Συχνά ἐμφανίζονται δημοσίως κάποιοι συνάνθρωποί μας νά διεκδικοῦν ἐριστικά καί δικαιωματικά τήν ἀναγνώριση ὅτι ἔχουν σχέση μέ τήν Ἐκκλησία. Γιά νά τό ἀποδείξουν, ἐπικαλοῦνται γνωριμίες μέ πρόσωπα ἤ τήν παρουσία τους στούς χώρους καί τά δρώμενά της. Τό κυριότερο «θεολογικό» ἐπιχείρημα πού χρησιμοποιεῖται εἶναι ὅτι ὁ Θεός ὡς ἀγάπη δέχεται ὅλους τούς ἀνθρώπους χωρίς διακρίσεις καί ἀνεξαρτήτως τῶν προσωπικῶν ἐπιλογῶν τῆς ζωῆς τους· ὅλοι δικαιοῦνται νά οἰκειοποιοῦνται τήν ἀγάπη Του. Εἶναι ὅμως ἔτσι;
Πρόκειται γιά ἀπατηλό ἐπιχείρημα λόγῳ μιᾶς σημαντικῆς ἀπόκρυψης, ἡ ὁποία τό ἀκυρώνει ἐξ ὁλοκλήρου. Ὄχι ὡς πρός τό πρῶτο σκέλος του, πού ἀφορᾶ στόν Θεό, ἀλλά ὡς πρός τό δεύτερο, πού ἀφορᾶ στόν ἄνθρωπο.
Ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἀγάπη τό γνωρίζουμε ἤδη ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη, ἀφοῦ εἶναι «ἐλεήμων καὶ οἰκτίρμων, μακρόθυμος καὶ πολυέλεος καὶ μετανοῶν ἐπὶ ταῖς κακίαις» (Ἰλ 2,13), διότι ἔχει ἀγαπήσει τόν ἄνθρωπο μέ «ἀγάπησιν αἰώνιον» (Ἰε 38,3). Στήν Καινή Διαθήκη ἀποκαλύπτει τήν ἀγάπη του σέ ὅλο της τό εὖρος ὡς Θεός πού τόσο ἀγάπησε τόν κόσμο «ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω 3,16). Αὐτοσυστήνεται στούς ἀνθρώπους ὡς σπλαχνικός πατέρας καί ὡς καρδιακός φίλος, ἀπό τόν ὁποῖο «μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ» (Ἰω 15,13). Ἐπιπλέον δηλώνει ὅτι «οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσμον, ἀλλ᾽ ἵνα σώσω τὸν κόσμον» (Ἰω 12,47) διά τῆς θυσίας τοῦ σταυροῦ.
Ὅσον ἀφορᾶ ὅμως στόν ἄνθρωπο καί στίς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις πού συντρέχουν γιά μετοχή στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος εἶναι ἐπίσης ξεκάθαρος. Ἀρκεῖ νά μνημονεύσουμε μόνο τή περίφημη παραβολή τοῦ Ἀσώτου (βλ. Λκ 15,11-32), γιά τήν ὁποία πολλοί εἶπαν ὅτι θά ἦταν ἀρκετή νά ἐκφράσει τό εὐαγγέλιο, ἀκόμη καί ἄν χανόταν ὅλη ἡ Καινή Διαθήκη. Ὁ Κύριος, σύμφωνα μέ τήν παραβολή, ὡς σπλαχνικός πατέρας παρέχει ἀπόλυτη ἐλευθερία στά παιδιά του νά ζήσουν τή ζωή τους ὅπως ἐπιθυμοῦν, ἀκόμη καί μακριά του. Στόν νεότερο γιό δίνει τήν περιουσία πού τοῦ ἀνήκει, ἐνῶ διαβεβαιώνει τόν πρεσβύτερο ὅτι «σὺ πάντοτε μετ᾽ ἐμοῦ εἶ, καὶ πάντα τὰ ἐμὰ σά ἐστιν». Παραδόξως, ὅμως, ὁ δεύτερος ποτέ δέν τόν ἔνιωσε πατέρα ἀλλά ἀφεντικό, ἐνῶ ὁ πρῶτος ποτέ δέν ἔπαυσε νά τόν αἰσθάνεται πατέρα, ἀκόμη καί μετά τό ἀλόγιστο σκόρπισμα τῆς περιουσίας του μακριά ἀπό τό πατρικό σπίτι. Γι’ αὐτό καί, ὅταν συνειδητοποίησε τήν ἐξαθλίωσή του, ἐπέστρεψε ἐκλιπαρώντας τόν πατέρα του: «Πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. Οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου». Μέ αὐτά τά λόγια ἄνοιξε τήν πατρική ἀγκαλιά καί ἀποκαταστάθηκε στήν προηγούμενη θέση του, ἀκόμη καί ἐνάντια στίς ἐνστάσεις τοῦ πρεσβύτερου ἀδελφοῦ. Ἔτσι θέτει τά πράγματα ὁ Κύριος. Ἁπλά καί καθαρά.
