στά πλήθη πού τόν ἀγαποῦν εἶχαν στήσει τήν ἐνέδρα τους καί οἱ ἄνθρωποι πού τόν μισοῦν, ὅμως δέν ταράζεται ἀλλά τούς προκαλεῖ ἀκόμη περισσότερο μέ τό λόγο καί τά σημεῖα του. Συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες τοῦ παραλύτου.
  ῾Η ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι ἀποκλειστικά στήν ἐξουσία τοῦ Θεοῦ. Οὔτε ὁ ἀρχιερέας δέν τολμοῦσε νά συγχωρήσει ἁμαρτίες, γι᾿ αὐτό εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· οὗτος βλασφημεῖ. Τό ρῆμα βλασφημῶ σημαίνει βλάπτω τή φήμη κάποιου, τόν λοιδορῶ, τόν ὑβρίζω. Οἱ γραμματεῖς καί οἱ φαρισαῖοι μένουν κατάπληκτοι καί ἀναρωτιοῦνται· Ποιός εἶναι αὐτός ὁ βλάσφημος πού τολμάει νά συγχωρήσει ἁμαρτίες; Εἶχαν ἔλθει μέ σκοπό νά θηρεύσουν ἄστοχες ἐκφράσεις τοῦ νέου δασκάλου, γιά νά τόν ταπεινώσουν μπροστά στό πλῆθος τῶν ἀκροατῶν του, καί ξαφνικά ἀκοῦν μία φοβερή -κατά τή γνώμη τους- βλασφημία, πού τούς διευκολύνει στά μοχθηρά τους σχέδια. Δέν τολμοῦν ὡστόσο νά κάνουν παρατήρηση στόν ᾿Ιησοῦ ἤ νά τόν ἀναθεματίσουν, ἀλλά διαλογίζονται, κάνουν διάφορους λογισμούς ἐναντίον του. ᾿Εκλαμβάνουν τά λόγια τοῦ ᾿Ιησοῦ ὡς βλασφημία, διότι αὐτοί δέν δέχονται τή μεσσιανική ἰδιότητα καί ἐξουσία του καί νομίζουν ὅτι οἰκειοποιεῖται κατά βλάσφημο τρόπο ἰδιώματα καί ἐξουσίες τοῦ Θεοῦ.
  Τό ὅτι μόνος ὁ Θεός ἔχει τήν ἐξουσία νά συγχωρεῖ ἁμαρτίες εἶναι μιά ἀπό τίς βασικές διδασκαλίες τῆς ἁγίας Γραφῆς (βλ. ᾿Ησ 43,25 κ.ἀ.). Πρός ὁποιαδήποτε κατεύθυνση καί ἄν ἐκδηλώνεται ἡ ἀνθρώπινη κακία, προσβάλλει ἄμεσα ἤ ἔμμεσα τόν Θεό. ῾Ο Δαβίδ π.χ. μετά τόν φόνο καί τή μοιχεία πού διέπραξε ὁμολογεῖ στήν ἐξομολόγησή του· «Σοί (τῷ Θεῷ) μόνῳ ἥμαρτον καί τό πονηρόν ἐνώπιόν σου ἐποίησα» (Ψα 50,6). Γι᾿ αὐτό, μόνο ὁ Θεός ἔχει τό δικαίωμα τῆς ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν. ᾿Εάν ὁ Χριστός ἦταν μόνο ἄνθρωπος ἤ ἔστω κάποιος μεγάλος προφήτης, ὁ σφετερισμός αὐτοῦ τοῦ θείου δικαιώματος θά ἀποτελοῦσε πραγματικά μεγάλη βλασφημία.
  Κάποιοι ἀπό τούς προφῆτες τῆς Π. Διαθήκης ἔδωσαν συγχώρηση ἁμαρτιῶν, ὅπως ὁ Νάθαν στόν Δαυΐδ (βλ. Β´ Βα 12,13), τήν ἔδωσαν ὅμως ὄχι ἀπό μόνοι τους ἀλλά ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ.
  Δύο εἴδη ἁμαρτωλῶν παρουσιάζονται στήν περικοπή μας. ῾Ο παραλυτικός καί οἱ γραμματεῖς. ῾Ο δυστυχής, ὅπως φαίνεται, ἁμαρτωλός καί οἱ εὐσεβεῖς, ὅπως ἐπίσης παρουσιάζονται, γραμματεῖς. ῞Οποιος χωρίς νά τό θέλει εἶναι ἁμαρτωλός, πέφτοντας στήν ἁμαρτία ἀπό ἀδυναμία καί συναρπαγή, αὐτός πάσχει, θλίβεται, πονεῖ, βασανίζεται, μετανοεῖ καί προσφεύγει στόν Χριστό γιά νά σωθεῖ. ῾Υπάρχουν ὅμως καί οἱ ἁμαρτωλοί πού ἐπιμένουν στήν ἁμαρτία, παραμένοντας ἀμετανόητοι καί ἀσυγκίνητοι. ᾿Ενῶ εἶναι ἔνοχοι, παρουσιάζονται ὡς δίκαιοι. ᾿Αντί μάλιστα νά ντρέπονται, νά φοβοῦνται καί νά κρύβονται, εἶναι θρασεῖς καί ἀναίσθητοι· φθάνουν μάλιστα στό σημεῖο νά ἐλέγχουν τούς δικαίους, νά βρίζουν καί νά κατηγοροῦν ἀκόμη καί αὐτόν τόν Θεό. Τέτοιοι εἶναι οἱ γραμματεῖς πού λέγουν στόν ᾿Ιησοῦ ὅτι βλασφημεῖ.

