Πῶς στ’ ἀλήθεια ζυγίζεται ἡ ἀγάπη; Πότε ἀγαπάω εἰλικρινά; Ὑπάρχει κάποιο κριτήριο; Τό ἐρώτημα εἶναι καίριο. Κεφαλαιώδους σημασίας. Ἡ ἀγάπη εἶναι ἡ πεμπτουσία τῆς ζωῆς μας. Ἄν δέν ἀγαπᾶς, δέν ζεῖς. Ἁπλά ἐπιβιώνεις. Ἄς ἔχεις ὅλα τά ἀγαθά τοῦ κόσμου! Μέσα σου εἶσαι ἀνειρήνευτος, ἀποτυχημένος καί μίζερος. Δέν χωρᾶς πουθενά. Λές καί τά πάντα σέ ἀποδιώχνουν. Καί τελικά, ἐνῶ εἶσαι ἐν μέσῳ πλήθους, αἰσθάνεσαι νά σέ κυκλώνει ἀναπόδραστα ἡ μοναξιά.
Ἀλλά ὅσο ζωοδότρα εἶναι ἡ ἀληθινή ἀγάπη, τόσο δηλητήριο εἶναι ἡ ψεύτικη, ἡ προσποιητή ἀγάπη, ἡ μάσκα. Καί πόσο φοβερό εἶναι νά νομίζεις ὅτι ἀγαπᾶς εἰλικρινά ἐνῶ προσποιεῖσαι! Δέν ὑπάρχει ἄλλη χειρότερη πτώση καί κατάντια! Νά σπέρνεις θάνατο καί νά θεωρεῖς ὅτι μοιράζεις ζωή καί ὅτι ὁ ἄλλος σοῦ εἶναι ὑποχρεωμένος κιόλας! Τί ἄλλο ἔκαναν οἱ Φαρισαῖοι πού προκαλοῦσε τόσο τόν Κύριο; Φαίνονταν ὅτι ἀγαποῦσαν τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους, ἀλλά ἡ συμπεριφορά τους ἦταν σκέτη ὑποκρισία. Στήν πραγματικότητα λάτρευαν μόνο τόν ἑαυτό τους.
Τό ἐρώτημα, λοιπόν, στήν ἀρχή αὐτοῦ τοῦ ἄρθρου εἶναι ὄντως κομβικό: Ποιό εἶναι τό κριτήριο τῆς ἀληθινῆς ἀγάπης; Πῶς ἐν τέλει ὁρίζεται; Πολλοί θά ποῦν ὅτι εἶναι ὁ σεβασμός τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ἀλληλεγγύη, ἡ ἐξασφάλιση τῆς ἰσότητας τῶν εὐκαιριῶν καί ἄλλα παρόμοια σύγχρονα ἰδεολογήματα, ὅμως ὄχι, δέν εἶναι τίποτε ἀπ’ αὐτά. Ἔτσι σκέφτονται ὅσοι ἐνδιαφέρονται νά διασφαλίσουν πρῶτα καί κύρια τόν ἑαυτό τους. Δέν νοιάζονται πραγματικά γιά τόν ἄλλον, ἀλλά προσέχουν κυρίως μήπως θιγοῦν οἱ ἴδιοι καί τά συμφέροντά τους. Αὐτό δείχνει ἡ Ἱστορία. Ἡ λυδία λίθος πού δοκιμάζει τήν ἀγάπη μας καί τή φανερώνει ἀδιάψευστα ὡς γνήσια ἤ κίβδηλη εἶναι ἀποκλειστικά ἡ θυσία, ὁ ματωμένος Σταυρός τοῦ Χριστοῦ. Γιατί; Γιά δύο κυρίως λόγους:
- Ὁ πρῶτος εἶναι ὅτι ὁ Χριστός πέθανε γιά χάρη τῆς ἀνθρωπότητας «ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν» (Ρω 5,8). Ὁ Κύριος εἶναι ὁ μόνος ἅγιος καί τέλειος, ἐνῶ ἐμεῖς εἴμαστε ἁμαρτωλοί, βρόμικοι καί ἀντάρτες ἀπέναντί του. Καί ἐνῶ θά περίμενε κανείς νά μᾶς ἀφήσει στή μοίρα μας, δούλους τῆς φθορᾶς πού ἐπιλέξαμε, αὐτός ἔσκυψε στοργικά πάνω ἀπό τή γῆ μας, ἀφουγκράστηκε τήν κραυγή τοῦ πόνου μας καί ἀποφάσισε νά ἀναλάβει ὁ ἴδιος τά βάρη μας. Καί τί φοβερό! Δέν βρῆκε ἄλλο τρόπο νά τό κάνει παρά νά ντυθεῖ τή φύση μας, νά γίνει ἕνας ἀπό μᾶς, καί νά πεθάνει γιά μᾶς. Ὥστε ἔτσι νά συγκρουστεῖ μέ τόν θάνατο, καί τήν ἴδια στιγμή νά τόν συντρίψει τελεσίδικα μέ τήν ἀστραπή τῆς θεότητάς του. Καί σκέφτομαι, ἀδελφέ μου: Ἐγώ θά πέθαινα γιά χάρη ἑνός ἀδίκου πού πάσχει; Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέει ὅτι «ὑπὲρ γὰρ τοῦ ἀγαθοῦ τάχα τις καὶ τολμᾷ ἀποθανεῖν» (Ρω 5,7), ἀλλά ὑπέρ ἑνός κακούργου; Θά πέθαινα ποτέ ὑπέρ ἑνός σεσημασμένου ἐγκληματία, ἑνός δολοφόνου, ἐγώ ὁ «δίκαιος»;... Κι ὅμως αὐτό ἔκανε ὁ πανάσπιλος Χριστός, αὐτό ἀκριβῶς! Καί μάλιστα χωρίς ὅρους, χωρίς κάποιο δίχτυ ἀσφαλείας! Δέν ὑπάρχει ἄλλο παρόμοιο παράδειγμα!
