Τό Γένος ἀνέβαινε τόν Γολγοθᾶ τῆς δεινῆς δουλείας τέσσερις αἰῶνες πιά κι οἱ χριστιανοί εἰσέρχονταν γιά ἄλλη μιά χρονιά στήν Ἑβδομάδα τῶν Παθῶν. Ἦταν Μεγάλη Δευτέρα, 30 Μαρτίου τοῦ 1808, ὅταν στό μοναστήρι τῆς Παναγίας Ἡλιόκαλης Σερρῶν, μετόχι τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Εἰκοσιφοίνισσας, ἔφθανε ἕνας ἄγνωστος ἁγιορείτης ἱερομόναχος. Χρόνια ἀσκήτευε στή Σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννης, ἀφοῦ πρῶτα εἶχε μονάσει στήν ἁγιοτρόφο Ἱερά Μονή Παντελεήμονος. Νικητής στά πνευματικά παλαίσματα ὁ μοναχός Νικήτας, πλουτισμένος μέ τούς καρπούς τῶν ἀρετῶν, εἶχε λάβει καί τή χάρη τῆς ἱεροσύνης.
  Γεννημένος στή δεκαετία 1760 1770 στή μαρτυρική Τραπεζούντα τοῦ Πόντου στήν περιοχή τῶν Λαζῶν, καταγόταν ἀπό προγόνους καί γονεῖς κρυπτοχριστιανούς. Ἡ ἐπιθυμία νά ζήσει αὐθεντικά τή χριστιανική ζωή φλόγιζε ἀπό τά πρῶτα του χρόνια τή θεοφιλῆ ψυχή του καί τόν ὁδήγησε στόν πνευματικό στίβο τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Βιώνοντας βαθιά τόν θεῖο ἔρωτα μέσα στήν ἄσκηση τῶν μοναχικῶν ἰδανικῶν, ἡ ἀγάπη του ἀγκάλιαζε ὅλο τόν κόσμο καί μέσα σ᾽ αὐτόν καί τούς συμπολίτες τῆς ἐπίγειας πατρίδας του. Ἡ ἀγωνία γιά τή σωτηρία τους γινόταν ἔμπονη προσευχή καί θέριευε μέσα του τήν ἱερή δίψα τοῦ μαρτυρίου. Σ᾽ αὐτόν τόν ἀσίγαστο πόθο του οἱ ἔμπειροι πατέρες τῆς σκήτης τῆς Ἁγίας Ἄννης ἔδωσαν τή συγκατάθεσή τους.
  Ὁ νυμφίος Χριστός θαρρεῖς καί τόν περίμενε στήν ἱερή ἀκολουθία ἐκεῖνο τό δειλινό... Ἐνίσχυε τήν ἀπόφασή του καί ἐνέπνεε τόν ἀγώνα του. Στή μονή ὁ σεμνός ἱερομόναχος παρακολούθησε μέ κατάνυξη τίς ἀκολουθίες, ἐξομολογήθηκε στόν γέροντα ἡγούμενο Κωνσταντῖνο καί στήν προηγιασμένη Λειτουργία τῆς Μεγάλης Τρίτης μετέλαβε τῶν ἀχράντων μυστηρίων. Ντυμένος ἔτσι τήν πανοπλία τοῦ Πνεύματος, μπῆκε στήν πόλη τῶν Σερρῶν παραδίδοντας τόν ἑαυτό του στό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
  Στήν κεντρική πλατεία, μπροστά στό μεγαλοπρεπές Τζαμί τοῦ Μεχμέτ Μπέη μιλᾶ σέ ἕναν χωλό ἱεροσπουδαστή γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό, τόν παντοδύναμο Θεό, πού, ἄν ὁ ἴδιος τόν πιστέψει, μπορεῖ νά τοῦ χαρίσει τή θεραπεία. Ὁ δάσκαλος τοῦ παιδιοῦ θορυβημένος, συζητώντας μέ τόν Νικήτα ἀντιλαμβάνεται τήν πίστη καί τίς γνώσεις, τήν παρρησία καί τήν εὐγλωττία του. Συνάζει τότε τούς μορφωμένους μουσουλμάνους ἱεροδιδασκάλους γιά νά τόν ἀντικρούσουν μέ ἐπιχειρήματα καί νά τόν κερδίσουν λάφυρο στή θρησκεία τους. Ταπεινωμένοι ἐκεῖνοι, μή μπορώντας νά ἐπιτύχουν κάτι τέτοιο, τόν ὁδηγοῦν στόν δικαστή. Σεμνά ἀλλά δυναμικά ὁ Νικήτας ξετυλίγει μπροστά τους τό σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπινου γένους.
  Γεμάτοι μίσος οἱ Τοῦρκοι τόν ρίχνουν στή φυλακή, ὅπου μέ ἐντολή τοῦ Ἰσούχ Μπέη ὑποβάλλεται σέ φρικτά βασανιστήρια. Ὁ πιστός ὁμολογητής ὑπομένει τούς ἀφόρητους πόνους μέ ἀδαμάντινη ἐγκαρτέρηση καί καρτερική σιωπή, προσηλωμένος στήν ἐπικοινωνία μέ τόν Χριστό. Τά δικά Του ἅγια πάθη τόν ἐμπνέουν. Ἡ κάθε ἡμέρα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας μιά ὑπόμνηση τῆς μεγάλης Θυσίας, ἕνα σκαλί βαμμένο μ᾽ αἷμα καί δάκρυ, πόνο καί πόθο γιά τήν Ἀνάσταση.