9,4. Καί ἰδών ὁ ᾿Ιησοῦς τάς ἐνθυμήσεις αὐτῶν εἶπεν· ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;
  Τήν ἴδια στιγμή ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδε στά βάθη τῶν καρδιῶν τους, τάς ἐνθυμήσεις αὐτῶν. ᾿Ενθύμησις εἶναι ὁ διαλογισμός· αὐτή τή λέξη χρησιμοποιεῖ ἄλλωστε ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς στό παράλληλο χωρίο (βλ. 5,22). ῾Ο ᾿Ιησοῦς Χριστός γνωρίζοντας τούς κακούς διαλογισμούς τῶν γραμματέων, τούς ξεσκεπάζει μέ τήν ἐπίπληξη ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; Στή βιβλική ἀνθρωπολογία ἡ καρδία εἶναι ἡ ἕδρα τῆς νόησης, τῆς σκέψης, ἀλλά συχνά δηλώνει καί ὅλο τόν ἐσωτερικό ἄνθρωπο, τήν ἐσωτερική κίνησή του, τή διανοητική, τή συναισθηματική καί τή βουλητική δραστηριότητά του. ῾Ο ᾿Ιησοῦς μέ τό ἐρώτημα ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρά ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν; ἀποκαλύπτει τούς διαλογισμούς τῶν γραμματέων καί ἀποδεικνύει ὅτι εἶναι καρδιογνώστης. ᾿Αφοῦ καρδιογνώστης εἶναι μόνο ὁ Θεός, οἱ γραμματεῖς ἔπρεπε νά καταλάβουν ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς εἶναι ὁ Θεός.
  Οἱ πονηροί λογισμοί γιά τούς ὁποίους ἐλέγχει ἐδῶ ὁ ᾿Ιησοῦς τούς γραμματεῖς δέν εἶναι φευγαλέες σκέψεις ἀμφιβολίας καί ἀπιστίας πού μπορεῖ νά ἐνοχλήσουν κάθε ἄνθρωπο. Οἱ γραμματεῖς ἀποδέχτηκαν αὐτές τίς σκέψεις, τίς ἔκαναν πεποίθησή τους καί βρέθηκαν ἀντιμέτωποι μέ τόν ᾿Ιησοῦ. Εἶναι γεγονός ὅτι πολύ δύσκολα μπορεῖ κανείς νά ἀποφύγει τούς κακούς καί πονηρούς λογισμούς, διότι εὔκολα προσβάλλουν τή σκέψη τοῦ ἀνθρώπου. Σύμφωνα μέ τήν πατερική διδασκαλία ὑπάρχει διαφορά ἀνάμεσα στούς κακούς λογισμούς πού ἁπλῶς περνοῦν ἀπό τή σκέψη καί παραμένουν ἀνενέργητοι, καί στούς λογισμούς τούς ὁποίους ἀποδέχεται ὁ ἄνθρωπος καί τούς θέτει σέ ἐνέργεια προσβάλλοντας ἔτσι τόν Θεό καί βλάπτοντας τούς συνανθρώπους του. Οἱ κακοί λογισμοί ἀποκρούονται μέ τή συνεχῆ ἐπαγρύπνηση, τόν ἐπίμονο καί σταθερό ἀγώνα τοῦ πιστοῦ καί μέ τήν ἀποφυγή τῶν ἀφορμῶν πού τούς προκαλοῦν.

