Ἡ σιωπή της

panagia kyrio c  Δέν εἶχε τίποτε τό ἰδιαίτερο ἐξω­τε­ρικά ἡ παρθένος Μαρία, ὅταν τήν εὐ­αγγελίστηκε ὁ Οὐρανός. Ἦταν μιά ἁ­πλή κόρη τῆς Ναζαρέτ σέ ὥρα γάμου. Ἦταν μάλιστα ἤδη ἀρραβωνιασμένη. Καταγινόταν προφανῶς, ὅπως ὅλα τά κορίτσια τῆς ἐποχῆς της, μέ τό νοικοκυριό καί προετοιμαζόταν ἔτσι κατάλ­ληλα γιά τή δική της οἰκογένεια πού δέν θ᾽ ἀργοῦσε.
  Αὐτά βέβαια γιά ὅσους δέν τή γνώ­ριζαν παρά μόνον ἀπό μακριά. Διότι ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου ἦταν ὄντως πολύ ξεχωριστή προσωπικότητα. Ὁ ἄγγελος Γαβριήλ δέν τήν ἀποκάλεσε χωρίς λόγο «κεχαριτωμένη» καί «εὐλογημένη ἐν γυ­ναιξί» (Λκ 1,28), καί ἀσφαλῶς δέν τήν ἐπέλεξε ὁ Θεός γιά τό ὕψιστο ἔργο πού τῆς ἀνέθεσε, χωρίς νά διαθέτει τίς ἀνά­λογες προϋποθέσεις. Οἱ ἀρετές, πού δι­έ­κριναν τή Μαριάμ καί τήν ἀξίωσαν νά ἀναδειχθεῖ ζωντανή κιβωτός τῆς καινῆς διαθήκης, ἦταν πράγματι ἀξιοθαύ­μα­στες. Ἀπό τόν χαιρετισμό ἀκριβῶς τοῦ ἀγγέλου ἀλλά καί ἀπ᾽ ὅσα μᾶς παρα­δί­δει γενικά ἡ Βίβλος γιά τή ζωή της κα­ταλαβαίνουμε ὅτι διακρινόταν ἰδίως γιά τήν πίστη, τήν ἀφοσίωση στή μελέτη τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, τήν ἁγνότητα, τήν ταπείνωση καί τήν ὑπομονή της.
  Ὅμως στούς καιρούς μας πού δε­σπόζει ὁ θόρυβος, πού ὅλοι μιλοῦν γιά ὅλα φλύαρα καί μέ κύρια ἐπιδίωξη νά ἐντυπωσιάσουν, πού ὁ λόγος προσφέρεται τόσο εὔκολα, πληθωρικά καί φτη­νά, ἀξίζει νομίζω νά σπουδάσουμε μέ ζῆλο καί κάτι ἄλλο στό σεπτό πρόσωπό της: τή μοναδική, βαθειά σιωπή της. Ἄν καί μητέρα τοῦ Θεοῦ, «πλατυτέρα τῶν οὐρανῶν» καί «κυρία τῶν ἀγ­γέ­λων», ἡ Παρθένος εἶναι ἕνα ἀπό τά κύ­ρια πρό­σωπα στήν ἱστορία τοῦ υἱοῦ της πού ὅμως δέν λέει τίποτε. Ἐλάχιστοι εἶναι οἱ λόγοι της πού γνωρίζουμε: Ὅ,τι εἶπε στόν Γαβριήλ κατά τόν εὐαγγε­λι­σμό της, ἡ ὠδή της ὅταν συνάντησε τή συγ­γενῆ της Ἐλισάβετ, ὁ λόγος της στόν δωδεκαετῆ Ἰησοῦ στόν Ναό, καί ὅσα, λίγα, ἀναφέρει ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἐξιστορώντας τό σημεῖο τοῦ γάμου στήν Κανά τῆς Γαλιλαίας. Ἡ μη­τέρα τοῦ Κυρίου εἶναι στή Βίβλο μιά πα­ρου­σία πού συγκινεῖ μέν τόν καθένα, ἀλλά μέ ἄλλον τρόπο, ὄχι μέ τά λόγια καί τίς ἐκφράσεις της.
  Ἡ στάση της αὐτή ἦταν ἔλλογη, συνειδητή, καί ὑποδηλώνει δύο κυρίως ἀ­λήθειες πού πρέπει νά προσέξουμε. Ἡ πρώτη εἶναι ὅτι ὑπαγορεύτηκε κυρίως ἀπό τόν βαθύ συγκλονισμό τῆς Μαρίας μπροστά στό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖο μάλιστα ἀξιώθηκε νά ὑπηρετήσει ὅσο κανείς ἄλλος. Μπροστά στόν Κύ­ριο τοῦ παντός σιωπᾶ ἀκόμη καί ἡ ἁγι­ότερη ὕπαρξη, τό ἀμαράντινο καί πιό ὑπέροχο ἄνθος τῆς ἀνθρωπότητας, ὁ καρπός τῆς παλαιᾶς διαθήκης, δηλαδή τοῦ σχεδίου τοῦ Γιαχβέ γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου, ἡ πάναγνη Κόρη πού διόρ­θωσε τό σφάλμα τῆς Εὔας. Καί ἔχο­ντας αὐτό ὡς κριτήριο εἶναι πραγμα­τικά ἀναίδεια νά μιλᾶς γιά τόν Θεό, «κα­τε­νώπιον τοῦ Θεοῦ» (Β΄ Κο 2,17), μέ ἔπαρση, ἀλαζονεία καί μέ τή νοοτροπία ὅτι τά ξέρεις ὅλα, ἐσύ, ὁ πάμφτωχος. Κι ὅμως! Πό­σες φορές ἐμεῖς, οἱ σύγ­χρονοι Χριστιανοί, πέφτουμε σ᾽ αὐτή τήν παγίδα! Καί πόσες φορές ἐκπί­πτουμε αὐτόχρημα στήν ἀρ­γολογία, στόν αὐτοέπαινο καί στήν κα­τά­κριση!...
  Ἡ δεύτερη ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ Μα­ριάμ ἔδωσε στήν Ἐκκλησία μέ τή συ­μπεριφορά της αὐτή τόν τύπο τῆς ἀλη­θινῆς χριστιανῆς γυναίκας. Τόσο ὁ ἀπό­στολος Παῦλος ὅσο καί ὁ ἀπόστο­λος Πέτρος ὑπογραμμίζουν ὅτι ἡ χρι­στια­νή γυναίκα, πού θέλει νά εἶναι ἀντά­ξια τοῦ ἱεροῦ ὀνόματος τοῦ Χριστοῦ, καταξιώ­νεται ὄχι στό προσκήνιο, στή δημοσιό­τητα καί στήν ἔπαλξη τοῦ ἡγέ­τη, ἀλλά στήν ἀφάνεια καί στή σιωπη­λή, σεμνή διακονία της εἴτε στήν οἰκογένειά της εἴτε μεταξύ τῶν ἀδελφῶν (βλ. Α΄ Τι 2,9-15∙ 3,11∙ 5,10∙ Ττ 2,3-5· Α΄ Πέ 3,1-6). Καί ἀσφαλῶς γι᾽ αὐτή τή δι­δαχή τους εἶχαν ὑπ᾽ ὄψιν κατ᾽ ἀρχήν, καί οἱ δύο, τό παράδειγμα τῆς Θεοτόκου. Σήμερα βέ­βαια αὐτές οἱ θέσεις θεω­ροῦ­νται ἀπό τούς περισσότερους ἀνα­χρονιστικές καί ρατσιστικές, καί προκαλοῦν τήν ὀρ­γή ἰδίως τῶν φεμινιστριῶν, ὅμως δέν παύ­ουν νά εἶναι θεό­πνευ­στες, διδα­σκα­λία τοῦ Κυρίου. Καί ποιός θά μποροῦσε νά πεῖ ὅτι ὁ Κύριος, ἡ Ἀ­γάπη, εἶναι ρα­τσι­στής; Ἀποτελεῖ βλασφημία ἀκόμη καί νά τό σκεφτεῖ κανείς!... Ἀντίθετα, ρα­τσιστής γιά τή χριστιανική πίστη εἶναι ὁ σύγχρονος κόσμος πού δέν διακρίνει ρόλους στά δύο φύλα, ὅπως ὁ Θεός, ἀλλά ἐξυψώνει τόν ἄνδρα καί μειώνει τή γυναίκα σέ τέ­τοιο βαθμό, ὥστε νά ὠ­θεῖ τή δεύτερη νά μοιάσει ἀπεγνωσμένα στόν πρῶτο! Ἀκόμη καί στήν ἱε­ροσύνη τή σπρώχνει, κάτι βέβαια τό ἀνήκουστο καί ἀπαρά­δεκτο γιά τήν Ἐκ­κλησία τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ! Ἡ «ἱερο­σύνη» τῆς γυ­ναίκας στόν Χριστιανισμό εἶναι καί θά εἶναι πάντοτε, κατ᾽ ἀ­να­λο­γίαν, ἡ «ἱερο­σύ­νη» τῆς Παναγίας, δηλα­δή ἡ φυσική καί πνευματική μητρότητα.
  Πρότυπο σιωπῆς, λοιπόν, ἡ παρ­θέ­νος Μαρία. Πρότυπο γιά τίς γυναῖκες πού θέλουν νά εἶναι θεοσεβεῖς, ἀλλά καί γιά τούς ἄνδρες, ὥστε νά μήν ἐ­κτρέπονται στήν ὑπερβολή, στήν κενο­δοξία καί στήν ἐγωιστική νοοτροπία. Ἡ Θεοτόκος ὑπογραμμίζει τελικά γιά ὅ­λους μας μέ τόν πιό ζωντανό τρόπο, μέ τήν ἴδια τή βιοτή της, τή σημασία τοῦ ἀκατάλυτου λόγου τοῦ Θεοῦ: «Ὅποιος δέν σφάλλει μέ τή γλώσσα, αὐτός εἶναι τέλειος ἄνθρωπος» (Ἰα 3,2).

Εὐάγγελος Ἀλ. Δάκας

Δρ Θεολογίας, Φιλόλογος

"Ἀπολύτρωσις", Μάρτ. 2022