Ὅταν ἤμουν φοιτήτρια εἶχα δια­βά­σει πολλά βιβλία, διηγήματα καί μυθι­στο­ρήματα, πού εἶχαν σχέ­ση μέ τή Μι­κρασιατική Καταστρο­φή καί τή Γε­νο­κτο­νία τῶν Πο­ν­τί­ων. Εἶχα ρίξει τόσα πολλά δά­κρυα κι εἶχα τόσο πονέσει διαβά­ζο­ντας γιά ὅλα τά δεινά πού ζή­σανε οἱ ἄν­θρωποι ἐκείνης τῆς ἐ­ποχῆς, πού εἶ­χα ὑποσχεθεῖ στόν ἑαυτό μου πώς δέν θά ξαναδιαβά­σω ἄλ­λο πα­ρό­μοιο. «Φτά­νει τόση μαυρί­λα στήν ψυχή μου. Ἔμαθα ἀρκε­τά». Γυρνοῦσα τήν πλά­τη σέ ὁ­ποιοδή­ποτε παρόμοιο βι­βλίο γιά ἀρκετά χρόνια. Ἡ μόνη φορά πού ἐπέτρε­ψα στόν ἑαυτό μου νά πα­ρα­βεῖ τήν ὑπόσχε­σή του ἦταν γιά τό βι­βλίο τῆς Halo Thea «Οὔτε τό ὄνο­μά μου». Ἕνα βιβλίο πού μέ στοι­χειώνει ἀ­κόμα, κι ἄς ἔχουν πε­ρά­σει ἑφτά χρόνια ἀπό τότε πού τό διάβασα.

 Ὅταν κυκλοφόρησε τό νέο βιβλίο τῆς κ. Σταματίας Καραγε­ωρ­γίου, DÖNÜŞ, ἤξε­ρα πώς γιά ἄλλη μία φορά θά ἀ­θετοῦσα τήν ὑπόσχεσή μου. Ἔ­χο­ν­τας ἀγα­πή­σει δύο ἀπό τά προη­γού­με­να βι­βλία της, «Γιά τούς καρ­πούς τῆς ἀκα­κίας» καί «Ὁ ξύλινος Σταυρός», ἦταν βέβαιο πώς σύντομα θά διάβαζα κι αὐ­τό.
 Δέν σᾶς κρύβω πώς στήν ἀρχή μέ ξέ­νισε ὁ τίτλος του. Γιατί μία τούρκικη λέ­ξη σέ ἕνα βιβλίο πού διαπρα­γματεύ­εται ὄχι μόνο τή Γενοκτονία τῶν Πο­ντί­ων ἀλλά κάνει ἀναφορές καί στή Γενο­κτο­νία των Ἀρμενίων, στούς ἐν γένει δι­ω­γ­μούς τῶν Ἑλλήνων ὄχι μόνο τό 1919 -1922 ἀλλά καί στό πογκρόμ τῆς 6/9/1955 στήν Κων­σταντινούπολη; Γιατί ὁ τίτλος νά εἶναι στά τουρ­κικά, ἐνῶ τό θέ­μα τοῦ βιβλίου «στάζει» ἑλληνικό αἷμα;
 Ἡ ἀπάντηση δίδεται ἀπό τίς πρῶ­τες σελί­δες: Ἡ συγγραφέας, πολύ ἔξυ­πνα, ἀφηγεῖται τά πα­ραπάνω γεγονότα μέσα ἀπό τά μάτια τῶν ἡρώων της, πού ὅμως εἶναι ὅλοι Τοῦρκοι. Κι ἔτσι μα­θαί­νουμε κι ἐμεῖς γιά τήν κρίση ταυτό­τη­τας πού ζεῖ μερίδα τῶν πολιτῶν τῆς γείτονος χώρας, ἀλλά καί πώς ἡ Τουρ­κία ἐπιμελῶς ἔχει ἀποκρύψει ἤ καί ἐ­ξαφανίσει κάθε ἐνοχο­ποιητικό στοι­χεῖο τῶν ἐγκλημάτων της.
 Οἱ ἥρωες τοῦ βιβλίου, λοιπόν, θά βροῦν τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς; (Αὐ­τό σημαίνει DÖ­NÜŞ). «Ἐπιστροφή στήν ἀλήθεια· τήν ἱστορική, τήν προ­σωπική, τήν πνευματική», ὅπως σημειώνεται στό ὀπι­σθόφυλλο.
 Τό DÖNÜŞ εἶναι ἕνα ἱστορικό μυθι­στόρημα καί δέν τό κρύβει: μεγάλο μέ­γεθος (619 σελίδες), ἱστορικά ντοκουμέντα, ὑπαρκτά πρόσωπα. Ἡ συγγρα­φέας του ὅμως κατορθώνει νά ἰσορ­ρο­πήσει ἀπόλυτα ἀνάμεσα στήν ἱστορία καί τή μυθοπλασία. Τό ἀπ­οτέ­λεσμα; Ἕ­να βιβλίο κατά­θε­ση γιά τό δράμα τοῦ Μικρασιατικοῦ Ἑλληνισμοῦ, πού σέ συ­νεπαίρνει μέ τήν πλοκή του, ἐνῶ πα­ράλ­ληλα δι­δάσκεσαι ἱστορία!
 Ἄς γίνει ἡ ἀνάγνωσή του ἕνα δια­φορετικό μνημόσυνο στή μνήμη ὅσων χάθηκαν, πόνεσαν, θυσιάστηκαν!...

Σ.Τ.

"Ἀπολύτρωσις", Αὐγ.-Σεπτ. 2022