9,5. Τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἤ εἰπεῖν, ἔγειρε καί περιπάτει;
  Τό ἐρώτημα αὐτό καί ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ πού ἀκολουθεῖ ἀποκαλύπτουν ἀκόμη καθαρώτερα τή θεότητα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ.
  Γιά τούς γραμματεῖς εἶναι πολύ εὔκολο νά πεῖ ἕνας· ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, διότι ἡ ἄφεση εἶναι ἕνα γεγονός πού δέν μπορεῖ κανείς νά τό ἐλέγξει καί νά τό διαπιστώσει. Δέν μπορεῖ ὅμως νά πεῖ ἔγειρε καί περιπάτει χωρίς νά φανεῖ τό ἀποτέλεσμα τῆς ἐντολῆς. Γι᾿ αὐτό ὁ Κύριος τούς βάζει τό δίλημμα· Τί γάρ ἐστιν εὐκοπώτερον, εἰπεῖν, ἀφέωνταί σου αἱ ἁμαρτίαι, ἤ εἰπεῖν, ἔγειρε καί καί περιπάτει;
  Τό νόημα εἶναι τό ἑξῆς· «᾿Εγώ, λέει ὁ ᾿Ιησοῦς, θεωρῶ ὅτι ἡ συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι πρᾶγμα δυσκολώτερο ἀπό τή θεραπεία, διότι τό δεύτερο μπορεῖ νά τό κάνει κι ἕνας προφήτης μέ τή δύναμη τοῦ Θεοῦ. Σεῖς, βέβαια, δέν πιστεύετε ὅτι ἔχω πράγματι τήν ἐξουσία νά συγχωρῶ, ἀλλά ὅτι βλασφημῶ καί σάν βλάσφημος δέν μπορῶ νά κάνω τή θεραπεία πού μοῦ ζητοῦν. Δεῖτε, λοιπόν, καί τή θεραπεία, γιά νά μήν ἔχετε καμιά δικαιολογία γιά τήν ἀπιστία σας».
  Βέβαια στήν πραγματικότητα καί τά δύο αὐτά ἔργα εἶναι δύσκολα. Εἶναι σάν νά λέει ἕνας· Τί εἶναι εὐκολώτερο: νά κρατῶ τόν ῎Ολυμπο στό χέρι μου καί νά τόν παίζω σάν μπάλα ἤ νά κρατῶ τήν ὑδρόγειο σφαῖρα; Καί τό ἕνα καί τό ἄλλο εἶναι ἀδύνατα καί ἔτσι δέν ὑπάρχει μεταξύ τῶν ἀδυνάτων σύγκριση. «῏Ησαν δέ ἄμφω τά περί ὧν ἠρώτησε Θεῷ μέν δυνατά, ἀνθρώπῳ δέ ἀδύνατα», βεβαιώνει ὁ Ζιγαβηνός.

῾Ο ᾿Ιησοῦς θεραπεύει τόν παράλυτο (9,6-7)

