Μετά ἀπό τόν θρῆνο γιά τό ἄκαρ­πο ἀμπέλι, ὁ προφήτης ᾿Ησαΐας ἐξα­πολύει ἕξι «οὐαί» ἐναντίον τῶν ἁ­­­­μαρτωλῶν καί παράνομων ᾿Ιου­δαί­ων (5,8-23). Τούς ταλανίζει, διότι πε­ριφρόνησαν τήν ἀγάπη τοῦ Κυρίου καί καταπάτησαν τίς ἐντολές του καί τούς προειδοποιεῖ ὅτι δέν θά δια­φύ­γουν τήν τιμωρία. Καθένα «οὐαί» ἀ­πευθύνεται σέ μιά ξεχωριστή ὁμάδα ἀσεβῶν.

Κείμενο
5,8. Οὐαὶ οἱ συνάπτοντες οἰκίαν πρὸς οἰκίαν καὶ ἀγρὸν πρὸς ἀ­γρὸν ἐγγίζοντες, ἵνα τοῦ πλησίον ἀφέλωνταί τι. Μὴ οἰκήσετε μόνοι ἐπὶ τῆς γῆς;

5,9. ᾿Ηκούσθη γὰρ εἰς τὰ ὦτα Κυ­ρίου σαβαὼθ ταῦτα· ἐὰν γὰρ γέ­νωνται οἰκίαι πολλαί, εἰς ἔρη­μον ἔσονται μεγάλαι καὶ καλαί, καὶ οὐκ ἔσονται οἱ ἐνοικοῦντες ἐν αὐταῖς.
5,10. Οὗ γὰρ ἐργῶνται δέκα ζεύ­γη βοῶν, ποιήσει κεράμιον ἕν, καὶ ὁ σπείρων ἀρτάβας ἓξ ποιήσει μέτρα τρία.
Μετάφραση
5,8. Ἀλίμονο σ᾿ ἐκείνους πού χτίζουν τό σπίτι τους κολλητά στό ἄλλο σπίτι καί πλησιάζουν τά σύνορα τοῦ χωραφιοῦ τους στό ἄλλο χωράφι, γιά νά ἀφαι­ρέ­σουν κάτι ἀπό τόν γείτονά τους. Μήπως μόνοι σας θά κατοικήσετε πάνω στήν γῆ;
5,9. Ἔφθασαν, βέβαια, αὐτά στ᾿ αὐτιά τοῦ Κυρίου τῶν δυνάμεων. Γι᾿ αὐτό, ἐάν γίνουν σπίτια πολλά, μεγάλα καί ὡραῖα, θά μείνουν ἔρημα καί δέν θά ὑπάρχουν κάτοικοι σ᾿ αὐτά.

5,10. Τό κτῆμα ὅπου δουλεύουν δέκα ζεύγη βοδιῶν θά ἀποδώσει ἕνα πήλινο ἀγγεῖο, καί ἐκεῖνος πού σπέρνει ἕξι ἀρ­τάβες, θά μαζέψει τρία μέτρα.
Τό πρῶτο οὐαί (στ. 8-10), στρέ­φε­ται ἐνάν­τια στούς πλεονέκτες πού μηχα­νεύ­ονται παράνομους τρόπους γιά νά διευ­ρύ­νουν τά κτήματά τους. ῾Η ἐπιθυμία τοῦ πλουτισμοῦ εἶναι τόσο μεγάλη μέσα τους, ὥστε, ὅσα ἀ­γαθά καί ἄν ἀποκτήσουν, δέν χορ­­- ταίνουν. ῾Ο προ­φήτης βλέπει τήν θεία ὀργή νά ξεσπᾶ πάνω στούς ἄπλη­στους συμπολῖτες του. ῞Οσο κι ἄν προσπάθησαν οἱ ἰ­σχυροί νά καλύ­ψουν τίς παρανομίες τους, αὐτές δέν ἔμειναν κρυφές· ἔ­φθασαν εἰς τά ὦτα Κυρίου σαβαώθ (πρβλ. ᾿Ια 5,4). ῾Η προ­φητεία γιά τήν τιμωρία τους θά ἐκπληρωθεῖ σύντομα μέ τήν εἰσβολή τῶν ἐχθρῶν στίς πό­λεις τους. ῎Αλλοι ἀπ᾿ αὐτούς θά θα­νατωθοῦν καί ἄλλοι θά πεθάνουν εἴτε ἀπό πείνα εἴτε ἀπό μεταδοτικές ἀρ­ρώστιες.
Πάντοτε θεωροῦνταν σεβαστό καί ἱερό τό δικαίωμα τῆς ἰδιοκτησίας. Κανείς δέν ἐπιτρεπόταν νά ἁρπάζει τά κτήματα τοῦ ἄλλου, ἔστω καί ἄν αὐτός ἦταν ἄρχοντας. ῾Ο βασιλιάς ᾿Α­χαάβ τιμωρήθηκε αὐστηρά, ὅταν θέ­λησε νά οἰκειοποιηθεῖ τό ἀμπέλι τοῦ Ναβουθαί (βλ. Γ´ Βα 20,1-25). ῾Ο νό­μος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης μάλι­στα καθόριζε τό ἰωβηλαῖο ἔτος. Κάθε πεντηκοστό ἔτος (ἰωβηλαῖο) τά χω­ράφια ἔπρεπε νά ἐπανέλθουν στούς ἀρχικούς κυρίους τους (βλ. Λε 25,13-14). Ἔτσι διασφαλιζόταν τό δικαίωμα τῆς ἰδιοκτησίας ἀκόμα καί στούς οἰ­κονομικά ἀδυνάτους, πού σέ κάποια μεγάλη ἀνάγκη βρίσκονταν ἴσως ὑ­πο­χρεωμένοι νά πουλήσουν τά κτήματά τους, καί δέν ὑπῆρχε ὁ κίνδυνος νά περιέλθει ἡ χώρα στά χέρια τῶν λί­γων καί νά ἐπικρατήσει κοινωνική ἀνισότητα.
Μετά ἀπό τούς πλεονέκτες τα­λα­νίζονται οἱ μέθυσοι καί οἱ ἄσωτοι (στ. 11-17), οἱ βλάσφημοι καί οἱ ἐμ­παῖ­κτες (στ. 18-19), οἱ διαστροφεῖς τῶν ἠθικῶν ἀξιῶν (στ. 20), οἱ δοκησίσοφοι (στ. 21) καί, τέλος, οἱ διεφθαρμένοι ἄρχοντες (στ. 22-23).
῾Η μέθη εἶναι κοινωνική, οἰκονο­μική καί πνευματική μάστιγα. ᾿Από τό ποτό διαλύονται οἰκογένειες καί φι­λίες, ἐπιχειρήσεις καί συνεταιρι­σμοί. Τό οἰνόπνευμα καταλύει τά χα­ρίσματα τοῦ νοῦ καί διώχνει τό ἅγιο Πνεῦ­μα. Κάθε εὐγενής ἐπιθυμία σβή­νει μέσα στήν σκλαβιά τοῦ πιοτοῦ.
Οἱ βλάσφημοι καί οἱ ἐμπαῖκτες παρερμηνεύουν τήν μακροθυμία τοῦ Θεοῦ καί νομίζουν ὅτι δέν θά τιμω­ρη­θοῦν (πρβλ. Β´ Πέ 3,3-4). Ὁ προφή­της Ἠσαΐας τονίζει ἀπό τήν μιά μεριά τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, πού προσπαθεῖ νά ἐλευθερώσει τόν ἁμαρτωλό, καί ἀπό τήν ἄλλη τήν ἐμμονή τοῦ ἀσε­βοῦς στήν ἁμαρτία, ἀπό τήν ὁποία ὄχι μόνο δέν θέλει νά ἐλευθερωθεῖ, ἀλλά δένεται μαζί της σφιχτά, μή τυ­χόν καί ὁ Θεός τόν σώσει.
