Θριαμβευτικό τραγούδι εἰρήνης καί ἀναστάσεως

Ἡ πέμπτη ἀπό τίς ἐννέα ὠδές τῆς ὑμνολογίας τῆς ᾿Εκκλησίας μας εἶναι ἡ «ὠδή τοῦ ᾿Ησαΐα». Τήν βρί­σκουμε στό 26ο κεφάλαιο τῆς προ­φητείας του. Πρόκειται γιά ἕναν ἐπινίκιο ὕμνο πού ἀναπέμπουν πρός τόν Θεό οἱ εὐσεβεῖς ᾿Ιουδαῖοι ἐκ­φράζοντας τήν εὐχαριστία τους γιά τήν λύτρωσή τους ἀπό τήν σκλαβιά καί γιά τήν ἀποκατάστασή τους στήν πατρο­γο­νι­κή γῆ. Τό θριαμ­βευτικό αὐ­τό τραγού­δι ἀποτελεῖ μιά προφητεία γιά τήν ἀπαλλαγή τους ἀπό τήν βα­βυλώνια αἰχμαλωσία καί τήν ἐπι­στρο­φή τους στήν ᾿Ιουδαία. Εἶναι συγ­­χρό­νως μιά προτύπωση τῆς τελικῆς νίκης τοῦ Χριστοῦ, τῆς κατάλυσης τῆς εἰδω­λο­λατρίας καί τῆς ἐπικρά­τησης τῆς­ βα­σιλείας του, καθώς ἐ­πίσης καί μιά προεικόνιση τῆς αἰ­ώνιας λύτρωσης καί ἀποκατά­στασης τῶν ἐκλεκτῶν κον­τά στόν Θεό.

Κείμενο
26,1. Τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ᾄσονται τὸ ᾆ­σμα τοῦτο ἐπὶ γῆς ᾿Ιούδα· ἰδοὺ πό­λις ἰσχυρά, καὶ σωτήριον ἡμῶν θήσει τεῖ­χος καὶ περίτειχος.

26,2. ᾿Ανοίξατε πύλας, εἰσελθέτω λα­ὸς φυλάσσων δικαιοσύνην καὶ φυ­λάσ­σων ἀλήθειαν.
.........................................................
26,19. ᾿Αναστήσονται οἱ νεκροί, καὶ ἐ­γερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις, καὶ εὐφρανθήσονται οἱ ἐν τῇ γῇ· ἡ γὰρ δρόσος ἡ παρὰ σοῦ ἴαμα αὐτοῖς ἐ­στιν, ἡ δὲ γῆ τῶν ἀσεβῶν πεσεῖται.