9,6-7. ῞Ινα δέ εἰδῆτε ὅτι ἐξουσίαν ἔχει ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπί τῆς γῆς ἀφιέναι ἁμαρτίας -τότε λέγει τῷ παραλυτικῷ· ἐγερθείς ἆρόν σου τήν κλίνην καί ὕπαγε εἰς τόν οἶκόν σου. Καί ἐγερθείς ἀπῆλθεν εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ.
  ῾Ο υἱός τοῦ ἀνθρώπου, μέ τό ἄρθρο, ἀποτελεῖ χριστολογικό τίτλο, δηλαδή ὄνομα τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Τό ὄνομα αὐτό ὁ ἴδιος ὁ Κύριος, καί μόνο αὐτός, τό χρησιμοποιεῖ γιά τόν ἑαυτό του δεκάδες φορές, ὅπως βλέπουμε καί στά τέσσερα Εὐαγγέλια (Μθ 8,20· Μρ 8,38· Λκ 7,34 κ.ἀ.). Πρίν ἀπό τόν Χριστό ὁ προφήτης Δανιήλ (Δα 7,13) χρησιμοποιεῖ τόν τίτλο ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου δηλώνοντας τόν Μεσσία. Μετά τόν Χριστό ὁ πρωτομάρτυρας Στέφανος «πλήρης Πνεύματος ἁγίου» βλέπει στά δεξιά τοῦ Πατρός «τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου» (Πρξ 7,56), δηλαδή τόν ἀναστημένο ἄνθρωπο ᾿Ιησοῦ περιβεβλημένο τή δόξα τῆς θεότητός του. ᾿Επίσης ὁ εὐαγγελιστής ᾿Ιωάννης στήν ᾿Αποκάλυψη βλέπει τόν Κύριο ὡς «ὅμοιον υἱῷ ἀνθρώπου» (1,13). Αὐτά τά ὁράματα μᾶς βοηθοῦν νά καταλάβουμε γιατί ὁ Κύριος αὐτοαποκαλύφθηκε ὡς «ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου». ῎Αν ἔλεγε στούς συγχρόνους του «εἶμαι Θεός» ἤ «εἶμαι ἄνθρωπος», δέν θά ἀκριβολογοῦσε, διότι δέν ἦταν μόνο Θεός οὔτε μόνο ἄνθρωπος. ῎Αν ἔλεγε «εἶμαι Θεάνθρωπος», δέν θά τόν καταλάβαιναν. Γι᾿ αὐτό, θυμίζοντάς τους τή μεσσιανική προφητεία τοῦ Δανιήλ, αὐτοσυστήθηκε ὡς «ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου», πού σημαίνει κατά τή θεολογία τῆς ᾿Εκκλησίας μας «ἄνθρωπος τό φαινόμενον καί Θεός τό κρυπτόμενον» (βλ. Β´ Κο 5,19· Κλ 2,9 κ.ἀ.).
  ῞Οπως κατά τή δημιουργία τοῦ κόσμου, ὁ Θεός εἶπε· «Γενηθήτω φῶς» καί μέ τήν προσταγή του «ἐγένετο φῶς» (Γέ 1,3), ἔτσι καί τώρα ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός, πού εἶναι Θεός, ἔδωσε τή διαταγή ἆρόν σου τήν κλίνην καί ἀμέσως ὁ παράλυτος σηκώθηκε ὄρθιος.
  «῾Ως ἀπόδειξη τῆς συγχωρήσεως τῶν ἁμαρτημάτων ὁ ᾿Ιησοῦς χρησιμοποιεῖ τή θεραπεία τοῦ σώματος. ῾Ως ἀπόδειξη ὅμως τῆς θεραπείας χρησιμοποιεῖ τό ὅτι (ὁ πρώην παράλυτος) βάσταξε στά χέρια του τό κρεβάτι, ὥστε νά μή θεωρηθεῖ ὅτι αὐτό πού συνέβη ἦταν δημιούργημα τῆς φαντασίας», τονίζει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος. Μερικοί, προκειμένου νά μειώσουν τό ὑπερφυσικό γεγονός, ὑποστήριξαν ὅτι ὁ Κύριος εἶπε ἆρόν σου τήν κλίνην, ἐπειδή ἡ κλίνη ἦταν ἁπλῶς ἕνα ἐλαφρύ στρῶμα ἤ ἴσως ἕνα ὕφασμα μόνο. Τό γεγονός εἶναι ὅτι ὁ πρώην κατάκοιτος παραλυτικός, ὁ ὁποῖος πλησίασε τόν ᾿Ιησοῦ μεταφερόμενος ἀπό ἄλλους, πηγαίνει τώρα στό σπίτι του περπατώντας καί μεταφέροντας αὐτό πού τόν μετέφερε.
Τρεῖς ἐνέργειες τοῦ ᾿Ιησοῦ στή θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ ἀποδεικνύουν τή θεότητά του:
α) ῾Η ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, πού κανείς δέν τήν ἀντιλαμβάνεται.
β) ῾Η καρδιογνωσία, τήν ὁποία ἀντιλαμβάνονται οἱ γραμματεῖς καί οἱ φαρισαῖοι, ἀφοῦ οἱ ἴδιοι διαπιστώνουν ὅτι ὁ Κύριος διαβάζει τούς διαλογισμούς τους.
γ) ῾Η ἀνόρθωση τοῦ παραλυτικοῦ, πού τήν βλέπουν ὅλοι.
  Μέ τίς ἐνέργειες αὐτές ἐκπληρώνεται ἡ ρήτρα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅτι «ἐπί στόματος δύο μαρτύρων καί ἐπί στόματος τριῶν μαρτύρων στήσεται πᾶν ρῆμα» (Δε 19,15).
  ῾Ο πρώην παράλυτος θεραπευμένος παίρνει τό κρεβάτι του καί πάει εἰς τόν οἶκον αὐτοῦ. ῾Ο Χριστός δέν τοῦ ζήτησε νά μείνει κοντά του. ῎Ηθελε νά τόν δοῦν ὅλοι, αὐτόν πού πρίν λίγο τόν ἔφεραν οἱ δικοί του πάνω στό κρεβάτι, νά φεύγει τώρα μεταφέροντάς το, καί μ᾿ αὐτό τόν τρόπο νά λιτανεύσει τό σημεῖο, ὥστε νά γίνει γνωστό σέ ὅλους.
  ῾Ο Κύριος καί μέ τό σημεῖο αὐτό, ὅπως καί μέ ἄλλα παρόμοια, ἔδειξε τό ἐνδιαφέρον καί τόν σεβασμό ὄχι μόνο γιά τήν ψυχή ἀλλά καί γιά τό σῶμα τοῦ ἀνθρώπου.

