«Ἀλεῖπτες»
«Διδάσκαλε, τί κάνεις; Ἡσυχάζεις;», ρώτησαν στίς 14 Ἰουλίου τοῦ 1809 τόν ἅγιο Νικόδημο ἀπό τή Νάξο οἱ ἀγαπημένοι του ἁγιορεῖτες ἀδελφοί. Δακρύβρεχτοι τόν περιστοίχιζαν, ἀντικρίζοντάς τον νά ἀργοσβήνει. «Τόν Χριστόν ἔβαλα μέσα μου καί πῶς νά μήν ἡσυχάσω;», τούς ἀπάντησε ὁ χριστοφόρος ὅσιος.
Ἀναχώρησε γιά τήν αἰωνιότητα ἕνα μεγάλο πνευματικό ἀνάστημα. Βασίλεψε ὁ πνευματικός ἥλιος, ὁ καθοδηγητικός φάρος τῶν πιστῶν. Δυνατός θεολογικός νοῦς, πολυμερής συγγραφέας, σοφός καί θεοφόρος διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Γένους, φώτισε στό δεύτερο μισό τοῦ 18ου αἰώνα τό τελευταῖο πηχτό σκοτάδι τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς στήν πατρίδα μας. Γι᾽ αὐτό φώναξε πονεμένα ἕνας χριστιανός: «Πατέρες μου, καλύτερον νά ἀπόθαιναν χίλιοι χριστιανοί σήμερον καί ὄχι ὁ Νικόδημος!».
Ἀπό τήν πολυποίκιλη διακονία του στόν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου, μία πτυχή θά ψηλαφήσουμε. Στή μονή Ἰβήρων, γύρω στό 1800, βρίσκεται ἐξόριστος ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος Ε´. Ἕνα πλῆθος ἀπό ἐξωμότες χριστιανούς, προδότες τῆς πίστεως καί τῆς πατρίδας, πού ἀσπάστηκαν τόν Μωαμεθανισμό, καταφθάνουν στό Ἅγιο Ὄρος γεμάτοι τύψεις καί προσφεύγουν στόν πατέρα τοῦ Γένους. Αὐτός συζητᾶ μαζί τους, τούς συμβουλεύει, ἀλλά γιά μιά πιό συστηματική κατήχηση τούς στέλνει στόν ἀπαράμιλλο διδάσκαλο, τόν ἅγιο Νικόδημο. Ὁ φωτισμένος ἀσκητής ἀξιοποιεῖ τή μετάνοιά τους, τούς διδάσκει, τούς καλλιεργεῖ καί τέλος καλεῖ τούς πεπτωκότες νά πάρουν τόν δρόμο τῆς ἔμπρακτης μετάνοιας. Ἐπικαλούμενος τόν 8ο κανόνα τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρα Πέτρου Ἀλεξανδρείας, τούς δείχνει τήν ψηλότερη κορυφή: νά μεταβοῦν στόν τόπο ὅπου πρόδωσαν τόν Χριστό καί ἐκεῖ νά ὁμολογήσουν ἐνώπιον τῶν ἀλλοθρήσκων τήν πίστη τους, γιά νά λάβουν ἐπάξια τό στεφάνι τοῦ μαρτυρίου. Ἔτσι ὁ Ἅγιος χαρακτηρίστηκε «ἀλείπτης» τῶν Νεομαρτύρων.
Λάμπει στό στερέωμα τοῦ οὐρανοῦ ὁ πολιοῦχος τῆς Ὕδρας, ὁ νεομάρτυρας Κωνσταντῖνος ὁ Ὑδραῖος. Ποιός ὅμως κρύβεται πίσω ἀπό αὐτόν; Ὁ πνευματικός γυμναστής, ὁ «ἀλείπτης» του, εἶναι ὁ ἁγιορείτης Ἅγιος, πού τόν κατήχησε, τόν ψύχωσε, γιά νά βαδίσει ἄτρομος πρός τό φρικτό μαρτύριο.
Εἶναι εὐτύχημα καί εὐλογία Θεοῦ ὅτι οἱ «ἀλεῖπτες» γιά τά μεγάλα καί ὑψηλά πνευματικά γυμνάσματα δέν ἔλειψαν καί στόν 21ο αἰώνα. Ἄς δοξάζουμε τόν Κύριο γιά τά ἱερά στελέχη τῆς Ἐκκλησίας, πού ἀρδεύουν μυστικά τό δεντρί της καί χειμώνα-καλοκαίρι, μέρα-νύχτα ἀγωνίζονται νά φτιάξουν μιά «γενεὰ ζητούντων τὸν Κύριον». Ἀνύσταχτα μέ τήν ἅγια βιοτή τους, τόν θεῖο λόγο καί τά Μυστήρια, δυναμώνουν τά φτερά τῶν πιστῶν, γιά νά τρέχουν θαρρετά στό στάδιο τῆς εὐσεβείας. Ἄς ἀναδείξει ὁ Παράκλητος κι ἄλλους, πολλούς τέτοιους∙ ὅ,τι πιό πολύ χρειάζεται ὁ ἀπελπισμένος ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας.
"Ἀπολύτρωσις",
Τεῡχος Ἰουνίου-'Ιουλίου, 2025