Εἶναι γιά τήν πατρίδα μας καί ὁ Νοέμβριος βαρυφορτωμένος μέ μνῆμες ἱστορικές. Σημαντικές προσωπικότητες Ἑλλήνων ἔ­δρασαν μέσα στό τριανταήμερό του, ἐνῶ κάποιοι ἔκλεισαν τά μάτια τους ἀφήνοντας πίσω ἱερή παρακαταθήκη τή ζωή καί τά λόγια τους.
Ἕνα τέτοιο πρόσωπο, πού ἔφυγε στίς 12 Νοεμβρίου 1981, εἶναι καί ὁ στρατιωτικός Γεώργιος Δουράτσος. Ἴσως τίποτε δέν θά προοιώνιζε τό μεγαλεῖο αὐτοῦ τοῦ ἀγοριοῦ, ὅταν τό ἀντίκριζαν ἀνάμεσα στά ἄλλα δέκα ἀδέλφια του ἐκεῖ στό γραφικό νησί τῆς Σύρου ὅπου πρωτοεῖδε τό φῶς τοῦ ἥ­λιου. Μά τό παιδί αὐτό εἶχε θαρρεῖς ἐπάνω του ἐξαρχῆς τή σκέπη τῆς Παναγιᾶς, γεννημένο τόν Δεκαπενταύγουστο τοῦ 1894. Ἀποδεικνύεται φύση φιλομαθέστατη καί φίλεργη, καθώς παράλληλα μέ τή στρατιωτική του ὑπηρεσία σπουδάζει Νομική καί συμπληρώνει τόν στρα­τιωτικό καταρτισμό του μέσα ἀπό πολλά κέντρα στρατιωτικῆς ἐκπαίδευσης. Ὡς ἀξιωματικός βίωσε τή φρίκη τῆς Μικρασιατικῆς Ἐκστρατείας. Ἔμελλε ὡσ­τό­σο νά μείνει στήν ἱστορία ἀνεξίτηλη ἡ στάση πού κράτησε ὡς διοικητής/ταγματάρχης στόν Β΄ παγκόσμιο πό­λε­μο.
Ἡ γερμανική εἰσβολή στήν Ἑλλάδα βρίσκει τόν Δουράτσο διοικητή στά νευραλγικά ὀχυρά τοῦ Ροῦπελ. Ξημερώνει ἡ 6η Ἀ­πρι­λίου 1941. Ὁ συνταγματάρχης Πέτερσεν δί­νει σύνθημα ἐπίθεσης· οἱ Γερμανοί ἐπιχειροῦν νά διασπάσουν τή γραμμή Μεταξᾶ. Τά γερμανικά στούκας βομβαρδίζουν καταιγιστικά. Οἱ ἐχθροί καταφέρνουν νά φτάσουν σέ ἀπόσταση μόλις 200 μέτρων ἀπό τό ὀ­χυ­ρό.
Ὡστόσο, ὁ Δουράτσος καί τά παλληκάρια του δέν πτοοῦνται. Οἱ δυνάμεις εἶ­ναι διαμετρικά δυσανάλογες καί οἱ ἐκτι­μή­σεις δυσ­οίωνες. Ἀλλά τήν ἱστορία δέν τή γράφουν τά νούμερα, παρά οἱ φλογερές καρδιές. Ψύχραιμος, δυναμικός, συστηματι­κός, μά πάνω ἀπό ὅλα Ἕλληνας ἀλη­θινός μεταγγίζει σέ ὅλους τούς στρατιῶτες ἐνθουσιασμό καί ἱερό πεῖσμα. Κόντρα στίς προβλέψεις ἀντιστέκονται ἡρωικά ἀναγκάζοντας τόν ἐχθρό νά ἀποσυρθεῖ καί νά ζητήσει νέες συνδρομές. Οἱ Γερμανοί δέν περίμεναν τέτοια ἐπιχειρησιακή ἑτοιμότητα στό ὀχυ­ρό.
 Τίς δύο ἑπόμενες μέρες οἱ Γερμανοί μέ νέες ἐνισχύσεις ἐπιδίδονται σέ ἀσταμάτητους βομβαρδισμούς ἀπό ξηρᾶς καί ἀέρος. Ἀνερμήνευτο πῶς, ἀλλά τό ὀχυρό κρατάει. Ὁ ἐχθρός, μπροστά στόν κίνδυνο τοῦ ἀποδεκατισμοῦ μετά ἀπό τόσες βαρειές ἀπώλειες, ψάχνει εὐκολότερη λύση. Ἀφοῦ ἀπέ­τυχαν νά διασπάσουν τή γραμμή τῶν ὀχυ­ρῶν, ἀποφάσισαν νά τήν παρακάμψουν. Ἔ­τσι μέσῳ Γιουγκοσλαβίας περνοῦν τόν Ἀξιό καί φτάνουν στή Θεσσαλονίκη ὅπου ὑπογράφεται συνθηκολόγηση.
 Ἀγγελιοφόροι ἐνημερώνουν τόν ἀποκομμένο στά ὀχυρά Δουράτσο πώς ὁ ἀγώνας τους εἶναι μάταιος καί πρέπει νά παραδοθοῦν. Καί τότε βροντοφώναξε σάν ἄλ­λος Λεωνίδας τό σύγχρονο «μολὼν λα­βέ». Δήλωσε περήφανα: «Τά ὀχυρά δέν παραδίνονται. Καταλαμβάνονται». Φάνηκε δύσπιστος ἀπέναντι στούς γερμανούς πού ἐπέμεναν νά ἀναφέρονται στή συνθηκολόγηση. Δέν ὑπῆρχε περίπτω­ση νά τούς ὑπακούσει: «Ἐ­μεῖς», ἀπάντησε, «διαταγές δεχόμαστε μόνο ἀπό τούς ἱεραρχικά προϊσταμένους μας καί ὁ ἀγών θά συνεχιστεῖ».
Εἶναι ὅλοι ἀποφασισμένοι νά δώσουν ἀκόμη καί τή ζωή τους. Ἔφτασε ὅμως ἡ ἐπί­σημη διαταγή γιά κατάπαυση πυρός. Ἀ­πο­γοητευμένος ὁ Δουράτσος συλλογίζεται τί πρέπει νά πράξει. Καίει ὅλα τά ἀπόρρητα ἔγγραφα γιά νά μήν πέσουν στά χέρια τῶν ἐχθρῶν, ἐνῶ ὁλόγυρά του οἱ στρατι­ῶ­τες τόν παρακαλοῦν νά συνεχίσουν τόν ἀ­γώνα... Παρόλο πού ἡ καρδιά του συμφωνεῖ μαζί τους, ὑπακούει στήν ἐντολή τῶν ἀ­νωτέρων.
Βγαίνει ἀπό τό φρούριο καί βλέπει μπροστά του τούς Γερμανούς παραταγμένους νά τούς ἀποδίδουν τιμές παρουσιάζοντας τά ὅπλα. Ὁ γερμανός διοικητής καλεῖ τόν Δουράτσο δίπλα του γιά νά ἐπιθεωρήσουν μαζί τό ἄγημα κι ὁμολογεῖ πώς τέτοια ἀντίσταση δέν ἔχει ξαναδεῖ κι ἄς ἔχει ὀργώσει ὁλόκληρη τήν Εὐρώπη.
Ὁ Δουράτσος μέτρησε 44 νεκρούς, ὑ­ποχρεώνοντας τούς ἀντιπάλους σέ ἀπώλειες 400 ἀντρῶν. Ὁ Γερμανός δέν πιστεύει πώς εἶναι τόσο λίγοι οἱ ἕλληνες νεκροί μετά ἀπό τέτοιους σφοδρούς βομβαρδισμούς. Δέν εἶχε ὑπολογίσει πώς μπαίνοντας στά δαιδαλώδη ὀχυρά θά ἔβλεπε σέ ἕνα τομέα γραμμένο στόν τοῖχο μέ κιμωλία: «Στίς Θερμοπύλες σκοτώθηκαν οἱ 300, ἐδῶ θά πέσουν οἱ 80». Αὐτή ἡ μακραίωνη προειλημμένη ἀπόφαση θυσίας γιά τήν πατρί­δα ὑ­πῆρξε ἡ κρυφή δύναμη πού καθόρισε τήν ἀμετάκλητη συμπεριφορά τοῦ Δουράτσου κι ὅλων τῶν στρα­τιωτῶν.
 Τά ὀχυρά τελικά δέν καταλήφθηκαν, ἁπλά παρακάμφθηκαν. Καί οἱ Ἕλληνες δέν ἔφυγαν ἡττημένοι, ἀλλά ἀναγνωρίστηκαν ὡς ἥρωες.
Ὁ Δουράτσος καί τά παλληκάρια του βάδισαν στά χνάρια πού χάραξαν ἐδῶ καί χιλιάδες χρόνια οἱ πρόγονοί μας ἐπιβεβαιώνοντας πώς ὄντως μέσα μας ρέει ἡρώ­ων αἷμα.
Ἀξιοθαύμαστος κι ἁγνός ἀγωνιστής ὁ Γεώργιος Δουράτσος, μπορεῖ ἐπάξια νά σταθεῖ πρότυπο ἀνδρείας καί ἤθους. Μετά τόν θάνατό του ἡ προτομή του τοποθετήθηκε τόσο στή γενέτειρά του ὅσο καί στό μουσεῖο στά Ὀχυρά Ροῦπελ. Ἀλλά ἡ οὐσιαστικότερη τιμή εἶναι νά στήσουμε τή μορφή του στήν καρδιά μας καί νά προασπιζόμαστε ὅ,τι ἱερό καί μεγάλο μέ τό ἴδιο ἀνυπο­χώ­ρητο σθένος.

Α.Τ.