῾Ο λαός δοξάζει τόν Θεό (9,8)

9,8. ᾿Ιδόντες δέ οἱ ὄχλοι ἐθαύμασαν καί ἐδόξασαν τόν Θεόν τόν δόντα ἐξουσίαν τοιαύτην τοῖς ἀνθρώποις.
  ᾿Εδόξασαν τόν Θεόν: Οἱ ἄνθρωποι ἐδόξασαν τόν Θεό, ὄχι τόν ᾿Ιησοῦ ὡς Θεό, ὅπως παρατηρεῖ ὁ Θεοτόκης. Δέν ἀντιλήφθηκαν ὅτι ἐπιτέλεσε τό σημεῖο μέ δική του δύναμη, γι᾿ αὐτό ἐθαύμασαν τήν ἐξουσίαν πού ἔδωσε ὁ Θεός τοῖς ἀνθρώποις, ὥστε νά ἐπιτελοῦνται τέτοια θαύματα. «᾿Αντιλαμβάνονται τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά μπροστά τους βλέπουν ἄνθρωπο. Γι᾿ αὐτό ἀποδίδουν τό θαῦμα στή δωρεά τοῦ Θεοῦ καί ὄχι στή δική του δύναμη», παρατηρεῖ ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος.
   ῾Ο ἅγιος Χρυσόστομος ἐξηγεῖ ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἐμποδίζονταν ἀπό τή σάρκα τοῦ ᾿Ιησοῦ νά ἀντιληφθοῦν ὅτι εἶναι Θεός. Αὐτός ὅμως δέν τούς κατηγοροῦσε, ἀλλά συνέχιζε μέ τά ἔργα του νά τούς ἀφυπνίζει καί νά ἐξυψώνει τό φρόνημά τους. ῾Οπωσδήποτε δέν ἦταν μικρό πρᾶγμα τό ὅτι τόν θεωροῦσε ὁ λαός ἀνώτερο ἀπό ὅλους τούς ἀνθρώπους καί ἀπεσταλμένο τοῦ Θεοῦ.
   ῾Η θεότητα τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό θεμέλιο τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας καί ἡ πέτρα σκανδάλου γιά τούς αἱρετικούς. ῾Η ἁγία Γραφή δίνει ἀναρίθμητες ἀποδείξεις γι᾿ αὐτό τό θέμα καί μπορεῖ κάθε ἄνθρωπος πού διαθέτει τόν κοινό νοῦ, νά μελετήσει, νά ἐρευνήσει καί νά πεισθεῖ γιά τή μεγάλη αὐτή ἀλήθεια. Στό συγκεκριμένο περιστατικό ἡ θεότητα τοῦ Χριστοῦ ἀποδεικνύεται μέ μιά ὁμοβροντία τριῶν ἀλλεπαλλήλων σημείων· τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, τή γνώση τῶν καρδιῶν καί τή θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ. ῾Ο μόνος πού μπορεῖ νά ἀποκαταστήσει καί τήν πνευματική καί τή σωματική φθορά καί ὁ μόνος πού μπορεῖ νά ἐλέγχει τή λειτουργία τοῦ δημιουργήματός του, δηλαδή νά ἐτάζει καρδιές, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ δημιουργός (βλ. Β´ Πα 6,30· Ψα 7,10· ᾿Απ 2,23). ῾Ο Χριστός πραγματοποιεῖ καί τά τρία συγχρόνως, διότι αὐτός εἶναι «ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ δι᾿ οὗ τά πάντα ἐγένετο» (᾿Ιω 1,3). Τό πρῶτο, βέβαια, τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, οἱ φαρισαῖοι τό ἀμφισβήτησαν, τό δεύτερο καί τό τρίτο ὅμως δέν μπόρεσαν νά τό ἀρνηθοῦν.
   Συνοψίζοντας ἐπισημαίνουμε ἰδιαίτερα τίς τρεῖς σύντομες φράσεις πού εἶπε ὁ ᾿Ιησοῦς στό σημεῖο τῆς θεραπείας τοῦ παραλυτικοῦ. α) «Τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». β) «᾿Εγερθείς». γ) «Ἆρόν σου τήν κλίνην καί ὕπαγε εἰς τόν οἶκόν σου». Οἱ τρεῖς αὐτές προσταγές τοῦ Κυρίου μετέβαλαν τό ἀκίνητο καί παράλυτο ἐκεῖνο σῶμα σέ ὑγιῆ καί ρωμαλέο ἄνθρωπο. Τρεῖς ἀνάλογες ἐνέργειες μεταβάλλουν τόν ἁμαρτωλό, καί πνευματικά παράλυτο, σέ ζωντανό καί ἁγιασμένο μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἐφόσον ἀληθινά μετανοήσει καί ἐξομολογηθεῖ. ῾Η πρώτη τόν ἀπαλλάσσει ἀπό τήν ἐνοχή τῆς ἁμαρτίας καί ἀπό κατάδικο τόν κάνει παιδί τοῦ Θεοῦ. ῾Η δεύτερη τόν ἐλευθερώνει ἀπό τά δεσμά τῶν παθῶν πού τόν κρατοῦσαν παράλυτο καί ὑπόδουλο, γιά νά τόν καταστήσει δυνατό καί δραστήριο χριστιανό. ῾Η τρίτη τόν ἐπαναφέρει στό σπίτι του, δηλαδή στήν ᾿Εκκλησία, ἡ ὁποία εἶναι ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ πατέρα πού θά τόν ὁδηγήσει στήν αἰώνια κατοικία τῆς βασιλείας τῶν ούρανῶν. Αὐτό τό θαῦμα πού δέν ἔπαψε ποτέ νά συμβαίνει μέσα στήν ᾿Εκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἀσύγκριτα ἀνώτερο ἀπό κάθε εἴδους θεραπεία.

Στεργίου Σάκκου,
Εὐαγγελικές περικοπές (Βοήθημα γιά κυκλάρχες)

   Αὐτήν πού διάλεξε ὁ Θεός γιά μητέρα του καί γιά πρώτη συνεργάτριά του στό ἔργο τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, δέν ἦταν δυνατόν νά μήν τήν εἶχε συστήσει προφητικά καί νά μήν τήν εἶχε φανερώσει τυπικά στόν περιούσιο λαό του, πού τόν ἑτοίμαζε γιά τό μέγα θαῦμα. Ἡ Παλαιά Διαθήκη εἶναι πλούσια σέ προεικονίσεις καί προρρήσεις γιά τό πρόσωπο τῆς Παρθένου, ὅπως ἑρμηνεύουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἀποτυπώνουν στή συνέχεια μέ ὕμνους οἱ ὑμνωδοί της. Ἀπό τό πλῆθος αὐτό ἀναφέρουμε μερικές:

   Τύπος τῆς Παναγίας εἶναι ἡ προμήτωρ Εὔα. Ἡ πρώτη γυναίκα πού ὀνομάστηκε Ζωή καί ἔγινε μητέρα ὅλων τῶν ἀνθρώπων, προτυπώνει τήν νέα Εὔα, ὅπως ὀνομάζεται ἡ Παρθένος Μαρία ἀπό τούς πατέρες, τή μητέρα ὅλων τῶν πιστῶν.

   Στό πρωτευαγγέλιο ὁ Θεός δίνει ἐπίσημη ὑπόσχεση στό ἀνθρώπινο γένος ὅτι θά τοῦ δώσει τή γυναίκα πού ὁ εὐλογημένος καρπός της θά συντρίψει τόν διάβολο· «Καί ἔχθραν θήσω ἀνά μέσον σοῦ καί ἀνά μέσον τοῦ σπέρματος αὐτῆς· αὐτός σου τηρήσει τήν κεφαλήν καί σύ τηρήσεις αὐτοῦ πτέρναν» (Γέ 3,15).

