Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Ἐμπειρία καί πίστη

 Philippos Ὅταν ὁ Φίλιππος, μετά ἀπό τή συνάντησή του μέ τόν Χριστό, θέλησε νά πείσει τόν Ναθαναήλ ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Μεσσίας πού προσδοκοῦσαν καί ἀναζητοῦσαν, εἶπε μόνο δυό λόγια: «Ἔρχου καί ἴδε». Ἀλλά καί ἄλλοτε, σέ παρόμοιες περιπτώσεις, ἀκοῦμε τούς ἀποστόλους, ὅπως καί τόν ἴδιο τόν Κύριο, νά προσκαλοῦν αὐτούς πού μέ εἰλικρίνεια καί τιμιότητα ψάχνουν γιά τήν ἀλήθεια μέ τόν ἴδιο τρόπο: «Δοκίμασε καί θά δεῖς». Αὐτή ὑπῆρξε ἡ πιό λακωνική ἀλλά καί ἡ πιό πειστική ἀπολογία τῆς Ἐκκλησίας μας ἀπό τά πρῶτα βήματά της ἕως σήμερα πρός κάθε ἀντιρρησία. Καί ὅσοι καλοπροαίρετοι ὑπάκουσαν, τήν δικαίωσαν· ὅσοι πάλι πεισματικά ἐπέμειναν στήν ἄρνηση, ἔκλεισαν ἀπό μόνοι τους κάθε διέξοδο γιά διάλογο.
  Πράγματι, «ἔρχου καί ἴδε» εἶναι ἡ μόνη δυναμική καί ἀποστομωτική ἐπιχειρηματολογία τῆς πίστεως. Ἀφήνει ἄναυδο τόν καθένα πού ἀντιστέκεται, καί τοῦ ἀφαιρεῖ κάθε λογική βάση γιά νά συνεχίσει τήν ἀντίσταση. Κι ἐνῶ μέχρι ἐκείνη τή στιγμή οἱ ἀντιρρήσεις, θά λέγαμε, ἐπιβάλλονται, ὅποιος συνεχίζει καί μετά ἀπ’ αὐτό νά ἀντιδρᾶ, καταντᾶ βλάσφημος. Ἀποδεικνύει ἔτσι ὅτι δέν πιστεύει, ὄχι γιατί δέν πείθεται, ἀλλά γιατί φοβᾶται νά ἀλλάξει ζωή. Στήν ἀναζήτησή του ὑπάρχει ὑποκρισία καί δόλος· δέν τόν ἐνδιαφέρει ὄντως ἡ ἀλήθεια, ἀλλά ξεκινᾶ κακοπροαίρετος καί προκατειλημμένος. Γι’ αὐτό καί ποτέ δέν θά συναντήσει αὐτό πού ὑποτίθεται ὅτι ψάχνει.
  Σέ μιά σχετική συζήτηση ἕνας πιστός καταφεύγοντας ἀκριβῶς σ’ αὐτό τό ἐπιχείρημα συνέστησε στόν γεμᾶτο ἀμφιβολία συνομιλητή του:
 - Ἄλλαξε ζωή καί θά διαπιστώσεις πώς ὅσα σοῦ λέω εἶναι ἀληθινά.
 - Ἀπόδειξέ μου πρῶτα ὅτι εἶναι ἀληθινά, καί μετά θά ἀλλάξω, ἐπιμένει ὁ φίλος του. Ἄν διαλύσεις ὅλες τίς ἀμφιβολίες μου, καί ἄν ἀπαντήσεις σ’ ὅλες τίς ἀπορίες μου, σοῦ ὑπόσχομαι ὅτι θά γίνω ἄλλος ἄνθρωπος, θά συμμορφωθῶ ἀπόλυτα μέ τό Εὐαγγέλιο.
 - Αὐτό πού ζητᾶς εἶναι παράλογο, ἀπαντᾶ ὁ πιστός, ἐνῶ αὐτό πού ζητῶ ἐγώ εἶναι λογικό. Καί ἐξηγοῦμαι ἀμέσως. Ὑπόθεσε ὅτι βρισκόμαστε μέσα σέ μιά σκοτεινή αἴθουσα καί θέλω νά σοῦ ἀποδείξω ὅτι ἡ λάμπα πού ὑπάρχει ἀνάβει, δέν εἶναι καμμένη. Πῶς θά σέ πείσω; Ἐσύ μοῦ ζητᾶς νά χρησιμοποιήσω ἐπιχειρήματα καί θεωρίες. Ἐγώ ἁπλῶς σοῦ προτείνω νά στρίψεις τό διακόπτη. Δέν εἶναι παράλογο νά ἐπιμένεις νά σοῦ ἀποδείξω πρῶτα μέ λόγια ὅτι ἡ λάμπα ἀνάβει, γιά νά στρίψεις ὕστερα τό διακόπτη; Καί δέν εἶναι λογικό νά σοῦ λέω νά δοκιμάσεις πρῶτα ὁ ἴδιος καί ἄν δέν ἀνάψει ἡ λάμπα τότε νά μέ κατηγορήσεις; Άκριβῶς ἀντίστοιχη εἶναι καί ἡ διαδικασία τῆς πίστεως, φίλε μου. Ἔρχου καί ἴδε!