26,20. Βάδιζε, λαός μου, εἴσελθε εἰς τὰ ταμιεῖά σου, ἀπόκλεισον τὴν θύ­ραν σου, ἀποκρύβηθι μικρὸν ὅσον ὅσον, ἕως ἂν παρέλθῃ ἡ ὀργὴ Κυ­ρί­ου·
26,21. ἰδοὺ γὰρ Κύριος ἀπὸ τοῦ ἁγί­ου ἐπάγει τὴν ὀργὴν ἐπὶ τοὺς ἐνοι­κοῦν­τας ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ ἀνακαλύψει ἡ γῆ τὸ αἷμα αὐτῆς καὶ οὐ κατα­κα­λύψει τοὺς ἀνῃρημένους ἐπ᾿ αὐτῆς.
Μετάφραση
26,1. Τήν ἡμέρα ἐκείνη θά τραγουδοῦν τό τραγούδι αὐτό στήν χώρα τοῦ Ἰούδα: Νά, πόλη ἰσχυρή! Σωτήριο γιά μᾶς θά θεμελιώσει τεῖχος, καί δεύ­τε­ρο τεῖχος γύρω του.
26,2. Ἀνοῖξτε τίς πύλες! Νά ἔλθει μέσα ὁ λαός ὁ ὁποῖος τηρεῖ τήν δικαι­ο­σύνη καί φυλάγει τήν ἀλήθεια!
..........................................................
26,19. Θά ἀναστηθοῦν οἱ νεκροί, καί θά ἐγερθοῦν ὅσοι βρίσκονται στά μνή­ματα, καί θά εὐφρανθοῦν ὅσοι εἶναι στήν γῆ· διότι ἡ δροσιά πού προ­έρχεται ἀπό σένα εἶναι γιατρικό γι᾿ αὐτούς, ἐνῶ ἡ χώρα τῶν ἀσεβῶν θά καταστραφεῖ.
26,20. Βάδιζε, λαέ μου, μπές στά ἰ­δι­αίτερα δωμάτιά σου. Κλεῖσε τήν πόρ­τα σου, κρύψου γιά πολύ μικρό διά­στη­μα, μέχρι νά περάσει ἡ ὀργή τοῦ Κυ­ρί­ου.
26,21. Διότι νά, ὁ Κύριος ἀπό τόν ἅ­γιο τόπο ἐπιφέρει τήν ὀργή ἐναν­τίον τῶν κατοίκων τῆς γῆς. Καί θά ξε­σκε­πάσει ἡ γῆ τό αἷμα της καί δέν θά κρύ­ψει αὐ­τούς πού φονεύθηκαν πάνω της.
Μέ τήν ἔκφραση «τῇ ἡμέρᾳ ἐκεί­νῃ» ὁ ᾿Ησαΐας ἀγκαλιάζει προφητικά ὅλο τόν χρόνο μετά τόν ἐρχομό τοῦ Μεσσία, τήν στρατευομένη ἐκκλησία στήν γῆ καί τήν θριαμβεύουσα στόν οὐρανό. Στόν οὐρανό οἱ δίκαιοι γε­μά­τοι εὐφροσύνη γιά τήν σωτηρία τους θά ψάλλουν ἐνώπιον τοῦ ᾿Αρ­νί­ου νικη­τήριο ᾆσμα στήν νέα Σιών (βλ. ᾿Απ 14, 1-3).
῾Η προτροπή «ἀνοίξατε πύλας» ἀν­τηχεῖ ἀπό τόν οὐρανό καί ἀπευ­θύ­νεται στούς φρουρούς τῶν πυλῶν τῆς πό­λε­ως πού, κατά τούς πατέρες, εἶ­ναι οἱ ἄγγελοι καί οἱ ἀπόστολοι. Οἱ πύ­λες τοῦ παραδείσου μετά τήν ἔξο­δο τῶν πρω­τοπλάστων παρέ­με­ναν κλει­στές καί ἀ­πρόσιτες γιά τό ἀν­θρώ­πινο γένος. ῾Ο πρῶτος πού τίς διά­βη­κε ἦ­ταν ὁ ἀνα­στημένος Χριστός, «ὁ βα­σι­λεὺς τῆς δό­ξης», ὅπως προφη­τι­κά γράφει ὁ Δαβίδ στόν 23ο Ψαλμό (βλ. στ. 7-10). ῾Ο Χρι­στός, ὅπως ὁ ἴ­διος διακήρυξε, δέν εἶναι μόνο ὁ ὁ­δη­γός γιά τήν αἰώνια ζωή (βλ. ᾿Ιω 8,12· ᾿Απ 7,17). Εἶναι ἐ­πί­σης «ἡ ὁ­δός» (᾿Ιω 14,6) καί ἡ «θύρα» (᾿Ιω 10,9) τῆς σω­τηρίας.