- Ὁ δεύτερος λόγος εἶναι ὅτι ὁ Κύριος Ἰησοῦς προσέφερε τόν ἑαυτό του γιά ὅλους μας πάνω στό ἰκρίωμα τῆς κατάρας χωρίς νά προσδοκᾶ κανένα ἀνταπόδομα. Οὔτε κἄν ἕναν λόγο εὐγνωμοσύνης. Δέν ἀνάγκασε κανέναν νά ἀποδεχτεῖ τή θυσία του. Δυό χιλιάδες χρόνια ἀπό τότε καί ὁ Σταυρός του ὑψώνεται σέ κάθε σπιθαμή τῆς ὑφηλίου. Ποιός δέν τόν ξέρει; Ποιός δέν γνωρίζει τήν καταπληκτική ἱστορία τοῦ σταυρωμένου Θεοῦ; Κι ὅμως, πόσοι γονατίζουν μπροστά του ἀναγνωρίζοντας τήν ἀσύλληπτη προσφορά του; Ἐλάχιστοι. «Εἰς τὰ ἴδια ἦλθε, καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον» (Ἰω 1,11). Ὁ Ἰησοῦς πάσχει καί θά πάσχει μέχρι τέλους γιά χάρη μας, ὅμως ποτέ δέν θ’ ἁπλώσει χέρι στήν ἐλευθερία μας. Ἄλλωστε γι’ αὐτό πεθαίνει. Θά μποροῦσε νά καταργήσει τόν θάνατο μ’ ἕνα νεῦμα του, ἀλλά ἔτσι θά ἀποκαλυπτόταν ἡ παντοδυναμία του, στήν ὁποία κανείς μας δέν θά μποροῦσε νά ἀντισταθεῖ. Ὡστόσο, πόσο μικρόψυχοι εἴμαστε! Δέν ἀντέχουμε τήν ἐλευθερία! Δέν τή θέλουμε κι ἄς διαδηλώνουμε μέ κραυγές γιά τό ἀντίθετο! Προτιμοῦμε δεμένοι μ’ ἁλυσίδες στή λάσπη, παρά ἀετοί στόν οὐρανό. Πόσο προσεγγίζει τήν ψυχολογία μας ὁ ἀντίχριστος Μέγας Ἱεροεξεταστής τοῦ Ντοστογιέφσκι, ὅταν ξεστομίζει στόν Χριστό: «Τούς ὑποσχέθηκες τόν ἐπουράνιο ἄρτο· ἀλλά, τό ἐπαναλαμβάνω καί πάλι: πῶς μπορεῖ αὐτός νά συγκριθεῖ στά μάτια τοῦ ἀδύναμου, μονίμως φαύλου καί μονίμως ἀχάριστου ἀνθρώπινου εἴδους μέ τόν ἐπίγειο;...»! Πραγματικά, ἀπαράμιλλη ἡ θεία φιλανθρωπία!
Αὐτό, λοιπόν, θά πεῖ ἀληθινή ἀγάπη γιά ὅποιον θέλει νά τήν οἰκειωθεῖ: Νά εἶσαι ἕτοιμος νά θυσιάσεις ἀπό τή ζωή σου ἤ καί τήν ἴδια τή ζωή σου ὄχι μόνο γιά τούς συντρόφους σου, ἀλλά καί γιά τούς ἐχθρούς σου∙ καί ἀκόμη, νά μήν περιμένεις κανένα ἀντίδωρο γιά τήν προσφορά σου αὐτή, ἀλλά ν’ ἀφήνεις ἐλεύθερο αὐτόν πού εὐεργετεῖς νά σ’ ἀπορρίπτει∙ νά σέ σταυρώνει, ἄν τό θέλει. Τό θέμα αὐτό εἶναι πολύ κρίσιμο καί εἶναι πραγματικά τραγικό νά τό ὑποτιμοῦμε. Ἀφορᾶ στή σωτηρία μας, ὄχι σ᾽ ἕναν χριστιανικό καθωσπρεπισμό. Αὐτός πού δέν ἀγαπάει ἔτσι, λέει ἡ Βίβλος, «οὐκ ἔγνω τὸν Θεόν» (A΄ Ἰω 4,8), καί πῶς μπορεῖ νά ἐλπίζει ὅτι θά γίνει μέτοχος τῆς Βασιλείας του;
Εὐάγγελος Ἀλ. Δάκας
Δρ Θεολογίας, Φιλόλογος
"Ἀπολύτρωσις", Ἀπρ. 2022
ΤΟ ΚΑΝΑΛΙ ΜΑΣ
