Πολλές φορές μέσα στά 200 χρόνια ἀπό τή θαυμαστή Ἐθνεγερσία τοῦ 1821 ἐπιχειρήθηκε καί ἐπιχειρεῖται νά ἀλλοιωθεῖ ἡ Ἱστορία κατεβάζοντας ἰ­τα­μά ἀπό τό εἰκονοστάσι τοῦ Γένους λαμπρές μορφές μαρτύρων καί ἡρώων. Ἡ ἱερή μνήμη βεβηλώνεται καθημερινά μέσα σέ ἐφημερίδες, σέ φθηνές ἐκδόσεις βιβλί­ων, στά σχολικά ἐγχειρίδια, σέ τηλεοπτικές ἐκπομπές ἀλλά καί σέ ποικίλα ἄρ­θρα καί σχόλια στό διαδίκτυο. Καί ἐμεῖς ἀνεχόμαστε τούς διαφθορεῖς τῆς ἐθνι­κῆς μας ταυτότητας, συχνά χω­ρίς καμία ἀντίδραση.
   Οἱ πολέμιοι, δυστυχῶς, στρέφονται συχνά ἐναντίον τῆς Ἐκκλησίας. Κεκαλυμμένα κάποιες φορές ἀλλά καί ἀνερυθρίαστα προσπαθοῦν νά ἀμαυ­­ρώ­σουν πρόσωπα καί γεγονότα πού ἀναδεικνύουν τόν πρωταρχικό καί καθοριστικό της ρόλο στήν Ἐ­πα­νά­στα­ση. Συγ­κεκριμένα, οἱ «ἀνα­­θεω­ρη­τές» τῆς ἱστορίας δέν θέ­λουν νά «ὑπάρχει» Ἁγία Λαύρα, ἀλλά ἀκό­μα καί ἡ ἡμερομηνία πού ἐπιλέχτηκε γιά τήν ἔν­αρξη τῆς Ἐ­πανά­στα­σης φαίνεται νά τούς ἐ­νοχλεῖ. Γι’ αὐτούς ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερ­μα­νός δέν βρέθηκε ποτέ στήν Ἁγία Λαύ­ρα, ὅπως διασώζεται εἰ­κα­στικά στόν -μυθικό κατ᾽ αὐτούς- πίνακα τοῦ Θ. Βρυζάκη. Ποιά ὅ­μως εἶναι ἡ ἀλήθεια;
   Τά γεγονότα τῆς Ἁγίας Λαύρας τά ἐπαληθεύει ὁ ἴδιος ὁ ἀπαγχονισμός τοῦ Γρηγόριου Ε΄, τοῦ κατασυκοφαντημένου αὐτοῦ ἐ­θνο­­μάρ­­τυρα. Ὁ γιαφτάς, τό ἐκτενές δηλαδή καταδικαστικό ἔγ­γρα­φο πού κρεμάστηκε στόν λαιμό του, ἀποτελεῖ ἀδιάψευστο τεκμήριο. Αὐ­τό καί μόνο συντρίβει σέ χίλια κομμάτια τίς γραφίδες τῶν στρατευμένων δια­στρο­φέων τῆς ἱστορίας μας. Μεταξύ ἄλ­λων ἔγραφε: «…Ἀλλ᾽ ὁ ἀλητή­ριος Ρω­μηός Πατριάρχης... αὐτός ὁ ἴδιος μετέσχε κρυφίως ὡς ἀρχηγός τῆς στάσε­ως... ἐγεννήθη εἰς Μωριά, καί ἐγνώ­ριζε πά­σας τάς βιαίας κακουρ­γη­­μα­τικάς ἐγ­κλη­ματικάς πράξεις, ἅς τι­νές ὑ­πήκοοι πε­πλανημένοι ἔπραξαν ἐκεῖ εἰς τήν ἐ­παρ­χίαν τῶν Καλαβρύτων». Τήν ἴ­δια μαρτυρία καταθέτει καί ὁ τοῦρκος ἱστορικός Ἀχ­μέτ Σεβντέτ Πασά. Ἀναφέρει πώς ἡ ἐ­πανά­σταση, τά «ληστρικά κα­κουργη­ματικά γεγονό­τα» κατά τούς Ὀ­θω­μα­νούς, ξεκίνησαν ἀπό τά Καλά­βρυτα καί ἀποτέλεσαν τή βασική αἰτία ἀ­παγχο­νισμοῦ τοῦ Πατρι­άρχη Γρηγορίου Ε´. Αὐτά ὅμως πού παραδέχονται οἱ ἴδιοι οἱ Τοῦρκοι, κάποιοι δικοί μας ἐπιμένουν νά τά ἀμφισβητοῦν!
   Μία ἀκόμη μαρτυρία γιά τήν ἄρρηκτη σύνδεση Ἁγίας Λαύρας καί Ἐπανάστασης ἀποτελεῖ ἡ καταστροφή τῆς μο­νῆς τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Κουδουνᾶ στήν Πρίγκηπο τῆς Κωνσταντινούπολης καί ἡ σφαγή τῶν μοναχῶν της τόν Μάρτιο τοῦ 1821 ἀπό τούς Τούρκους, ἐ­πειδή ἡ μονή ἦταν ἀπό τό 1781 μετόχι τῆς Ἁγίας Λαύρας!