   Ἡ κλῖμαξ πού εἶδε ὁ Ἰακώβ νά ἑνώνει τή γῆ μέ τόν οὐρανό εἶναι ἕνα σύμβολο τῆς Παρθένου, τήν ὁποία χρησιμοποίησε ὁ Θεός γιά νά κατεβεῖ στή γῆ καί νά ἀνεβάσει τόν ἄνθρωπο στόν οὐρανό. Ἔτσι ὁ ὑμνωδός ψάλλει· «Χαῖρε κλῖμαξ ἐπουράνιε, δι’ ἧς κατέβει ὁ Θεός· χαῖρε γέφυρα μετάγουσα τούς ἐκ γῆς πρός οὐρανόν».

  Προφητεύοντας ὁ Πατριάρχης Ἰακώβ τήν καταγωγή τοῦ Χριστοῦ ἀπό τόν Ἰούδα, λέει· «ἐκ βλαστοῦ, υἱέ μου, ἀνέβεις» (Γέ 49,9). Κατά τόν ἱερό Χρυσόστομο «βλαστόν τήν Παρθένον καί τό ἄχραντον τῆς Μαρίας ἐμφαίνει».

  Ἡ ἄφλεκτος βάτος πού εἶδε ὁ Μωυςῆς στό ὄρος Χωρήβ θεωρεῖται προεικόνιση τῆς Παναγίας. Ὡς ἄλλη «βάτος ἀκατάφλεκτος» κράτησε μέσα της τό «καταναλίσκον πῦρ τῆς θεότητος», τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, χωρίς νά καταστραφεῖ ἡ παρθενία της. Ἔτσι ὑμνεῖται στήν Ἐκκλησία· «βάτος ἐν ὄρει πυράφλεκτος καί δροσοβόλος κάμινος χαλδαϊκή σαφῶς προγράφει σε, Θεόνυμφε· τό γάρ θεῖον ἄϋλον ἐν ὑλικῇ γαστρί πῦρ ἀφλέκτως ἐδέξω· διό τῷ ἐκ σοῦ τεχθέντι κράζωμεν· εὐλογητός ὁ Θεός τῶν πατέρων ἡμῶν».

  Ἡ ἐρυθρά θάλασσα πού ἄνοιξε γιά νά διαβεῖ ὁ Ἰσραήλ καί μετά ἔμεινε ἄβατος συμβολίζει τήν Παρθένο, πού γέννησε τόν Ἐμμανουήλ καί παρέμεινε ἄφθορος.

  Ἡ ράβδος τοῦ Ἀαρών πού βλάστησε ὑπερφυσικά προτυπώνει τήν Παναγία ἀπό τήν ὁποία ἀνεβλάστησε «ὁ ἀγεώργητος καρπός».

  Ἡ Κιβωτός τῆς Διαθήκης, πού φύλαξε τόν θεόγραπτο νόμο εἶναι μία εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, πού φύλαξε στά σπλάγχνα της τόν σαρκωθέντα Λόγο τοῦ Θεοῦ. «Τῆς πρός Θεόν ἡμῶν καταλλαγῆς ἡ προοραθεῖσα σκηνή τοῦ εἶναι νῦν ἀπάρχεται τεξομένη Λόγον ἡμῖν παχύτητι σαρκός ἐμφανιζόμενον· ὅν ὑμνοῦμεν οἱ ἐκ μή ὄντων δι’ αὐτοῦ τό εἶναι λαβόντες καί ὑπερυψοῦμεν εἰς πάντας τούς αἰῶνας».

  Τά Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὅπου μιά φορά τόν χρόνο ἔμπαινε μόνον ὁ ἀρχιερέας, προεικονίζουν «τήν θεοδόχον γαστέρα, ὅπου ἅπαξ εἰσῆλθεν ἀσπόρως καί ἐξῆλθεν ἀφθόρως ὁ ἀθάνατος ἀρχιερεύς, ὅταν ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο». Προεικονίσεις τῆς Παναγίας εἶναι ἀκόμη τό χρυσοῦν θυμιατήριον, ἡ λυχνία καί ἡ στάμνος πού φύλαγε τό μάννα. «Ὄντως σε ὡς φαεινήν λυχνίαν ἀΰλου πυρός, θυμιατήριον θείου χρύσεον ἄνθρακος ἐν τοῖς Ἁγίων Ἁγίοις κατεσκήνωσε, στάμνον, ράβδον τε πλάκα θεόγραφον, κιβωτόν ἁγίαν, τράπεζαν ἄρτου ζωῆς, Παρθένε, ὁ τόκος σου».