Τόν δρόμο γιά τόν οὐρανό τόν ἄ­νοιξε ὁ Κύριος γιά ὅλα τά ἔθνη. Δέν τόν ἀκολουθοῦν ὅμως ὅλοι. Γι᾿ αὐτό πα­ραγγέλλει· «εἰσελθέτω λαὸς φυ­λάσσων δικαιοσύνην καὶ φυλάσσων ἀλήθειαν». Δικαιοσύνη εἶναι ἡ ἀρετή, ἡ ἐνάρετη καί ἠθική ζωή, ἡ ὀρθο­πρα­ξία. ᾿Αλήθεια εἶναι τό ἀκριβές καί ὀρ­θόδοξο δόγμα, ἡ ἀληθινή πίστη, ἡ ὀρθοδοξία. ῞Οποιος δέν ζῆ σύμφωνα μέ τόν νόμο τοῦ Θε­οῦ, δέν μπορεῖ νά φρονεῖ καί νά δέ­χε­ται τήν ἀληθινή πίστη. ῾Η ἁγία ζωή τρέφεται ἀπό τήν ἀληθινή πίστη, ἀλλά καί τήν ἀσφα­λί­ζει, ἐνῶ ἀντίθετα ἡ διε­φθαρμένη ζωή ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἀλήθεια (πρβλ. ᾿Ιω 3,20).
Στό θριαμβευτικό του τραγούδι ὁ προφήτης Ἠσαΐας διασαλπίζει τό πιό χαρμόσυνο μήνυμα· «ἀναστήσονται οἱ νεκροί, καὶ ἐγερθήσονται οἱ ἐν τοῖς μνημείοις». Συγκλονιστικός λόγος! Μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ἀποκα­λύ­ψεις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. ῞Ο­πως πέφτει ἡ βρα­δινή δρο­σιά καί ἀνα­σταίνει τούς βλα­στούς τῶν φυ­τῶν πού μα­ρά­θηκαν ἀπό τό κάμα τοῦ ἥ­λιου, ἔτσι θά ἀνα­στηθοῦν οἱ νεκροί μέ τήν δροσιά τῆς δυνά­με­ως τοῦ Κυ­ρίου, μέ τόν νεκρε­γέρτη λόγο του, πού μοιάζει μέ για­τρι­κό θαυμαστό, τό ὁποῖο θε­ραπεύει καί ζωογονεῖ. Πολύ δυνατή μαρτυρία γιά τήν ἀνά­σταση (πρβλ. Ἰβ 42,17α).
Στόν τελευταῖο στίχο τοῦ κεφα­λαί­ου ὁ προφήτης Ἠ­σαΐ­ας μέ ἐν­τυ­πω­σι­α­κές ἐκφρά­σεις καί φρι­κιαστικές εἰκό­νες πα­ρουσιάζει τήν ἔκρηξη τῆς ὀρ­γῆς τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀμετανόητους ἁ­μαρ­τω­λούς. ῾Ο Κύ­ριος μοιάζει σάν νά ἔ­στη­σε στόν ἅγιο ναό του ἕνα στρατηγεῖο ἀπό ὅπου θά ἐ­λέγχει ὅλη τήν γῆ καί ἔτσι δέν θά τοῦ δια­φύγει ἀτιμώ­ρη­τος κανείς ἀπό τούς ἐνόχους. Καί ἡ γῆ, μή μπο­ρών­τας νά ρου­φήξει ἄλλο ἀδι­κο­­χυμένο αἷμα, θά ἀποκα­λύψει ὅλα τά αἵματα πού χύ­θη­καν πάνω της καί δέν θά κρατᾶ κρυμ­μένους πιά στά σπλάχνα της τούς νεκρούς πού ἐξον­τώ­θηκαν. Θά ἱκανο­ποι­ηθεῖ πλέον τό αἷμα τῶν ἀ­δι­κο­σκο­τωμένων, πού ἀπό καταβο­λῆς κόσμου ζητάει ἐκδί­κηση (πρβλ. Γέ 4, 10-11· ᾿Ιβ 16,18· 20,27· ᾿Ιζ 24,7).

Στέργιος Ν. Σάκκος