   Ἄς πάρουμε ὅμως τά γεγονότα ἀ­πό τήν ἀρχή. Ἡ 25η Μαρτίου, ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ, εἶχε ὁριστεῖ ὡς ἡ­μέρα ἔναρξης τῆς Ἐπανάστασης ἀπό τόν ἀρ­χηγό τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας, Ἀ­λέξανδρο Ὑψηλάντη, «ὡς εὐαγγελιζομένη τήν πολιτικήν λύτρωσιν τοῦ ἑλ­­ληνικοῦ ἔ­θνους». Ἡ μυστική συνέλευ­ση τῶν προκρίτων τῆς Πελοποννήσου, πού συνῆλθε στή Βοστίτσα (Αἴγιο) ἀπό τήν 26η ὥς καί τήν 30η Ἰανουαρίου τοῦ 1821 ἦταν ἡ πρώτη Συνέλευση τῆς Νεότερης Ἑλλάδας. Ἐ­κεῖ συζήτησαν ὡς ἐναλλακτικές ἡμερομηνίες κήρυξης τῆς Ἐπανάστασης ἐ­κτός ἀπό τήν 25η Μαρτίου, τήν 23η Ἀ­πριλίου καί τήν 21η Μαΐου. Ὅμως τά γεγονότα τούς πρόλαβαν καί γι᾽ αὐτό ἡ ἐπανάσταση ξεκίνησε λίγο νωρίτερα.
   Οἱ Τοῦρκοι, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀρχίσει ἤδη ἀπό καιρό νά ὑποψιάζονται ἐπαναστατικές κινήσεις τῶν Ἑλλήνων στήν Πελοπόννησο, θέλησαν νά παγιδεύσουν τίς ἡγετικές κεφαλές τῶν Ἑλλήνων στήν Τρίπολη. Αὐτό ὅμως μαθεύ­τηκε καί οἱ καλαβρυτινοί πρόκριτοι, ἐ­νῶ τήν 9η Μαρ­τίου 1821 ξεκίνησαν γιά τήν Τρίπο­λη, στά μισά τοῦ δρόμου προ­φασί­στη­καν ἀσθένεια, γύρισαν πί­σω στά Κα­λά­­­βρυτα καί διέμειναν στήν Ἁγία Λαύρα, μιά καί τά μοναστήρια τήν ἐποχή ἐκείνη χρησίμευαν καί ὡς πανδοχεῖα.
   Ἔτσι, ὁ Παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός βρέθηκε γιά δέκα μέρες στήν Ἁγία Λαύρα μέ τούς Λόντο, Ζαΐμη, Πετιμεζά­δες, Χαραλάμπη καί ἄλλους ὁπλαρχηγούς. Ἐκεῖ ἀποφάσισαν ὅτι ἡ Ἐπανά­σταση ἔπρεπε ν’ ἀρχίσει ἀμέσως, μιά καί εἶχαν ἤδη ξεσπάσει συμπλοκές Ἑλλήνων Τούρκων στήν περιοχή. Ἐξάλλου στίς 17 Μαρτίου, λόγῳ τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Ἀλεξίου, θά συνέρρεαν στή Μο­νή ὅλοι οἱ τοπικοί ὁ­πλαρχηγοί, καθώς καί πλῆθος κόσμου γιά τήν προσκύνη­ση τῆς τιμίας κάρας του. Ἡ λαοσύναξη -λόγῳ τῆς ἑορτῆς- δέν θά προ­βλη­μά­τιζε τούς Τούρκους, γι᾽ αὐ­τό καί κρίθηκε ὡς ἡ καλύτερη ὥρα γιά τήν ἔναρξη τοῦ Ἀγώνα. Ἡ γνωστή ἀπό τόν πίνακα τοῦ Θ. Βρυζάκη ὁρκωμοσία στήν Ἁγία Λαύ­ρα ἔγινε τότε, στίς 17 Μαρ­τίου 1821, ἐνῶ στό μοναστήρι βρίσκονταν δυόμισι χιλιάδες προσκυνητές. Ἑπομένως, τά περί Ἁγίας Λαύρας δέν εἶναι μύθος, ἁπλά ἔγιναν μία ἑβδομάδα νωρίτερα ἀπό τήν 25η Μαρτίου 1821.
   Τό ἑλληνικό κράτος στίς 25 Μαρτίου 1932, στά ἀποκαλυπτήρια τοῦ Μνημεί­ου τοῦ Ἀγνώστου Στρατιώτου, ἔφερε «φλό­­γα» ἀπό τή Μονή τῆς Ἁ­γίας Λαύρας γιά τήν ἀκοίμητη καντήλα τοῦ κενοταφίου. Ἄς μήν ἀφήσουμε τά ἀπύλωτα στόματα κάποιων καί τούς ἀέρηδες τῆς λήθης νά σβήσουν τήν «ἱε­ρή φλόγα» τῆς ἱστορίας μας, ἐπειδή δέν χωράει στό μυαλό τους τό παράδοξο καί ἀκατανόητο, τό θαῦμα τοῦ 1821.    Ἡ ἱστορία βασίζεται σέ ἀδιάψευστες πη­γές καί κανείς δέν μπορεῖ καί δέν ἔχει τό δικαίωμα νά τήν ξαναγράφει μέ μονοκοντυλιές καί ἀνορθογραφίες.

Μ. Δανιήλ

Βοήθημα: «Τά Ἡμαρτημένα», Ἀντίβα­ρο - Ἀθήνα 2011, Δ. Σταθακόπουλου, Δρ. Παντείου Πανε­πιστη­μίου, Νομικοῦ - Τουρκολόγου.