  Ὁ πόκος πού ἔστρωσε στό ἁλώνι ὁ Γεδεών, γιά νά δεχθεῖ θαυματουργικά μόνος αὐτός δροσιά ἀπό τόν οὐρανό, εἶναι ἕνας τύπος τῆς Θεομήτορος, πού μόνη αὐτή δέχθηκε στούς κόλπους της «τήν δρόσον τήν ἀθάνατον», τόν Κύριο, πού ἦρθε ἀπό τούς οὐρανούς. Καί ὁ ψαλμωδός τήν χαιρετίζει· «Ἐκ σοῦ ἡ δρόσος ἀπέσταξε φλογμόν πολυθεΐας ἡ λύσασα· ὅθεν βοῶμέν σοι· χαῖρε ὁ πόκος ὁ ἔνδροσος, ὅν Γεδεών, Παρθένε, προεθεάσατο».

  Ὁ προφήτης Ἠσαΐας μιλάει ξεκάθαρα γιά τόν ρόλο καί τήν προσφορά τῆς Παναγίας στό σχέδιο τῆς θείας Οἰκονομίας· «Ἰδού ἡ παρθένος ἐν γαστρί ἕξει καί τέξεται υἱόν καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ» (Ἠσ 7,14).

  Ἀπό τόν ἴδιο προφήτη προφητεύεται ὅτι ἡ Θεοτόκος θά ἀνατείλει ὡς ράβδος ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαί καί θά δώσει ὡς ἄνθος τόν Ἰησοῦ Χριστό· «Καί ἐξελεύσεται ἐκ τῆς ρίζης Ἰεσσαί, καί ἄνθος ἐκ τῆς ρίζης ἀναβήσεται» (Ἠσ 11,1). Πολύ ὡραῖα ἐπεξηγεῖ τήν προφητεία ὁ ὑμνωδός· «Ἐκ ρίζης, κόρη, Ἰεσσαί βλαστάνεις καί ὡς ἄνθος προσφέρεις τόν φυτουργόν τοῦ κόσμου».

  Προτύπωση τῆς Μητέρας τοῦ Κυρίου εἶναι καί ἡ λαβίς, πού κρατοῦσε τόν ἄνθρακα, ὁ ὁποῖος καθάρισε τά χείλη τοῦ Ἠσαΐα (Ἠσ 6,7). Γι’ αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας ψάλλει· «Ἡ λαβίς ἡ μυστική σύ ὑπάρχεις, Μαριάμ, ἡ τόν ἄνθρακα Χριστόν συλλαβοῦσα ἐν σαρκί».

  Ἡ προφητεία τοῦ Ἰεζεκιήλ γιά τήν «κεκλεισμένην πύλην» ἀναφέρεται στήν ἀειπάρθενο κόρη· «ἡ πύλη αὕτη κεκλεισμένη ἔσται, οὐκ ἀνοιχθήσεται, καί οὐδείς μή διέλθῃ δι’ αὐτῆς καί ἔσται κεκλεισμένη· διότι ὁ ἡγούμενος οὗτος καθήσεται ἐν αὐτῇ τοῦ φαγεῖν ἄρτον ἐναντίον Κυρίου» (Ἰζ 44, 2-3).

  Τύπος τῆς Θεοτόκου εἶναι καί ἡ κάμινος τοῦ Ναβουχοδονόσορ· «Ἐν τῇ καμίνῳ τῇ τῶν παίδων προαπεικόνισας ποτέ τήν σήν μητέρα, Κύριε· ὁ γάρ τύπος τούτους πυρός ἐξείλετο ἀφλέκτως ἐμβατεύοντας· ἥν ὑμνοῦμεν ἐμφανισθεῖσαν διά σοῦ τοῖς πέρασι σήμερον καί ὑπερυψοῦμεν εἰς πάντας τούς αἰῶνας».

  Τό ὄρος ἀπό τό ὁποῖο εἶδε ὁ Ναβουχοδονόσορ νά κόβεται χωρίς χέρι ἀνθρώπου τό λιθάρι, προτυπώνει τή Μητέρα τοῦ Κυρίου, πού σάν ὄρος ἀλάξευτο ἔδωσε τήν καθαρή σάρκα της νά γεννηθεῖ ὁ Θεάνθρωπος, γιά νά τήν μεγαλύνει τό γένος τῶν ἀνθρώπων αἰώνια. «Λίθος ἀχειρότμητος ὄρους ἐξ ἀλαξεύτου σου, Παρθένε, ἀκρογωνιαῖος ἐτμήθη Χριστός συνάψας τάς διεστῶσας φύσεις· διό ἐπαγαλλόμενοι σέ, Θεοτόκε, μεγαλύνομεν.

«Ἀπολύτρωσις» 36 (1981) 104-105