Τό τέταρτο οὐαί κατακεραυνώνει τούς διαστροφεῖς τῶν ἀξιῶν, αὐτούς πού λένε «τὸ πονηρὸν καλὸν καὶ τὸ καλὸν πονηρόν». Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί, ἐπειδή ἔχουν βυθιστεῖ μέσα στήν ἁμαρτία καί ἔχουν διαφθαρεῖ, ἐπιχει­ροῦν νά διαστρέψουν τόν ἠθικό κώ­­- δικα συμπεριφορᾶς. ῾Η διαστροφή τῆς ἀλήθειας εἶναι μίμηση τοῦ δια­βό­λου, πού ἔχει ὡς μοναδικό ἔργο τήν διαβολή καί τήν παραποίηση.
Τό πέμπτο οὐαί στρέφεται ἐναν­τίον αὐτῶν πού ἔχουν μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑ­αυτό τους καί μέ αὐτα­ρέ­σκεια καί ἀ­λο­ζονεία ὑποστηρίζουν ὅτι τά ξέρουν ὅλα. Στήν πραγματι­κό­τητα, πιστεύουν μόνο στήν γνώμη τους καί στήν σοφία τους. Εἶ­ναι «οἱ συ­νετοὶ ἐν ἑαυτοῖς καὶ ἐνώπιον αὐ­τῶν ἐ­πιστήμονες». Στό βιβλίο ὅμως τῶν Πα­ροι­μιῶν λέγεται σαφῶς· «παι­δεία ἀνε­ξέ­λεγ­κτος πλανᾶται» (10,17).
Τό ἕκτο καί τελευταῖο οὐαί καυ­τη­ρι­άζει τούς ἄδικους καί ἄσωτους ἄρχοντες. Οἱ συνέπειες τῆς διακυ­βέρνησης τοῦ κρά­τους ἀπό τέτοιους ἄρχοντες εἶναι τρα­γι­κές. Οἱ ἡγέτες αὐτοί ἔχουν στραμμένο τό ἐνδια­φέ­ρον τους στό ποτό, στήν καλο­πέ­ρα­ση καί στίς ἁμαρτωλές διασκεδάσεις. Γιά νά μποροῦν νά τά ἀπολαμβάνουν ὅλα αὐτά, πού κοστίζουν ἀκριβά, δω­ροδο­κοῦνται εὔκολα ἀπό τόν ἀσεβῆ, βρίσκουν ἐλα­φρυντικά γιά τήν ἐνοχή τῶν ἐγ­κλη­μα­τιῶν, τούς καλύπτουν καί τούς δικαιώ­νουν, στερώντας τό δίκαιο ἀπό τούς δικαίους.
Μετά ἀπό τά ἕξι φοβερά «οὐαί» πού ἀπευθύνονται σέ συγκεκριμένες κατη­γο­ρίες ἁμαρτωλῶν, ὁ προφήτης στρέφεται γενικά πρός ὅλους τούς ἀσεβεῖς. ῾Η ἀ­σε­βής ἐμμονή στήν ἁμαρτία μοιάζει μέ ἀ­παίσιο σκουλήκι πού εἰσχωρεῖ στά βάθη τῆς ὕπαρξης καί ἐκμηδενίζει κάθε δυνα­τότητα γιά καλή καρποφορία. Γι᾿ αὐτό ἡ τιμωρία θά εἶναι παραδειγματική. Πραγματι­κά, ἐπῆλθε ταχύτατα μέ τήν κατα­στροφή τοῦ βόρειου βασιλείου, τοῦ ᾿Ισρα­ήλ, ἀπό τούς ᾿Ασσυρίους καί τοῦ νότιου, τοῦ ᾿Ιούδα, ἀπό τούς Βα­βυ­λωνίους.

Στέργιος Ν. Σάκκος