- Κυρία, θά θέλαμε νά μᾶς μιλήσετε γιά τόν Διονύσιο Σολωμό.
- Ὁ μουσικός μᾶς εἶπε νά βροῦ­με κάποιες πληροφορίες γιά τόν Ἐθνικό μας Ὕμνο, μέ ὑποδέχονται τά παιδιά τῆς Α´ Γυμνασίου στήν πόρτα τῆς τάξης.
- Καί εἶπε νά σᾶς συμβουλευτοῦμε!
«Ὡραία εὐκαιρία γιά νά τόν γνωρίσου­με», σκέφτομαι, καθώς μπαίνω στήν αἴ­θου­σα.
-Ἔχω μεγάλο ἐνδιαφέρον νά ἀκούσω τί μάθατε ὥς τώρα γιά τή ζωή καί τό ἔργο τοῦ ἐθνικοῦ μας ποιητῆ. Μπορεῖτε νά πάρετε θέση στήν ἕδρα. Θά γίνω γιά λίγο μαθήτρια σήμερα.
- Ψάξαμε στό διαδίκτυο καί βρήκαμε πολλά στοιχεῖα. Ἀλλά ἐσεῖς ὅλο καί κάτι παραπάνω θά ξέρετε.
- Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι τελευταῖα ἔμα­θα κάτι καί θέλω νά τό μοιραστῶ μαζί σας. Ἀλλά τώρα εἶναι ἡ σειρά σας! Σᾶς ἀκοῦμε.
Τά παιδιά παίρνουν θέση στήν ἕδρα. Χαίρομαι νά τά ἀκούω.
- Τόν Ἐθνικό Ὕμνο τῆς Ἑλλάδας ἀποτελοῦν οἱ 24 πρῶτες στροφές τοῦ ποιήματος «Ὕμνος εἰς τήν Ἐλευθερίαν», πού γράφτηκε τόν Μάιο τοῦ 1823 στή Ζάκυνθο ἀπό τόν ἐθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό. Ἀπό αὐτές μόνον οἱ δύο πρῶτες ἄδονται στίς ἐπίσημες ἀνακρούσεις τοῦ Ὕμνου.
- Τό 1829 ὁ Νικόλαος Μάντζαρος, κερκυραῖος μουσικός καί φίλος τοῦ Σολωμοῦ, μελοποίησε γιά πρώτη φορά τό ποίημα μέ βάση λαϊκά μοτίβα, γιά τετράφωνη ἀν­δρική χορωδία. Ἀπό τότε τό ποίημα μελοποιήθηκε κι ἄλλες φορές ἀπό τόν Μά­ντζαρο, ὥσπου τελικά τό 1864, μετά τήν ἕνωση τῆς Ἑπτανήσου μέ τήν Ἑλ­λάδα, καθιερώθηκε μέ διάταγμα ἀπό τόν βασιλιά Γεώργιο Α΄ ὡς Ἐθνικός Ὕ­μνος τῆς χώρας μας.
- Ὁ Διονύσιος Σολωμός ἦταν 25 χρο­νῶν ὅταν τόν ἔγραψε!
- Καί τόν ὁλοκλήρωσε μέσα σέ ἕνα μήνα…
- Ἔγραψε 158 στροφές, ἤ ἀλλιῶς... 632 στίχους!
- Τώρα θά σᾶς ποῦμε κάποια στοιχεῖα γιά τό περιεχόμενο τοῦ Ὕμνου. Ὁ ποιη­τής ξεκινάει τόν Ὕμνο του μιλώντας στήν Ἐλευθερία, πού ταυτίζεται μέ τήν Ἑλλά­δα. Στίς δύο πρῶτες στροφές τήν ἀναγνωρίζει ἀπό τό κοφτερό σπαθί της, πού σκορπίζει τόν τρόμο καί τόν θάνατο στούς ἐχθρούς καί ἀπό τήν ὑπέροχη ὄψη της.
 - Στή συνέχεια ἀναφέρεται σέ γεγονότα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης: στή μάχη τῆς Τριπολιτσᾶς, στήν καταστροφή τοῦ Δράμαλη στά Δερβενάκια, στήν πολιορκία τοῦ Μεσολογγίου, στόν ἀπαγχονισμό τοῦ πατριάρχη Γρηγορίου τοῦ Ε΄…
- Τό ποίημα γράφεται προτοῦ ἀκόμα ἡ Ἑλλάδα ἀπελευθερωθεῖ, ἀλλά ὁ ποιη­τής τή βλέπει -σάν πρῶτα- νά ἀναδύεται μέσα ἀπό τά ἱερά ὀστᾶ τῶν Ἑλλήνων. Εἶ­ναι δηλαδή κάπως… προφητικός ὁ Ὕ­μνος!
- Πολύ χαίρομαι γιά ὅσα μάθατε ὥς τώρα! Νομίζω πώς ὁ Ἐθνικός μας Ὕ­μνος εἶναι τόσο… «μεγάλος» πού δέν τελειώ­νει ποτέ ἡ ἐνασχόληση μαζί του.
-Ἐσεῖς, κυρία, τί θέλατε νά μᾶς πεῖ­τε;
- Διάβασα τίς προάλλες ἕνα πολύ ἐν­διαφέρον ἄρθρο γιά τόν Ἐθνικό μας Ὕ­μνο καί γιά τόν δικό μας… «Γουτεμβέρ­γιο»!