Ἡ σύγχρονη ἰδεολογία τοῦ δικαιωματισμοῦ ἀκόμη καί στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ δέν ἀποδέχεται αὐτή τήν ἐκδοχή. Προτιμᾶ ἄλλες. Γιά παράδειγμα: «Πατέρα, γύρισα ταλαιπωρημένος. Τελείωσαν ὅλα τά χρήματα πού μοῦ ἔδωσες. Ἐσύ ὅμως φταῖς. Ἀφοῦ τό ἤξερες, γιατί δέν τά ἀσφάλισες νά μήν τελειώσουν; Καί γιατί δέν ἔλαβες μέτρα νά μέ προστατεύσεις, γιά νά μήν ὑποφέρω; Ἔπειτα, μόνο χρήματα ξόδεψα. Ἔχω ἀκόμη δικαιώματα στό παλάτι. Εἶσαι ὑποχρεωμένος νά μέ ἀποζημιώσεις. Δῶσε μου ἀμέσως πίσω τή θέση πού εἶχα!». Μία δεύτερη πιό δημοφιλής εἶναι:
« - Πατέρα, γύρισα. Περνάω ὡραῖα, ἀλλά μοῦ τελείωσαν τά χρήματα!
- Καλῶς ἦρθες, γιέ μου. Χάλια εἶσαι. Λούσου καί πάρε καθαρά ροῦχα.
- Ὄχι! Αἰσθάνομαι ὡραῖα ὅπως εἶμαι. Δέν θέλω! Δέν μπορεῖς νά μέ ἀναγκάσεις νά ἀλλάξω.
- Μά εἶναι βρόμικα· τό παλάτι εἶναι πεντακάθαρο!
- Εἶσαι ἐχθρικός καί φοβικός. Ὡς πατέρας μου ὀφείλεις νά μέ δεχτεῖς ὅπως εἶμαι! Δέν ἀλλάζω».
Τό δικαίωμα τῆς μετοχῆς στή θεία ἀγάπη τό ὁρίζει μόνον ὁ ἴδιος ὁ Κύριος. Καί μπορεῖ κάθε ἄνθρωπος νά ἔχει ἀποκλειστικά τόν δικό του δρόμο γιά νά φθάσει ἐκεῖ, ἀλλά ὅλοι περνοῦν ἀπό μία καί μοναδική πύλη, πού λέγεται Μετάνοια: ἀπόλυτη μετάνοια χωρίς ὅρους, μέ συντριβή, δάκρυα καί ἐκζήτηση τοῦ θείου ἐλέους. Ὅταν βέβαια συνειδητοποιήσει καθένας ὅτι εἶναι ἄρρωστος ἀπό τήν ἁμαρτία, ὁποιαδήποτε ἁμαρτία, καί χρειάζεται θεραπεία· «πολλὰ γὰρ πταίομεν ἅπαντες» (Ἰα 3,2)! Χωρίς καμία ἐξαίρεση!
Ἀθανάσιος Παπαρνάκης
"Ἀπολύτρωσις", Μάρτιος 2024
ΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΜΑΣ
