Τό βιβλίο τῶν Κριτῶν καλύπτει μία περίοδο περίπου τριακοσίων ἐτῶν, ἀπό τήν ἐποχή τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυή μέχρι τίς μέρες τοῦ Σαμουήλ, ὁ ὁποῖος πιθανόν εἶναι ὁ συγγραφέας του.
Μετά τόν θάνατο τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυή, ὁ Θεός δέν ὅρισε νέο ἡγέτη γιά τόν λαό τοῦ Ἰσραήλ• τόν ἄφησε ἀνθρωπίνως ἀκυβέρνητο. ῾Υπῆρχαν μόνο τοπικές ἀρχές, κάτι ἀνάλογο μέ τούς σημε­ρινούς νομάρχες καί τά δημοτικά συμβούλια.
Σύνταγμα στό πρωτότυπο αὐτό πολίτευμα ἀποτελοῦσαν οἱ ἐντολές τοῦ Θε­οῦ. Συχνά ὅμως οἱ Ἰσραηλῖτες παρεκτρέ­πονταν. Καταπάτησαν ἀρχικά τήν ἐντολή πού ἔλαβαν νά ἐξοντώσουν, μετά τήν εἴσοδό τους στήν γῆ τῆς Παλαιστίνης, ὅλους τούς ντόπιους πληθυσμούς καί νά ὁλοκληρώσουν τήν κατάκτησή της. Ἄλ­λους λαούς τούς ὑποδούλωσαν καί ἄλλους τούς ἄφησαν νά ζοῦν ἐλεύθερα. Ἡ συνύπαρξη ὅμως μέ τούς εἰδω­λο­λάτρες τούς παρέσυρε πολλές φορές στήν εἰδωλολατρία καί στήν διαφθορά. Τό ἀ­ποτέλεσμα ἦταν, καθώς ἀπομακρύνονταν ἀπό τόν Θεό, νά χάνουν καί τήν πολύτιμη προστασία του. Τότε ξένοι καί ντόπιοι πληθυσμοί ἐξαπέλυαν ἐπιθέσεις ἐναντίον τους, τούς κατακτοῦσαν καί τούς ἐπέβαλλαν σκληρές φορολογίες.
Ὅταν τά φοβερά δεινά ἔφερναν τόν λαό σέ συναίσθηση καί μετάνοια, ὁ μα­κρό­θυμος Θεός ἔδειχνε πάλι ζωντανή τήν παρουσία του. Ἐπέλεγε κάποιο πρόσ­ωπο μέ πίστη δυνατή καί τοῦ ἀνέθετε νά ἐκδιώξει τούς ἐχθρούς στρατολογώντας προσωρινά ὅσους Ἰσραηλῖτες ἤθελαν νά πολεμήσουν στό πλευρό του.
Τά πρόσωπα αὐτά πού κατά καιρούς ὁ Θεός ἐπέλεξε ὀνομάζονται «κριτές», διότι στή συνέχεια «ἔκριναν» τόν λαό τοῦ Ἰσραήλ, ἀσκοῦσαν δηλαδή δικαστική ἐξουσία, δίχως ὅμως ἀνάμειξη σέ κανέναν ἄλλον τομέα κρατικῆς ὀργάνωσης.
Στήν περικοπή πού παρατίθεται παρακολουθοῦμε πῶς ὁ Θεός κάλεσε τόν Γεδεών, ἀπό τή φυλή τοῦ Μανασσῆ, νά σώσει τούς Ἰσραηλῖτες ἀπό τήν καταδυνάστευση τῶν Μαδιανιτῶν.
Κατάπληξη προκαλεῖ ἡ πίστη τοῦ Γε­δεών, διότι ἡ οἰ­κογένειά του ἦταν ἀπό τούς πιό μεγάλους ἀπο­στά­τες καί ἐξω­μότες τοῦ Ἰ­σρα­ήλ. Ὁ πα­τέρας του ἦταν σπου­δαῖο στέλεχος τῆς θρη­σκεί­ας τοῦ Βάαλ. Στό κτῆ­μα του εἶχε ἱερό καί ἄλ­σος ἀφιε­ρω­μένα στόν Βάαλ. Αὐτό πού συνέβη μέ τόν Γεδεών εἶ­ναι κάτι ἀν­τί­στοιχο μέ τό νά ἐκ­λέξει ὁ Κύριος τόν γιό ἑνός μουφτῆ, γιά νά τόν στείλει νά φω­τίσει καί νά στηρίξει τούς ὀρθο­δό­ξους!
Ἀρχικά, βέβαια, ὁ Γεδε­ών φάνηκε διστακτικός. Ὅ­λοι  οἱ ταπεινοί ἄν­θρω­ποι, ὅταν τούς ἀναθέτουν ἕνα σπου­δαῖ­ο καθῆκον, ἀντι­δροῦν συνή­θως ὅπως ὁ Γε­δεών. Ἡ πε­ποίθηση ὅτι κά­- ποιος ἄλ­λος ἔχει περισσό­τε­ρα προσόντα, καθώς καί ἡ συναίσθηση τῆς ἀναξιότη­τός τους μπροστά στήν ὑψη­λή ἀποστολή γεννᾶ μέσα τους εὔλογους δι­στα­γμούς. Τελικά, ὅμως, ὁ πόθος καί ἡ ἀγάπη τους πρός τόν Θεό, ἡ πίστη τους καί ἡ διά­θεσή τους νά ὑπακούσουν στό θέ­λημά του τούς ὠθεῖ νά πα­ραδοθοῦν ἀπόλυτα στό σχέ­- διο τοῦ Θεοῦ καί νά ἀ­να­λάβουν ὅ,τι τούς προστάζει.

Στέργιος Ν. Σάκκος

Κριτές 6,11-16

Κείμενο
11. Καὶ ἦλθεν ἄγγελος Κυρίου καὶ ἐκάθισεν ὑπὸ τὴν τερέμινθον τὴν ἐν Ἐφρα­θὰ τὴν Ἰωὰς πατρὸς τοῦ Ἐσδρί, καὶ Γε­δεὼν ὁ υἱὸς αὐτοῦ ραβδίζων σῖτον ἐν λη­νῷ, εἰς ἐκφυγεῖν ἀπὸ προσώπου τοῦ Μαδιάμ.

12. Καὶ ὤφθη αὐτῷ ὁ ἄγγελος Κυρίου καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν• Κύριος μετὰ σοῦ, ἰσχυρὸς τῶν δυνάμεων.
13. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν Γεδεών• ἐν ἐμοί, Κύριέ μου, καὶ εἰ ἔστι Κύριος μεθ᾿ ἡμῶν, εἰς τί εὗρεν ἡμᾶς τὰ κακά ταῦτα; καὶ ποῦ ἐστι πάντα τὰ θαυμάσια αὐτοῦ, ἃ διηγήσαντο ἡμῖν οἱ πατέρες ἡμῶν λέγοντες, μὴ οὐχὶ ἐξ Αἰγύπτου ἀνήγαγεν ἡμᾶς Κύριος; καὶ νῦν ἐξέρριψεν ἡμᾶς καὶ ἔδωκεν ἡμᾶς ἐν χειρί Μαδιάμ.

14. Καὶ ἐπέστρεψε πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος Κυρίου καὶ εἶπε• πορεύου ἐν τῇ ἰσχύϊ σου ταύτῃ καὶ σώσεις τὸν Ἰσραὴλ ἐκ χειρὸς Μαδιάμ• ἰδοὺ ἐξαπέστειλά σε.

15. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν Γεδεών• ἐν ἐμοί, Κύριέ μου, ἐν τίνι σώσω τὸν Ἰσραήλ; ἰ­δοὺ ἡ χιλιάς μου ἠσθένησεν ἐν Μανασ­σῇ, καὶ ἐγώ εἰμι μικρότερος ἐν οἴκῳ τοῦ πατρός μου.

16. Καὶ εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ ἄγγελος Κυρίου• Κύριος ἔσται μετὰ σοῦ, καὶ πατάξεις τὴν Μαδιὰμ ὡσεὶ ἄνδρα ἕνα.

Μετάφραση

11. Ἦλθε ἄγγελος Κυρίου καί κάθισε κάτω ἀπό μιά τερέμινθο στήν πόλη Ἐ­φραθά, πού ἀνῆκε στόν Ἰωάς, ἀπό τήν πατριά τοῦ Ἐσδρί. Ὁ Γεδεών, ὁ γιός του, ράβδιζε σιτάρι στό πατητήρι, γιά νά ξεφύγει ἀπό τό βλέμμα τῶν Μαδιανιτῶν.
12. Σ᾿ αὐτόν, λοιπόν, ἐμφανίσθηκε ὁ ἄγ­γελος τοῦ Κυρίου καί τοῦ εἶπε: «Ὁ Κύριος ὁ παντοδύναμος εἶναι μαζί σου!».
13. Ὁ Γεδεών τοῦ ἀπάντησε: «Μαζί μου, κύριε μου; Μά ἄν εἶναι ὁ Κύριος μαζί μας, γιατί μᾶς βρῆκαν αὐτές οἱ συμφορές; Ποῦ εἶναι ὅλα ἐκεῖνα τά θαυμαστά ἔργα του, τά ὁποῖα μᾶς διηγήθηκαν οἱ πατέρες μας; Μήπως ὁ Κύριος δέν μᾶς ἀνέβασε ἀπό τήν Αἴγυπτο; Τώρα ὅμως μᾶς ἀπέρριψε καί μᾶς παρέδωσε στά χέρια τῶν Μαδιανιτῶν».
14. Στράφηκε σ᾿ αὐτόν ὁ ἄγγελος τοῦ Κυρίου καί τοῦ εἶπε: «Πήγαινε μέ τή δύναμη αὐτή πού ἔχεις καί θά σώσεις τούς Ἰσραηλῖτες ἀπό τήν ἐξουσία τῶν Μα­διανιτῶν. Νά, ἐγώ σέ ἐξαποστέλλω!».
15. Καί εἶπε σ᾿ αὐτόν ὁ Γεδεών: «Ἐγώ, κύριέ μου; Καί πῶς θά σώσω τόν ἰσραηλιτικό λαό; Δές, ἡ πολυάριθμη γενιά μου ἀπό τή φυλή Μανασσῆ λιγόστεψε• κι ἐ­γώ εἶμαι ὁ μικρότερος στήν οἰκογένεια τοῦ πατέρα μου».
16. Καί εἶπε πρός αὐτόν ὁ ἄγγελος τοῦ Κυρίου: «Ὁ Κύριος θά εἶναι μαζί σου. Θά χτυπήσεις τούς Μαδιανῖτες σάν νά εἶναι ἕνας ἄνθρωπος».