  Σέ ὅσους θεωροῦν τόν σταυρό καί τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μωρία ἤ σκάνδαλο, σέ ὅσους δέν μποροῦν νά φανταστοῦν τί ἐπίδραση μπορεῖ νά ἔχει ἕνα πρόσωπο πού ἔζησε πρίν 2.000 χρόνια, σήμερα σέ μένα, στίς ἀγωνίες μου καί στά προβλήματά μου, αὐτή ἡ πρόσκληση ἤ μᾶλλον αὐτή ἡ πρόκληση εἶναι ἀρκετή. Οἱ φιλοσοφίες καί τά θρησκεύματα ἔχουν ἀνάγκη ἀπό ἐπιχειρηματολογίες γιά νά κατοχυρωθοῦν. Τά πρόσωπα καί τά γεγονότα χρειάζονται ἱστορικές μαρτυρίες καί ἐπιβεβαιώνονται μέ τήν πεῖρα καί τήν ἐμπειρία. Αὐτή συνεχίζει νά μαρτυρεῖ γιά τήν ἱστορικότητά τους καί νά ἀποτελεῖ κατά κάποιο τρόπο τό μνημεῖο τους, ὅπως ἀκριβῶς τά ὑπολείμματα τοῦ Παρθενώνα μαρτυροῦν γιά τήν ὕπαρξή του.
   Ἡ ἐμπειρία ἀποτελεῖ ἐπιστημονική ἀπόδειξη στόν μεταφυσικό χῶρο. Εἶναι ὅ,τι ἡ παρατήρηση καί τό πείραμα στή φυσική· ἐλέγχει καί ἐξασφαλίζει τήν ἀλήθεια. Ὁ κόσμος δοκίμασε τήν ἁμαρτία ἄπληστα καί ἀπογοητεύτηκε σκληρά. Δέν μένει παρά νά δοκιμάσει καί τήν πίστη. Ἀφοῦ δέν ἄκουσε τή φωνή της, ὅταν ἀκόμη ἦταν νωρίς, ἄς τήν ἀκούσει ἔστω τώρα, γιά νά σωθεῖ. Μόνο πού χρειάζεται προσοχή. Προσοχή νά μήν ἐξαπατηθεῖ πάλι, αὐτή τή φορά ἀπό τούς προβατόσχημους λύκους τῆς Ἐκκλησίας, καί πιστέψει σ’ ἕναν ψεύτικο Χριστό. Γιατί δυστυχῶς ὑπάρχουν καί αὐτοί πού δέν ζοῦν γιά τόν Χριστό, ἀλλά ἀπό τόν Χριστό, οἱ χριστέμποροι καί χριστοκάπηλοι. Δέν εἶναι σωστό νά ἐμπιστευόμαστε τήν ὑψηλή ὑπόθεση τῆς πίστεως σέ ἀνθρώπους ἀνάξιους καί ἀπατεῶνες.
   Στό μήνυμα πού θά ἀπευθύνουμε στόν κόσμο γιά τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ μας ἡ καλύτερη ἀπολογία εἶναι ἡ δική μας ἐμπειρία, ἀλλά καί ἡ πρόσκληση γιά μιά προσωπική ἐμπειρία τοῦ καθενός πού θέλει τήν αἰωνιότητα. Ἡ χαρά μας, ἡ λάμψη μας, ὁ ἐνθουσιασμός μας, ἀλλά καί τό «ἔρχου καί ἴδε» εἶναι ἡ πιό ἀποτελεσματική ἱεραποστολή. Θέλεις νά μάθεις ἄν τό εὐαγγέλιο δέν εἶναι μιά οὐτοπία; Ἄν ὁ Χριστός δίνει τήν χαρά καί τήν εὐτυχία; Δοκίμασε καί θά δεῖς! Ὑποτάξου στό θέλημά του, ἐφάρμοσε τόν λόγο του καί ἄν ἔστω κάτι δέν βρεῖς νά ἐπαληθεύεται, τότε ἀρνήσου καί βλασφήμα! Μήν ἐπιτρέπεις ὅμως στόν ἑαυτό σου νά καταγελᾶ αὐτό πού δέν γνώρισε.
   Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει τήν ἐμπειρία τῆς πίστεως, τή γεύση τῆς αἰωνίου ζωῆς δέν κλονίζεται, ἔστω καί ἄν ὅλοι καί ὅλα πέσουν ἐπάνω του. Γελᾶ μέ κάθε ἀντίρρηση, ὅσο σοβαροφανής καί ἀληθοφανής καί ἄν εἶναι, ὅπως θά γελοῦσε ἄν κάποιος τοῦ ἔλεγε πώς τό σπίτι του πῆρε φωτιά καί κάηκαν οἱ δικοί του καί τά ὑπάρχοντά του, ἐνῶ τήν ἴδια στιγμή ἐκεῖνος βρίσκεται μέσα σ’ αὐτό τό σπίτι καί τρώει μέ τούς δικούς του. Τέτοια εἶναι ἡ βεβαιότητα πού δίνει ἡ ἐμπειρία στόν πιστό.
Στέργιος Σάκκος
Ἀπολύτρωσις 36 (1981) 33-34