  Νύχτα τοῦ Μεγάλου Σαββάτου τόν ὁδηγοῦν βίαια γιά νά τόν ἀπαγχονίσουν στήν πλατεία τῶν τσαρουχάδων, πίσω ἀπό τόν ναό τῶν Ταξιαρχῶν. Δένουν τό σκοινί σ᾽ ἕνα μεγάλο πλάτανο καί διατάζουν ἕναν γύφτο νά σκύψει, γιά νά πατήσει στίς πλάτες του ὁ Νικήτας καί νά τοῦ περάσουν τό σκοινί στόν λαιμό. Ὅμως ὁ Ἅγιος ἀρνεῖται, λέγοντας μέ ταπείνωση: «Δέν εἶμαι ἄξιος νά πατήσω πάνω σέ ἄνθρωπο».
  Τότε, ἀνεβάζοντάς τον σέ ἕνα σκαμνί, φοροῦν τή θηλειά στήν ἁγία του κεφαλή. Τή δέχεται μέ ἱλαρότητα, γιά νά προσφέρει ὡς ὕψιστο δεῖγμα ἀγάπης στόν ζωοδότη Κύριο τήν τελευταία του πνοή.   Περιφρονεῖ τόν θάνατο, διαλαλώντας μέ τή ζωή καί τόν θάνατό του τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Τό αἷμα τοῦ ἡρωικοῦ νεομάρτυρα ρέει ἀπό τό πληγιασμένο σῶμα του καί ποτίζει τή γῆ τῶν Σερρῶν.
Εἶναι 4 Ἀπριλίου τοῦ 1808. Ξημερώνοντας ἡ Κυριακή τοῦ Πάσχα τελειώνει νικηφόρα τόν σκληρό ἀγώνα τοῦ μαρτυρίου του ὁ γενναῖος Νικήτας, κοινωνός τῶν παθῶν καί τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.
  Τό τίμιο λείψανό του παραμένει τρεῖς ἡμέρες κρεμασμένο στήν ἀγχόνη χωρίς νά ὑποστεῖ καμία ἀλλοίωση, μέ τό πρόσωπο ἱλαρό καί φωτεινό, στραμμένο πρός τήν ἀνατολή, ἐνῶ ἕνα ὑπερκόσμιο οὐράνιο φῶς καταυγάζει τήν περιοχή. Τό θαυμαστό σημεῖο εὐφραίνει καί ἐνισχύει τούς φτωχούς ραγιάδες, πού μέσα ἀπό αὐτό βιώνουν δυνατά τή δόξα καί τή λαμπρότητα τῆς Ἀνάστασης.
  Πραγματικά, τό λείψανο ἑνός ἄσημου σκλάβου γίνεται μιά ἀναστάσιμη λαμπάδα πού καλεῖ τό δοῦλο γένος νά λάβει φῶς, νά ἀναρριπίσει τή φλόγα τῆς πίστης στόν ἀναστάντα Κύριο καί νά ζωντανέψει τήν ἐλπίδα στήν ἀνάσταση ἀπό τή σκλαβιά.
 Τήν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου, ὁ πασάς δίνει ἄδεια γιά ταφή. Μέ εὐλαβική κατάνυξη ἀλλά καί ἔκδηλη χαρά οἱ χριστιανοί στόν ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου ἐνταφιάζουν τόν γενναῖο ἱερομάρτυρα, πού ἔβαλε τήν αἱμάτινη σφραγίδα στήν ἱστορία τῆς πόλης καί ἔτσι συνδέθηκε ἄρρηκτα μαζί της. «Νικήσας φερωνύμως τῶν ἐχθρῶν τὴν παράταξιν, Νικήτα Νεομάρτυς, τῇ γενναίᾳ ἀθλήσει σου, ἡγίασας τὴν πόλιν τῶν Σερρῶν τοῖς ἄθλοις σου τοῖς θείοις, Ἀθλητά...». Οἱ Σερραῖοι τόν τιμοῦν καί τόν ἀναγνωρίζουν πολιοῦχο τους. Ὑψώνουν περικαλλῆ ναό, ὅπου ὁ ἅγιος ἱερομάρτυρας Νικήτας τιμᾶται λαμπρά τήν ἡμέρα τοῦ μαρτυρίου του στίς 4 Ἀπριλίου, ἀλλά καί τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ.
  Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου μέ τόν βίο καί τό ἔνδοξο μαρτύριό του συντάχθηκε τό 1840-1850 ἀπό τόν μοναχό Ἰάκωβο τῆς Νέας Σκήτης καί στήν Ἁγία Ἄννα εἶναι θησαυρισμένη λειψανοθήκη μέ τήν ἐπιγραφή: «Τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Νικήτα τοῦ Λαζοῦ».
  Μέ τίς δικές του πρεσβεῖες ἄς βιώνουμε κι ἐμεῖς τήν ἀπελευθέρωση ἀπό τήν κάθε σκλαβιά μέ τήν πίστη μας στόν Πρωτότοκο τῶν νεκρῶν, τόν ἐσταυρωμένο καί ἀναστημένο Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό!

Ἰχνηλάτης

"Ἀπολύτρωσις", Ἀπρ. 2022