- Δηλαδή; Τί ἐννοεῖτε;
- Ὁ ἔμπορος Δημήτριος Μεστανές ἦ­ταν ἕ­νας ἀ­πό τούς σπουδαί­ους ἐμπό­ρους τῆς Θεσ­σαλο­νίκης μας. Ἦ­ταν ἰδι­αί­­τε­ρα μορφωμένος, μέ πνευμα­­­­­τι­κές ἀνησυχίες. Φλογερός ὀ­πα­δός τοῦ Ρή­γα Φεραί­ου, δι­έ­διδε τά πα­τρι­ω­τικά του κη­ρύγματα. Τόν Σε­πτέμ­βριο τοῦ 1820 συνελήφθη ἀπό τίς τουρκικές ἀρ­χές καί φυλακίστη­κε, «γιατί μάθαινε στό παιδί του ἕνα τραγούδι γραμμένο ἀπό ἕναν ἄ­πιστο τῆς Θεσσαλίας»! Μετά τήν ἀποφυλάκισή του ἔ­φυ­γε γιά νά συνεχίσει τόν ἀγώνα στή Νότια Ἑλλάδα, ἀλλά τόν συνέλαβαν καί τόν κακοποίησαν ληστές στήν Τριπολιτσά. Ἡ προσωρινή κυβέρνη­ση ἐνδιαφέρθηκε γιά τήν ἀπε­λευθέρωσή του καί ἐξέ­δωσε ἀνακοίνωση στήν ὁποία τόνιζε ὅτι «εἶναι ἐντροπή νά πάσχωσι τοι­αῦτα ἄν­θρωποι ἐρχόμενοι πρός δούλευσιν τῆς πατρίδος».
- Τόν ἄφησαν οἱ ληστές;
- Ναί, καί μάλιστα τόν Νοέμβριο τοῦ 1823 τόν βρίσκουμε στό πολιορκημένο Μεσολόγγι μαζί μέ τόν γαμπρό του Γεώργιο Κυριάκη. Τό πιό σπουδαῖο εἶναι ὅτι μαζί του πῆρε κι ἕνα μικρό πιεστήριο πού εἶχε ἀγοράσει ἀπό τήν Ἰταλία. Ἕνα χρό­νο ἀργότερα μέ ἐξωραϊσμένο τό ὄνο­μά του, ὡς Δημήτριος Μεσθενεύς, δουλεύει ὡς τυπογράφος στά «Ἑλληνικά Χρονι­κά».
- Μά κυρία, μᾶς εἴχατε πεῖ ὅτι ὁ ἐλ­βετός φιλέλληνας Μάγερ ἔβγαζε αὐτή τήν ἐφημερίδα στό Μεσολόγγι.
- Ναί, ὁ Μάγερ ἦταν ὁ ἐκδότης, ἀλλά βασικός τυπογράφος ἦταν ὁ Μεσθενεύς μέ βοηθούς τρεῖς Μεσολογγίτες. Ἐπιπλέον, ὁ Με­σθενεύς μέ δικά του ἔξοδα τύπωσε τό «Προσωρινόν Πολίτευμα τῆς Ἑλλάδος». Κα­­τά τή διάρκεια τῆς πολιορκίας τοῦ Μεσολογγίου, στήν «Τυπογραφία Δ. Μεσθενέ­ως» ὅπως σημειώνεται στό ἐξώφυλλο, τυ­πώθηκε τό 1825 ὁ «Ὕμνος εἰς τήν Ἐλευθερίαν» τοῦ Διονύσιου Σολωμοῦ. Ἡ προ­σεγ­μένη ἔκδοσή του ἱκανοποίησε τόν Σολωμό, ὁ ὁποῖος ζήτησε νά τόν διανείμουν δωρεάν στούς φτωχούς καί νά διαθέσουν τά χρήματα ὅσων μποροῦσαν νά τόν ἀγοράσουν γιά τό χτίσιμο τοῦ νοσοκομείου στό Ναύπλιο!
- Ἔζησε μετά τήν πολιορκία;
- Δυστυχῶς σκοτώθηκε τή νύχτα τῆς 10ης Ἀπριλίου 1826 κατά τήν ἔξοδο τοῦ Μεσολογγίου μαζί μέ τόν φιλέλληνα Μά­γερ.
- Τί κρίμα πού λίγοι τόν θυμοῦνται σήμερα…
- Δέν τοῦ στήσαμε μνημεῖο οὔτε στό Μεσολόγγι οὔτε στή Θεσσαλονίκη μας.
- Ἐμεῖς ὅμως τόν τιμοῦμε σήμερα!
- Νά μιλήσουμε καί γιά τόν Νικόλαο Μά­ντζαρο;
- Γι᾽ αὐτόν τόν μεγαλοφυῆ ἕλληνα μουσικό ἀξίζει νά μιλήσετε μέ τόν καθηγητή τῆς Μουσικῆς. Ἐγώ θά ἤθελα τήν ἑπόμενη φο­ρά νά ἀναλύσουμε τό πιό δυνατό σημεῖο τοῦ Ὕ­μνου στήν Ἐλευθερία. Ξέρετε ποιό εἶναι; Ὁ... ἐπίλογος! Δέν θά σᾶς πῶ ὅμως τίποτε ἄλλο...
- Κυρία, ἀνυπομονοῦμε!
- Ἄς σηκωθοῦμε νά ψάλουμε τόν Ἐ­θνικό μας Ὕμνο.
- Ζήτω ἡ Ἑλλάδα μας! Ζήτω ὁ Διονύσιος Σολωμός καί ὁ Νικόλαος Μάντζαρος!
- Ζήτω καί ὁ Δημήτριος Μεσθενεύς ὁ τυπογράφος!

Μ.Ε.Χ.